ییلاق سی دشت

ییلاق سی دشت رودبار منطقه‌ای بسیار خوش‌آب‌و‌هوا و از جاهای دیدنی گیلان محسوب می‌شود که در میان کوه‌های بلند و پوشیده از جنگل‌های سرسبز پنهان شده است. با حرکت از رستم‌آباد که به‌سمت توتکابن و سی دشت، از دل جاده‌ای در میان کشتزارهای برنج و تپه‌های سبز عبور می‌کنید. در فصل بهار و در اوایل خرداد عطر توت‌فرنگی محلی تمام منطقه را پر می‌کند. هرسال اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد اهالی سی دشت توت‌فرنگی‌های خود را برداشت می‌کنند.

اهالی سی دشت تا پیش از این هر سال در همین تاریخ میزبان جشنواره توت‌فرنگی بودند؛ اما در دو سال گذشته به خاطر شرایط کرونا این جشنواره برگزار نشده است. این جشنواره گردشگران زیادی را از اطراف برای خرید توت‌فرنگی‌های ارگانیک جلب می‌کند. توت‌فرنگی محصول اصلی منطقه سی دشت است و سالانه حدود ۴۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی منطقه کوهستانی سی دشت به کشت توت‌فرنگی اختصاص پیدا می‌کند. اهالی سی دشت در این جشنواره محصولات مختلف دیگری نیز از توت‌فرنگی همچون مربا و... آماده می‌کنند.

سی دشت؛ ییلاقی در میان ابرها عکاس: مهرداد ابراهیم‌زاده

روستای سی دشت از جاهای دیدنی رودبار است و در این شهرستان، در ۳۰ کیلومتری رستم‌آباد قرار دارد. اگر از رشت به‌سمت ییلاق سی دشت حرکت کنید، با عبور از رستم‌آباد، توتکابن، پره‌سر، دفراز، پلنگ‌دره و روستای رشی به روستای سی دشت می‌رسید. این مسیر، مسیر جنوبی صعود به قله درفک است که با عبور از سی دشت و رسیدن به روستای دشت و دامان، در آغاز مسیر صعودی پنج ساعته قرار می‌گیرید. سی دشت منطقه‌ای ییلاقی در ارتفاع ۱,۰۰۸ متری است که در دامنه قله درفک قرار دارد و از آنجا می‌توان رخ زیبایی از درفک را که در میان ابر و مه فرو رفته به تماشا نشست. پس اگر اهل کوهنوردی و کمپ زدن هستید، فرصت را از دست ندهید.

کمپ در منطقه دشت و دامان، جشنواره توت‌فرنگی سی دشت منبع: کانون کوهنوردان گیلان، عکاس: ابوذر حمیدی

سی دشت می‌تواند فرصت استثنایی برای علاقه‌مندان به گردشگری و طبیعت‌گردی باشد. شما می‌توانید با انتخاب سی دشت به‌عنوان مقصد، علاوه بر لذت بردن از منظره‌های کوهستانی و بهره‌وری از آب و هوای ییلاقی، برنامه‌ای برای پیاده‌روی و عکاسی در جنگل‌های زیبای اطراف روستای سی دشت داشته باشید. پوشش گیاهی سی دشت منحصر‌به‌فرد است و در تمام منطقه، درختان زیبای بلوط، آزاد، راش و... دیده می‌شود و در برخی مناطق نیز درخت‌های سیب، آلوچه، ازگیل، فندوق و گردو به چشم می‌خورد. این منطقه در دامنه درفک است و اگر علاقه‌مند به کوهپیمایی باشید، می‌توانید با توقف در این روستا زمینه را برای پیمایشی یک ساعته، صعود و کمپ زدن در ارتفاعات بالاتری هم‌چون دشت و دامان آماده کنید. دشت و دامان محل شب‌مانی بسیاری از کوهنوردانی است که به درفک صعود می‌کنند.

روستا سی دشت عکاس : شقایق وحیدی

اگر از رشت حرکت کنید، با عبور از امامزاده ابراهیم و گذر از رستم‌آباد با دیدن خروجی تابلوی رستم‌آباد و توتکابن از اتوبان رشت - قزوین خارج می‌شوید و به‌سمت توتکابن می‌روید. در مسیر از میان شهر توتکابن می‌گذرید. در ورودی این شهر چند سوپرمارکت و یک پمپ بنزین و گاز قرار دارد که می‌توانید شرایط و لوازم مورد نیاز سفر خود را فراهم کنید. در ادامه از دو راهی شیرکوه عبور می‌کنید. در جاده‌ زیبای روستایی از میان روستاهای انارکول، چهل‌بر، بره‌سر و دشتویل به مسیر خود ادامه می‌دهید.

