باغ خزندگان اصفهان

باغ خزندگان یکی از پرطرفدارترین و جدیدترین جاهای دیدنی اصفهان است. این باغ در پارک جنگلی ناژوان قرار دارد، زیستگاه انواع خزندگان است و به شما این فرصت را می‌دهد تا خزندگان زنده سراسر جهان را از نزدیک تماشا کنید.

دسترسی به پارک جنگلی ناژوان بسیار آسان است و اغلب بازدیدکنندگان یک روز کامل را برای گردش در این پارک اختصاص می‌دهند؛ زیرا علاوه بر باغ خزندگان، جاذبه‌های دیگری نظیر باغ پرندگان، باغ پروانه‌ها، آکواریوم، مسیرهای دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی، تله‌سیژ، امکانات قایق‌رانی و سایر تفریحات نیز در آن تعبیه شده‌ است. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با تاریخچه باغ خزندگان، انواع خزندگان آن، شرایط بازدید و قیمت بلیط آن آشنا کنیم.

• آدرس: اصفهان، میدان سهروردی، خیابان الفت، پارک جنگلی ناژوان (مشاهده روی نقشه)
• تلفن: ۳۷۷۸۰۰۵۰ ۰۳۱

منبع عکس: باشگاه خبرنگاران جوان. عکاس: صادق بصیرت

ناژوان از گذشته به‌عنوان قطب گردشگری طبیعی شهر اصفهان محسوب می‌شده و با وسعت ۱,۲۰۰ هکتار، در غرب شهر قرار دارد. این پارک بزرگ مجموعه‌ای از باغ‌های قدیمی اصفهان را در بر دارد که در جریان توسعه‌ شهری جان سالم به در برده‌اند. در طول زمان و به همت شهرداری اصفهان، امکانات تفریحی متعددی چون باغ پرندگان، باغ پروانه‌ها، باغ خزندگان، آکواریوم و دلفیناریوم، مسیرهای دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی، پل‌های پیاده‌روی متعدد، تله‌سیژ، امکانات قایق‌رانی و... به این مجموعه اضافه شد و آن را به یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های گردشگری اصفهان تبدیل کرد.

برای دسترسی به پارک جنگلی ناژوان بهتر است از خودروی شخصی یا تاکسی استفاده کنید. از مرکز شهر از طریق خیابان جهاد، خود را به اتوبان خیام برسانید و به‌سمت جنوب برانید تا در امتداد همین اتوبان از اتوبان میرزا کوچک خان عبور کنید. قبل از رسیدن به اتوبان حبیب‌اللهی و میدان سهروردی، از سمت راست خارج شوید و در اولین میدان به‌سمت چپ بپیچید تا وارد بلوار الفت شوید. این بلوار را امتداد دهید تا به پارکینگ پارک جنگلی ناژوان برسید. ماشین خود را پارک کنید و به‌سمت باغ خزندگان بروید.

منبع عکس: باشگاه خبرنگاران جوان. عکاس: صادق بصیرت

اگر تصمیم دارید از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید و با اتوبوس به پارک جنگلی ناژوان بروید، خود را با خط شماره‌ ۲۲ (میدان جمهوری - ترمینال زاینده‌رود) به ایستگاه پل وحید یا با خط شماره‌ ۴۰ (هتل پل - شهرک امیریه) به ایستگاه میرزا کوچک‌ خان برسانید. از هر دو ایستگاه تقریبا با ۱۵ دقیقه پیاده‌روی به پارک ناژوان می‌رسید.

منبع عکس: باشگاه خبرنگاران جوان. عکاس: صادق بصیرت

در باغ خزندگان اصفهان، ۲۵ ويواريوم بزرگ و ۱۲ ويواريوم کوچک وجود دارند؛ ویواریوم‌هایی که خزندگان سمی، نيمه سمی و غيرسمی از نقاط مختلف جهان در آن‌ها نگهداری می‌شوند. ویواریوم یا زیست‌دان به محل زندگی و مکانی برای نگهداری و رشد گیاهان یا حیوانات، برای دیدن یا تحقیق درباره آن‌ها گفته می‌شود.

زمین مجموعه باغ خزندگان اصفهان توسط شهرداری اصفهان تامین شد و گونه‌های جانوری آن نیز توسط شخصی به نام علی غلامی ارجنکی، مشهور به سلطان مار ایران، به مجموعه اهدا شدند.

