روستای امامه

روستای امامه یکی از جاهای دیدنی لواسان است؛ روستایی که نام آن با داستان عاشقانه شاه قجری و انیس الدوله گره خورده است. این روستای ییلاقی در ارتفاعات پایتخت قرار دارد و باغ‌های میوه، چشمه‌های پرآب، رودخانه و بناهای تاریخی از دیدنی‌های آن به شمار می‌روند. امامه از آب و هوایی دلپذیر، به‌خصوص در روزهای گرم سال برخوردار است؛ به همین دلیل، گردشگران بسیاری در فصول بهار و تابستان به آن سفر می‌کنند و به تفریحاتی چون پیک‌نیک، کوهنوردی و طبیعت‌گردی می‌پردازند. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با روستای امامه، تاریخچه، جاهای دیدنی و تفریحات آن آشنا کنیم و اطلاعات لازم برای سفر به آن را در اختیار شما بگذاریم.

• آدرس: استان تهران، شهرستان شمیرانات، بخش رودبار قصران، شرق شهر فشم (مشاهده روی نقشه)

منبع عکس: اینستاگرام Ammameh village@. عکاس: نامشخص

روستای امامه از روستاهای بزرگ بخش رودبار قصران شهرستان شمیرانات، در دامنه‌های البرز مرکزی استان تهران است. این روستای ییلاقی و کوهستانی از دو آبادی «امامه بالا» و «امامه پاپین» تشکیل شده است و در شرق شهر تهران در میانه راه اصلی تهران به شمشک و نرسیده به فشم قرار دارد.

فاصله روستای امامه تا تهران حدود ۵۵ کیلومتر (یک ساعت)، تا شهر فشم حدود ۱۶ کیلومتر (۱۰ دقیقه) و تا شهر لواسان ۱۸ کیلومتر (نیم ساعت) است.

منبع عکس: اینستاگرام Ammameh village@. عکاس: نامشخص

• ماشین شخصی: برای دسترسی به روستای امامه باید از طریق جاده لشکرک خود را به میدان «میدان قائم» برسانید و از آنجا وارد جاده فشم شوید. بعد از حدود ۱۵ کیلومتر رانندگی و تقریبا سه کیلومتر بعد از سه راهی اوشان، تابلوی روستای امامه را در سمت راست جاده خواهید دید. از سر جاده تا میدان امامه بالا حدود هفت کیلومتر مسیر کوهستانی، آسفالته و پیچ‌درپیچ پیش روی شما است. کمی قبل از ورود به روستا، یک سه راهی وجود دارد که مسیر مستقیم (خیابان گلزار) شما را به مرکز روستا و میدان امامه بالا می‌رساند و راه سمت چپ (۲۵ متری مهرچال) شما را به باغ تنگه و بعد از آن به جاده راحت آباد می‌رساند. برای دسترسی به روستای امامه پایین، در دو کیلومتری امامه بالا، وارد جاده فرعی در سمت راست خود شوید. پس از ورود به این جاده، تابلوهای «منطقه حفاظت‌شده ورجین» و «آستانه مبارکه امامزاده نور» را مشاهده خواهید کرد.
• تاکسی: برای دسترسی به امامه با تاکسی در فلکه چهارم تهرانپارس سوار تاکسی‌هایی شوید که شما را به میدان فشم یا ابتدای جاده امامه می‌رسانند؛ از آن نقطه نیز تا روستا دربست بگیرید.

منبع عکس: ویکی پدیا. عکاس: Elajan

مسیر دسترسی به روستای امامه در گذشته بسیار مشکل بوده است؛ به همین دلیل از روستا به‌عنوان تبعیدگاه برای مبارزان مازندرانی و گرجستانی استفاده می‌کردند. در کتاب «تاریخ طبرستان» آمده است:

...عماد وزان (از دشمنان سرسخت تشیع و امامیه در شهرری) حشر گرد کرد و چون شاه اردشیر بن حسن به آمل آمد؛ او با لشکر قتیبه‌ای به پایان قلعه امامه قصران شد و مستخلص کرده، عادل نامی را به‌مدت هفت هشت ماه رئیس قصران بنشاند، دگر باره شاه اردشیر بیامد و محاصره قلعه داد. شب و روز نگذاشت که آسایند تا بزدال کانی پهلوان گفتند، مردی بسطامی رسن در سر حائطی افکند و بر شد و بعد از آن سی مرد را برکشید و به مکابره و قهر قلعه بستدند و عادل را با جملهٔ اتباع و زن و فرزند او کشته و سر عادل را کاه در کرده مدت یکسال به قصران درآویخته داشتند.