انارکول، پلنگ‌دره، دشتویل، افراز عکاس: شقایق وحیدی

علاوه بر چشم‌انداز روستاها، تپه‌ها و کوه‌های جنگلی، در بهار و تابستان در سمت راست جاده می‌توانید کشتزارهای برنج را ببینید. کمی جلوتر از روستای راجعون در همان جاده، سمت چپ، خروجی روستای دفراز را می‌بینید و وارد جاده نسبتا پر شیبی به‌سمت دفراز می‌شوید. در راه از میان روستای سرسبز پلنگ‌دره و از کنار ورودی غار تاریخی دربند رشی می‌گذرید و در نهایت به روستای سرسبز سی دشت می‌رسید.

اگر با اتوبوس‌های بین‌شهری مثل اتوبوس‌های مسیر تهران-رشت خود را به تنکابن یا رستم آباد برسانید، می‌توانید با استفاده از آژانس‌‌ شبانه‌روزی به‌سمت روستاها و محلات اطراف از جمله سی دشت بروید.

• آدرس: استان گیلان، شهرستان رودبار، توتکابن، دفراز، سی دشت (مشاهده روی نقشه)

اگر از تهران حرکت می‌کنید در جاده قزوین - رشت بعد از پشت سر گذاشتن شهرهای منجیل و رودبار، در خروجی توتکابن از اتوبان خارج شوید و مسیر را به‌سمت توتکابن تغییر دهید. فاصله میان سی دشت تا تهران ۳۰۰ کیلومتر است و طی این مسافت با سرعتی متوسط در حدود سه ساعت و نیم زمان می‌برد.

سی دشت به خاطر طبیعت خاص و پوشش گیاهی متنوع و منحصر‌به‌فرد خود در تمام فصل‌های سال چهره‌ای زیبا دارد؛ به همین دلیل، از جاهای دیدنی اطراف رشت به حساب می‌آید. این ییلاق به‌دلیل قرارگیری در دامنه درفک و منطقه کوهستانی، زمستان‌هایی سرد و برفی دارد که رفت و آمد را بدون تجهیزات به این منطقه غیر‌ممکن می‌کند؛ اما در پاییز در هوای بارانی و خنک، می‌توان در میان جنگل‌های هزار رنگ سی دشت قدم زد و گاهی تا زانو در میان برگ‌های زرد و نارنجی فرو رفت. سی دشت در پاییز و گاهی در بهار در میان مه سنگینی فرو می‌رود که هر چند فضا و منظره‌ای زیبا و رازآلود پدید می‌آورد؛ اما در چنین هوایی بدون داشتن مسیریاب و راهنمای مطمئن محلی باید از حرکت به‌سمت دامنه درفک و جنگل‌های اطراف آن پرهیز کرد و محتاط بود.

در فصل بهار و تابستان سی دشت چهره‌ای دوست داشتنی دارد، همه‌جا سرسبز است و تا چشم کار می‌کند می‌توان زیبایی‌های فصل بهار و تولد دوباره‌ طبیعت را دید. آب‌وهوای سی دشت در بهار و تابستان نسبتا معتدل و خنک است و هنوز نمی‌توان به لباس‌های بهاری اکتفا کرد و بهتر است در این فصل پوشش اضافه سبکی به‌همراه داشته باشید.

در بهار، منطقه سی دشت سرشار از گل‌های رنگارنگ است و ابرها در آسمان آبی نزدیک‌تر از همیشه هستند. صبح اگر کمی زودتر از اهالی روستا بیدار باشید، می‌توانید در باران ریز و مه، پیاده‌روی دلپذیری را تجربه کنید و بعد از صرف یک صبحانه در جنگل یا کافه‌های محلی، آفتاب بهار، نور فوق‌العاده‌ای را برای عکاسی از منظره زیبای درفک و جنگل‌های اطراف فراهم می‌کند.

با توجه به ارتفاع و ییلاقی بودن منطقه، اواخر بهار فصل تابستان بهترین زمان برای سفر به سی دشت است. در تابستان اگر می‌خواهید از رطوبت و هوای شرجی شهرهای حاشیه دریای خزر در امان باشید، انتخاب ییلاقی هم‌چون ییلاق سی دشت رودبار در دامنه کوهستان بهترین انتخاب است؛ چراکه همیشه خنکی خود را دارد.