علی غلامی ارجنکی (نفر اول از سمت راست). منبع عکس: خبرگزاری تسنیم. عکاس: ناشناس

علی غلامی ارجنکی، فردی است که بیش از ۲۰ سال از عمر خود را به جمع‌آوری و تحقیق درباره خزندگان اختصاص داده است. وی که مجوز صید مارهای سمی و غیرسمی از سازمان حفاظت از محیط زیست و مراکز علمی پژوهشی ایران را دارد، تاکنون نمونه‌هایی از خزندگان مختلف در اختیار دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور قرار داده و سه مار جدید در ایران کشف کرده است؛ ماری در حد فاصل شهرهای سودجان و کوهرنگ که آن را با نام «افعی کوهرنگی» می‌شناسند؛ ماری در همدان، دارای یک حفره به‌جای دو حفره در قسمت صورت که «تک حفره» نام گرفت و ماری در لرستان که به افتخار او، نامش را «ارجنگی» گذاشتند.

جالب است بدانید تمام اعضای خانواده علی غلامی ارجنکی به خزندگان و به‌خصوص مارها علاقه‌مند هستند. نام فائزه، دختر وی، به‌دلیل ۱۱ بار بوسیدن زبان مار کبری در سن هفت سالگی در کتاب گینس به ثبت رسیده است؛ به‌علاوه غلامرضا، پسر علی غلامی ارجنکی، در سن دو سالگی عنوان کوچک‌ترین مارگیر جهان را به خود اختصاص داد و در سن هشت سالگی توانست به‌همراه خواهرش در یک آکواریوم (با ابعاد یک در ۱/۲۰ متر) در کشور آلمان با بیش از ۴۰ مار سمی، به‌مدت ۱۲ ساعت زندگی کند؛ رکوردی که در کتاب گینس به ثبت رسید.

منبع عکس: باشگاه خبرنگاران جوان. عکاس: صادق بصیرت

در باغ خزندگان اصفهان، جانداران مختلفی به چشم می‌خورند؛ البته برخی نمونه‌ها نیز به‌صورت جسد و تاکسیدرمی‌شده و اسکلت در معرض نمایش هستند. در ادامه شما را با حیوانات باغ خزندگان اصفهان آشنا خواهیم کرد.

خزندگان در سه بخش مارهای خارجی و ایرانی و سایر خزندگان در باغ قابل بازدید هستند.

مارهای خارج

مار آلبینو. عکاس: احسان جزینی

• مار پیتون آفریقایی: این مار با وزن ۸۰ كیلوگرم، خزنده‌ای غیرسمی با جثه بزرگ است که طعمه خود را برای شکار خفه می‌کند.
• مار بوآی كلمبیایی: بوآی كلمبیایی یا بوآی امپراتور نوعی مار غیرسمی بزرگ و سنگین است که در مکزیک، آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی در غرب کوه‌های آند یافت می‌شود.این مار با استفاده از ماهیچه‌های قدرتمندش، شکار (جوندگان، پرندگان، مارمولک‌ها و قورباغه‌ها) را خفه می‌کند و او را به‌صورت یک‌جا می‌بلعد. بوآی امپراتور معمولا تنها زندگی می‌کند و با هیچ مار دیگری ارتباط برقرار نمی‌کند؛ مگر قصد جفت‌گیری داشته باشد.
• مار پیتون آلبینو هندی: شکل آلبینو یا زال مار پیتون با رنگی روشن و طرح‌های زرد و نارنجی روی بدن آن، بسیار مشهور است و بسیاری به‌عنوان یک حیوان خانگی آن را پرورش می‌دهند.
• شاه مار مرجانی تایلندی: ماری سمی که زیستگاه آن، جنگل‌های مرطوب استوایی است. شاه مار مرجانی تایلندی با سم خود می‌تواند سیستم عصبی مرکزی را فلج کند.