خانه‌ای اجاره‌ای در سی دشت منبع : www.shab.ir

سی دشت مردمی بسیار مهربان و مهمان‌پذیر دارد که خانه‌های محلی خود را به گردشگران اجاره می‌دهند. در سی دشت خبری از کلبه‌های چوبی نیست؛ اما اتاق، خانه‌های محلی و ویلا از شبی ۱۵۰ تا ۴۰۰ هزار تومان، متاثر از تعداد نفرات و امکاناتی همچون حیاط مستقل، آب، گاز و.. برای اجاره در دسترس است. در تابستان در سال‌های اخیر بعضی خانه‌ها در منطقه درفک با مشکل کمبود آب مواجه‌‌ شده‌اند و این موضوع نیز بر نرخ اجاره خانه‌ها تاثیرگذار بوده است.

خانه بومی در سی دشت عکاس : شقایق وحیدی

مردم گیلان و کوهنوردان، سی دشت را با قله درفک به یاد می‌آوردند. درفک به‌معنای آشیانه عقاب از دو واژه محلی دال و فک تشکیل شده است؛ دال در زبان تاتی (زبان باستانی که مردم این منطقه بدان زبان صحبت می‌کردند و امروزه به زبان گیلکی، کردی و تالشی نزدیک است.) نام پرنده‌ای از خانواده عقاب و فک به‌معنای آشیانه است. هنوز پرواز عقاب‌ها بر فراز این قله یادآور اسم این کوه زیبا است.

طبق روایت‌ها، زلزله سال ۱۳۶۹ در منطقه رودبار چهره این قله زیبا را در هم شکست و درگیر فرسایش کرد؛ اما شاید هنوز یکی از زیباترین مناظری که می‌توان در سی دشت به تماشای آن نشست، قله زیبای درفک در میان ابر و مه باشد. این قله با ارتفاع ۲,۷۳۳ متر به عروس کوه‌های گیلان معروف است و آتش‌فشانی غیرفعال در رشته‌کوه البرز مرکزی به شمار می‌رود. در جبهه شمالی این کوه زیبا، دیواره‌ای آهکی با ارتفاع ۵۰۰ متر قرار دارد که منظره‌ای به غایت زیبا و تماشایی به‌وجود می‌آورد.

کمی پایین‌تر از قله درفک، ۲۰ کلبه سنگی توسط اهالی و چوپانان ساخته شده است و روی قله درفک در ارتفاع ۲,۴۰۰ متری غاری یخی وجود دارد. به‌دلیل سرما و برف گیر بودن، یخچالی طبیعی در این غار ایجاد شده است که آب مردم منطقه را تامین می‌کند و بسیاری از چوپانان با شکستن یخ، دام‌های خود را سیراب می‌کنند. برای کسانی که علاقه‌مند به کوهنوردی و غارنوردی باشند، این غار می‌تواند یکی از جاذبه‌های گردشگری منطقه باشد که البته به‌دلیل دهانه تنگ و شیب زیاد غار صعود و ورود به آن بدون داشتن تجهیزات یخ‌نوردی غیر‌ممکن است.

تابلوی یادبود کوهنوردان حادثه ۷۷ در قله درفک منبع: ناشناس

لازم به ذکر است صعود به قله درفک نیز بدون حضور راهنمایی مسلط به منطقه در هیچ‌کدام از فصل‌های سال توصیه نمی‌شود. قله درفک با وجود تمام ویژگی‌های طبیعی و زیبایی منحصر‌به‌فرد، می‌تواند در شرایط آب و هوایی نامناسب و بدون تجهیزات بسیار خطرناک باشد. اگر به قله درفک صعود کنید، تابلویی خواهید دید که برای یادبود کوهنوردان حادثه سال ۷۷ برپا شده است؛ کوهنوردانی گیلانی و مسلط به مسیر که شرایط آب و هوایی منطقه، آنان را در ۱۶ مهر ماه سال ۷۷ غافلگیر کرد.

صعود سال ۷۷ حادثه‌ای دلخراش برای جامعه کوهنوردان گیلان به‌همراه داشت که تا همین امروز، هر سال بسیاری از گروه‌های کوهنوردی در برنامه‌ای مشترک در آن تاریخ برای گرامی‌داشت جانباختگان این حادثه به این قله صعود می‌کنند.

از جبهه‌ها و مسیرهای مختلفی می‌توان به درفک صعود کرد؛ اما شاید شناخته‌‌شده ترین مسیرها به شرح زیر باشد:

• مسیر یک (جبهه شرقی): سیاهکل، دیلمان، شاه شهیدان، اربناب، قله درفک
• مسیر دو (جبهه غربی): مسیر غربی با توجه به روستای پای صعود به دو مسیر تقسیم می‌شود: رستم‌آباد، توتکابن، شیرکوه، لارنه، جیرونی، درفکرستم‌آباد، توتکابن، راجعون، جیرونی، درفک
• رستم‌آباد، توتکابن، شیرکوه، لارنه، جیرونی، درفک
• رستم‌آباد، توتکابن، راجعون، جیرونی، درفک
• مسیر سه (جبهه جنوبی):رستم آباد، توتکابن، پره سر، دفراز، پلنگ‌دره، روستای رشی، روستای سی دشت، دشت دامان، قله درفک
• مسیر چهار (مسیر جنوب شرقی): رستم آباد، توتکابن، پره سر، دفراز، پلنگ‌دره، روستای رشی، روستای سی دشت، نورالعرش، اربناب، قله درفک

غار دربند رشی از جاذبه‌های گردشگری اطراف روستای سی دشت و جزو آثار ملی محسوب می‌شود. تنها کمی مانده به ییلاق سی دشت در جاده منتهی به آن، تابلوی غار دربند رشی را خواهید دید. این غار در روستای دربند رشی واقع شده است و حدود ۲۰۰ هزار سال قدمت دارد. برای رسیدن به دهانه غار از کنار جاده و دامنه کوه باید مسیر و پاکوبی خاکی را در حدود ۲۰ دقیقه پیاده‌روی کنید. در ضلع جنوبی، کوه بزرگی در ارتفاع ۷۵۰ متری، دو دهانه غار با فاصله ۵۰ متر مشاهده خواهید کرد.

دهانه غار دربند رشی عکاس: ناشناس

روی دیوارهای این غار نقش و نگار خاصی دیده نمی‌شود و عمق چندانی نیز ندارد؛ اما وقتی از درون غار به بیرون نگاه کنید منظره‌ای به غایت زیبا در انتظار شما خواهد بود. غار دربند رشی نیاز به تجهیزات خاصی ندارد؛ اما بهتر است کلاه آفتاب‌گیر، ضدآفتاب و چراغ قوه به‌همراه داشته باشید. در فصل بهار حاشیه مسیر منتهی به غار سبز است و تصویری چشم‌نوازتر در انتظار شما خواهد بود. برای فرار از گرمای آفتاب بهتر است صبح زود یا عصر بعد از ساعت پنج را برای رفتن به این غار در نظر داشته باشید.

منظره‌ای از غار دربند رشی منبع : safarmarket.com

کمی بالاتر از سی دشت، به دو راهی نور العرش می‌رسید. اگر مسیر سربالایی خاکی را ادامه دهید، از کنار روستاهای امامزاده نورالعرش یا ناوه عبور می‌کنید. بعداز روستای ناوه از جنگل‌های انبوه خارج می‌شوید. ناوه روستایی کمتر شناخته شده‌ است که قدمتی بیش از ۱۰۰ سال دارد. این روستا با وجود محرومیت‌های زیاد، حداقل ۱۲ خانوار را در خود جای داده است. کمی بالاتر به روستای سیاه دشت‌بن می‌رسید که تقریبا آخرین روستای بزرگ در مسیر درفک است. پیمودن این مسافت نباید زمانی بیشتر از نیم ساعت به خود اختصاص دهد.

کوف نم‌دار منبع :ایرنا

با ثبت جنگل‌ های هیرکانی و قرار گرفتن منطقه سیاه‌رود رودبار به‌عنوان یکی از ۱۲ منطقه تایید شده هیرکانی، این روستاها مورد توجه گردشگران قرار گرفت. این درخت هزار ساله با نام «کوف نم‌دار» که مردم محلی آن را «کوفِ دار» می‌نامند در روستای سیاه دشتبن قرار دارد. قطر تنه این درخت حدود چهار متر و ارتفاع آن ۲۰ متر است و سن تقریبی این درخت در حدود هزار سال تخمین زده شده است. عمر بالای این درخت نشان از ارزش ژنتیکی و مقاومت بالای آن در گذر زمان دارد. این درخت نیز همچون ۱۵ اثر طبیعی دیگر گیلان در آثار ملی طبیعی ثبت شده است.

تپه مارلیک، محوطه‌ای باستانی در حاشیه سفیدرود و در دره «گوهر رود» استان گیلان است. نزدیک‌ترین روستا به تپه مارلیک، روستای نصفی است. تپه‌ مارلیک بقایای به‌جای مانده از تمدن باستانی متعلق به دست‌کم ۳۰۰۰ سال پیش و یکی از پنج تپه باستانی در دره گوهررود است. پژوهشگران بر این باور هستند که میان این تپه‌های باستانی ارتباط خاصی وجود دارد. از جمله این تپه‌ها می‌توان به زینب بیجار، پیلاقلعه، دوربیجار و جازم کول اشاره کرد. این دره‌ خوش آب و هوا برای سال‌ها محل سکونت اجداد مردم گیلان بوده و گمان می‌برند که این تپه آرامگاه خصوصی فرمانروایان و شاهزادگان این تمدن بوده است.