مارهای ایرانی

• افعی (گرز مار): ماری زهرآگین و تقریبا بلند که با دندان‌های نیش جانبی خود زهر را به‌صورت عمیق به شکار خود تزریق می‌کند.
• مار شاخدار: سمی‌ترین مار ایران که در غرب کشور زندگی می‌کند.
• مار كبری: مارهایی معمولا زهردار که به هنگام احساس خطر گردن خود را بلند می‌کنند و با پرتاب زهر خود طعمه خود را از پا درمی‌آورند.
• مار افعی پلنگی: ماری با بدن خاكستری و زیتونی روشن و با لكه‌های قهوه‌ای چهارگوش که طول آن حداكثر به ۱۳۹ سانتی‌متر می‌رسد.
• مار سیاه زنگی: خزنده‌ای که پشت آن، قهوه‌ای تیره و سیاه‌رنگ و شکم آن، قهوه‌ای تیره متمایل به سیاه رنگ است. حداكثر طول این نوع مار به ۱۱۷ سانتی‌متر می‌رسد.

منبع عکس: باشگاه خبرنگاران جوان. عکاس: صادق بصیرت

• مار آتشی: بدن این نوع مار، آجری رنگ است؛ به همین دلیل آن را با نام مار آتشی می‌شناسند. مار آتشی در مواجهه با انسان، برخورد عصبی دارد و سعی می‌کند او را گاز بگیرد.
• مار سوجه: ماری با بدن قهوه‌ای، زیتونی، خاكستری با خال یا بدون خال سیاه‌رنگ که طول آن به ۱۵۰ سانتی‌متر می‌رسد.
• مار قیطانی: این نوع مار در بیشتر نقاط ایران (مناطق كوهستانی،‌ صحرایی و دامنه تپه‌ها) پیدا می‌شود. از پس سر تا انتهای دم مار قیطانی یک خط قرمز رنگ یا نارنجی متمایل به قهوه‌ای ممتد به چشم می‌خورد.
• كفچه مار خراسانی: این مار بدنی به رنگ زرد تیره یا قهوه‌ای كم‌رنگ، قهوه‌ای تیره یا خاكستری متمایل به سیاه، بدون خال یا نقوش مشخص دارد و زیستگاه آن، شمال شرق ایران است.
• مار آبی: این مار که با نام ناتریکس نیز شناخته می‌شود، به رنگ سبز زیتونی یا نارنجی روشن است.
• مار ارجنگی: ماری که توسط سلطان مار ایران در لرستان کشف شد.

منابع عکس‌ها: باشگاه خبرنگاران جوان. عکاس: صادق بصیرت

سایر خزندگان

• ایگوانا: یکی از گونه‌های خزندگان بومی مالزی است؛ خزنده‌ای جالب که به‌عنوان حیوان خانگی نیز نگهداری می‌شود و برخی از انواع آن در معرض خطر انقراض قرار دارند.
• مانیتور بنگال: جانداری بومی جنوب تا غرب آسیا که برخی آن را به نام بزمجه بنگال نیز می‌شناسند. مانیتور بنگال جزو خزندگان بزرگ است؛ به‌طوری که طول بدن آن به ۱۷۵ سانتی‌متر (یک متر دم و ۷۵ سانتی‌متر بدن) می‌رسد. نرهای مانیتور بنگال بزرگ‌تر از ماده آن‌ها هستند؛ موجودی رنگارنگ با خطوطی تیره روی گردن، گلو و پشت که در دسته خشکی‌زی‌ها قرار می‌گیرد و معمولا روی درخت یا زمین زندگی می‌کند. خفاش، سوسک،، خرچنگ، عقرب، حلزون، مورچه، دیگر بی‌مهرگان، خرگوش، قورباغه، ماهی، مارمولک و سایر جوندگان از شکارهای مانیتور بنگال هستند؛ موجودی با طول عمر ۲۲ سال که قیمت آن از ۲۰۰ دلار تا هفت هزار دلار است.

منابع عکس‌ها: باشگاه خبرنگاران جوان. عکاس: صادق بصیرت

منبع عکس: باشگاه خبرنگاران جوان. عکاس: صادق بصیرت

عقرب، سوسک‌ها، خفاش‌­ها، كوسه‌ها (چكشی و معمولی)، سوسمار بالدار (گونه جدید)، مار دو سر و گوساله دو سر از دیگر جانداران زنده‌ای هستند که در باغ خزندگان اصفهان به چشم می‌خورند.