در این تپه ۵۳ آرامگاه و ۲۵ جام طلا کشف شده است و در همه آرامگاه‌ها اشیایی مانند ظروف‌ سفالی، دکمه‌های‌ تزیینی‌، انواع‌ سرگرز، پیکان‌، جام‌های چینی‌، طلا، نقره و مفرغ، خنجر، شمشیر، مجسمه‌های‌ برنزی‌ و سفالی، سرنیزه‌، کلاه‌خود و دو مهر با حکاکی زبان میخی و...پیدا شده است.

در کاوش‌ها پارچه‌های به دست آماده از وجود بافندگی و جام‌های شیشه‌ای خبر از اولین نمونه‌های صنعت شیشه‌سازی بشر در هزاران سال پیش می‌دهد. چهار دیواری‌ کشف شده با حدود ۳۰ متر مساحت‌ نیز نشان از آرامگاه و معبدهای حاضر در این تمدن دارد. به‌دلیل نقش‌برجسته‌های خورشید به‌صورت ترنج‌های هندسی در کف بسیاری از جام‌ها و ظروف گمان می‌رود که خورشید در فرهنگ مردم این تمدن مورد پرستش بوده است.

منبع عکس‌ها: saber1365.blogfa، shahrak-arash، rasoolheydari.blogsky

جام مارلیک یکی از مهم‌ترین آثار یافت شده از این تمدن، با ارتفاع ۱۸ سانتی‌متر از زر ناب و نقش‌برجسته‌هایی با ارتفاع دو سانتی‌متر ساخته شده است. نقش اصلی جام، درخت زندگی‌ است که دو گاو بال‌دار به آن تکیه داده‌اند. این اثر باستانی هم‌اکنون در ایران است؛ اما برخی از آثار و جام‌های کشف شده در این منطقه در موزه لوور فرانسه و موزه‌های مشهور نیویورک قرار دارند.

کمی بالاتر از سی دشت، در حدود پنج تا ۱۰ دقیقه که جاده را ادامه بدهید، به یک دو راهی می‌رسید. سمت چپ، جاده خاکی نسبتا پر شیبی می‌بینید که در ابتدای آن تابلویی، مسیر روستای نورالعرش را نشان می‌دهد. پس از حدود ۴۵ دقیقه تا یک ساعت که این جاده خاکی را ادامه دهید با عبور از روستاهای سیاه دشت‌بن، ناوه، نور‌العرش، بیشه‌رود به روستای چیچال از توابع بخش خورگام می‌رسید؛ این روستا در دل جنگل‌های درفک قرار گرفته است.

منبع عکس‌ها: cyclist.blog.ir، dana.ir

این روستا یکی از نزدیک‌ترین روستاها به قله درفک است و در فصل‌های بهار و تابستان و پاییز پذیرای گردشگران زیادی است. در این روستا می‌توان خانه‌های محلی را با قیمت مناسب اجاره کرد و شبی استثنایی را در دامنه درفک سپری کرد.

منبع: خبرگزاری میزان

در مسیر سی دشت، کمی بالاتر از روستای دفراز به دو راهی نسبتا پرشیبی می‌رسید که به‌سمت روستای استخرگاه می‌رود؛ این روستا نیز در دامنه کوه درفک و در میان جنگل قرار گرفته است. استخرگاه برخلاف روستاهایی که در دامنه کوهستان قرار دارند، در زمستان نیز آب و هوایی معتدل دارد و به همین خاطر می‌توان اقامتی گرم در کلبه‌های چوبی منطقه را تجربه کرد؛ از این جهت، این روستا به روستای چهار فصل شهرت دارد. علت نام‌گذاری روستای استخرگاه وجود دو استخر در ضلع شرقی و غربی آن است. این روستا امکان عکاسی، پیاده‌روی در جنگل و اقامت در کلبه‌های چوبی در هوایی معتدل را فراهم می‌آورد.

اگر شما هم تجربه سفر به ییلاق سی‌دشت رودبار را داشتید، نظرات خود را با کجارو به اشتراک بگذارید.

عکس‌های گالری از گوگل‌مپ (عکاسان: مریم علیپور، محمد ساجدی، موسی خانی)

نویسنده: شقایق وحیدی