بزرگ‌ترین اسکلت مار بوآ در ایران، در باغ خزندگان اصفهان نگهداری می‌شود؛ کلکسیونی که بسیاری را به‌سمت این جاذبه می‌کشاند. به‌علاوه، بزرگ‌ترین صدف کلاه‌خودی در ایران با پوسته سفید و لایه‌های داخلی نارنجی یا قهوه‌ای نیز در این باغ در معرض تماشا است.

منابع عکس‌ها: باشگاه خبرنگاران جوان. عکاس: صادق بصیرت

منبع ویدئو: nazhvan.isfahan.ir

• ساعت بازدید از باغ خزندگان اصفهان: همه‌روزه از ساعت ۹ تا ۲۰:۳۰ (۶ ماه اول سال)
• هزینه بلیط باغ خزندگان اصفهان در سال ۱۴۰۱: برای گردشگران داخلی ۱۷ هزار تومان

منبع عکس: باشگاه خبرنگاران جوان. عکاس: صادق بصیرت

• امکاناتی نظیر رستوران، کافه و نمازخانه‌های متعدد در باغ خزندگان تعبیه شده‌اند. بازدیدکنندگان همچنین می‌توانند از دیگر امکانات پارک جنگلی ناژوان نظیر پارکینگ، نمازخانه، سرویس بهداشتی، تله‌سیژ و غیره نیز استفاده کنند.
• در زمان بازدید از باغ خزندگان به تابلوهای هشداردهنده توجه کنید.
• به آکواریوم‌ها و قفس‌ها به‌هیچ‌وجه ضربه نزنید؛ زیرا با این کار باعث ترس موجودات زنده می‌شوید.
• در باغ خزندگان با تصاویری از کودکان خردسال و افراد، در حال بوسه زدن به مارها و عقرب‌ها روبه‌رو می‌شوید. این تصاویر ممکن است برای برخی جذاب باشند و تصورات رایج درباره این موجودات را تغییر دهند؛ با این وجود، ممکن است کودکان با دیدن آ‌ن‌ها بدون آگاهی تمایل به انجام چنین کاری پیدا کنند؛ بنابراین بهتر است که به کودکان خود توضیح دهید که بوسیدن این موجودات ممکن است خطرناک باشد.
• وجود مکان‌هایی مانند باغ خزندگان ممکن است در ابتدا ایده جالبی به نظر برسد؛ اما بسیاری از حامیان حقوق حیوانات و کارشناسان این زمینه معتقدند شرایط در باغ خزندگان اصفهان برای موجودات زنده مناسب نیست و این مرکز تنها جنبه اقتصادی و نه آموزشی دارد. محفظه‌های کوچک شیشه‌ای با کف آلومینیومی، یک ظرف آب و یک لامپ تمام امکاناتی هستند که در اختیار موجودات زنده در باغ خزندگان اصفهان قرار دارند؛ شرایطی که هیچ شباهتی به محل زندگی طبیعی آن‌ها ندارد. گزارش‌های بسیاری از استرس و رفتار عصبی برخی از خزندگان مجموعه از بازدیدکنندگان ثبت شده است. امید می‌رود که مسئولان شرایط بهتری برای زندگی این موجودات زنده فراهم کنند.

• آدرس: غرب اصفهان (مشاهده روی نقشه)

منبع عکس: tabiatgardeshgaran.ir. عکاس: ناشناس

پارک جنگلی ناژوان همچنین از امکانات رفاهی متعددی برخوردار است که در میان آن‌ها می‌توان به فضای سبز مناسب پیک‌نیک، آلاچیق، بوفه، کافه، رستوران، غرفه صنایع دستی، پارکینگ، نمازخانه، عکاس‌خانه و سرویس بهداشتی اشاره کرد.

• فاصله از باغ خزندگان اصفهان با پای پیاده: ۹۰۰ متر (۱۱ دقیقه)
• آدرس: اصفهان، پارک جنگلی ناژوان (مشاهده روی نقشه)
• تلفن: ٣۵۰۰۳۷۷۱ ۰۳۱

منبع عکس: isfahannama.com. عکاس: ناشناس

باغ پرندگان اصفهان از معروف‌ترین جاهای دیدنی اصفهان در پارک جنگلی ناژوان است. این باغ که در سال ۱۳۷۵ افتتاح شد، با ۵۵,۰۰۰ متر مربع مساحت، خانه بیش از ۱۳۰ گونه مختلف از انواع مرغ و پرنده است؛ برخی از این پرندگان در قفس نگه‌داری می‌شوند و برخی نیز آزاد هستند. مساحت داخلی زیر توری باغ ۱۷,۰۰۰ متر مربع و مساحت توری ۴۰,۰۰۰ متر مربع است. این توری روی ۱۶ ستون متحرک به ارتفاع حداكثر ۳۲ متر قرار دارد.

از بخش‌های باغ پرندگان اصفهان می‌توان چهار بركه كوچک و بزرگ (محل زندگی پرندگان آبچر مانند انواع اردک‌ها، قوها، غازها و…)، صخره باغ در ضلع شرقی (محيط زيستی مناسب جهت پرندگان كوهستانی و بيابانی چون كبک‌ها)، قفس‌های شیشه‌ای، قفس‌های آهنی، فضاهای سبز جنگلی و واحدهای تخصصی را نام برد.

• فاصله از باغ خزندگان اصفهان با پای پیاده: ۱۰۰ متر (یک دقیقه)
• آدرس: اصفهان، پارک جنگلی ناژوان (مشاهده روی نقشه)

منبع عکس: وب‌سایت رهبال آسمان. عکاس: ناشناس

باغ موزه پروانه‌ها با مساحت دو هزار متر مربع بخشی از پارک جنگلی ناژوان است که در آن گونه‌های مختلف پروانه‌های تاکسیدرمی شده (حدود ۲,۲۰۰ پروانه اتاله شده در ۴۸ عدد قاب) نگهداری می‌شوند. بیش از ۱۰۰ گونه گل و گیاه از جمله درختچه فردوس، سیکاس، لیندا، انواع فیکوس­ ها، انواع بگونیا و غیره نیز در این باغ موزه قابل‌مشاهده هستند.

• فاصله از باغ خزندگان اصفهان با پای پیاده: ۲۰۰ متر (سه دقیقه)
• آدرس: اصفهان، میدان سهروردی، خیابان الفت، پارک جنگلی ناژوان، آکواریوم اصفهان (مشاهده روی نقشه)
• تلفن: ٣٧٧٨٠٠۱۳ ۰۳۱

منبع عکس: iiccfp.com. عکاس: ناشناس

در آکواریوم اصفهان حدود ۶,۵۰۰ موجود آبزی (۳۰۰ تا ۳۵۰ گونه از ماهی‌های پنج قاره جهان) زندگی می‌کنند. حدود ۱۰۰ موجود زنده از آبزیان داخل این آکواریوم از خطرناک‌ترین، نادرترین و عجیب‌ترین گونه‌های ماهیان به شمار می‌آیند؛ به‌علاوه ۶ نوع کوسه نیز در تونل آکواریوم اصفهان قابل‌مشاهده هستند. لمس آبزیان و غذا دادن به آن‌ها، تماشای غذا دادن به ماهی‌ها، عکاسی و خرید از فروشگاه هدایا از بهترین تجربیاتی هستند که می‌توانید در مجموعه آکواریوم اصفهان کسب کنید.

• فاصله از باغ خزندگان اصفهان با پای پیاده: ۱۰۰ متر (یک دقیقه)
• آدرس: اصفهان، میدان سهروردی، خیابان الفت، پارک جنگلی ناژوان (مشاهده روی نقشه)
• تلفن: ۳۶۶۳۴۳۱۰ ۰۳۱
• ساعت بازديد: هشت تا ۱۸

منبع عکس: خبرگزاری ایمنا. عکاس: مجید حجتی

موزه صدف اصفهان، اولین موزه صدف و حلزون کشور در پارک جنگلی ناژوان است، مجموعه‌ای با بیش از ۲,۰۰۰ نمونه از ۸۰۰ گونه مختلف از نرم‌تنان (صدف دریایی، شکم‌پایان، دوکفه‌ای‌ها، سرپایان)، خارپوستان (ستاره‌های دریایی، توتیاهای دریایی، سکه‌های دریایی) و سخت‌پوستان (خرچنگ‌های دریایی) که از آب‌های دریای خزر، خليج فارس، دريای عمان و دیگر دریاها و اقیانوس‌ها در طی ۲۵ سال جمع‌آوری شده‌اند.

نویسنده: نگین توکلی

عکس‌های گالری از گوگل‌مپ (عکاسان: امید چپریان، مهشاد آقا بابایی، آرش کدخدایی)