حکومت آل باوند، آل بادوسپان، سادات مرعشی، سادات بنی کیای ملاطی و اسماعیلیان از جمله حکومت‌هایی بودند که کنترل منطقه روستای امامه را به دست داشتند.

منبع عکس: اینستاگرام Ammameh village@. عکاس: نامشخص

گفته می‌شود که اهالی روستای امامه جزو مناطقی در ایران بودند که در برابر حمله اعراب مقاومت بالایی از خود نشان دادند؛ آن‌ها در برابر تغییر دین مقاومت کردند و زرتشتی باقی ماندند. به‌تدریج با مهاجرت سادات علوی به منطقه لواسانات، اسلام، به روستای امامه راه گشود و مردم روستا کم‌کم به مذهب تشیع روی آوردند. حسن بن زید (داعی کبیر و نخستین داعی علوی طبرستان) یکی از افرادی بود که در این تغییر و تحول نقش مهمی ایفا کرد.

پس از سقوط آخرین حاکم بادوسپان در رستمدار (بخشی از خاک طبرستان که از دوره مغول تا عصر صفویه به ناحیه رویان اطلاق می‌شد)، به دست شاه عباس صفوی و سرنگونی این سلسله، حکومت لواسانات و رودبار قصران به مرکزیت روستای امامه به دستور شاه عباس صفوی به ملک سلطان حسین امامه‌ای لواسانی واگذار شد. در برخی کتب آمده است که روستای امامه در دوره حکومت فتحعلی شاه قاجار تحت مالکیت فتح‌الله میرزا شعاع‌السلطنه (پسر سی‌وپنجم فتحعلی‌شاه قاجار و پدر شکوه‌السلطنه، مادر مظفرالدین‌شاه) بود و پس از فوت وی، حاکمیت روستا به پسرش واگذار شد.

در کتاب «فرهنگ جغرافیایی ایران» مشهور به «فرهنگ رزم‌آرا» درباره امامه چنین آمده است:

ده جز دهستان لواسان کوچک بخش افجه شهرستان تهران ۱۰ کیلومتر شمال باختر گلندوک، پنج کیلومتر خاور راه شوسه شمشک در کوهستان - سردسیر - سکنه ۲۳۲۰ - شیعه - فارسی چشمه‌سار و رود محلی - غلات، بن‌شن، میوه‌جات، لبنیات - شغل‌ زراعت و گله‌داری - راه مالرو و دبستان دارد

یاقوت حموی، مورخ و جغرافی‌دان قرن ششم و هفتم قمری نیز در کتاب «معجم البلدان» که فرهنگ‌نامه‌ای جغرافیایی به زبان عربی است، چنین نوشته:

انبامة قلعة قرب الری

منبع عکس: مجله پینورست. عکاس: نامشخص

امامه در طول تاریخ به استناد مدارک همواره بخشی از لواسان کوچک بوده است. تعلق امامه به لواسان کوچک و هویت لواسانی این روستا در کتاب فرهنگ جغرافیایی کشور، فرهنگ آبادی‌های کشور، اسناد دست‌نویس باقی‌مانده از دوران پهلوی و قاجار و کتب تاریخی نظیر کتابچه جغرافیای دره رودبار ثبت و ضبط شده و به صراحت از عدم تعلق امامه به رودبارقصران سخن به میان آمده است.

دلیل الحاق امامه به رودبارقصران، حمایت عبدالله ریاضی از رودبارقصران به‌علت سکونت وی در قریه فشم و همچنین عدم تمایل دولت وقت به پرداخت هزینه احداث راه ماشین‌رو از امامه به مرکز بخش لواسان (گلندوک-نجارکلا) در پیش از انقلاب ۵۷ بود که در نهایت سبب شد این روستا از لواسان جدا شده و به بخش رودبارقصران ضمیمه شود. از آنجا که امامه در طول تاریخ همیشه بخشی از لواسان کوچک بوده است، کماکان بسیاری از اهالی روستا پسوند فامیلی لواسانی در شناسنامه دارند.

یکی از وقایع جالب تاریخی درباره روستای امامه، حیله افغان‌ها در دوره صفویه است؛ نقل است که در زمان غارت و تجاوز افغان‌ها در بخش‌های مختلف ایران، این اقوام به روستای امامه رسیدند و به‌رغم تلاش، موفق به نفوذ در روستا نشدند. پس از مدتی، مردی وارد امامه شد و با ظاهری درمانده از مردم روستا خواست که برای نجات زن و فرزندش، به آن‌ها اجازه ورود به روستا دهند. مردم روستا با آغوشی باز این اجازه را به آن‌ها اعطا کردند. این مرد حیله‌گر با سایر مردان افغان در پوشش لباس زنان، وارد روستا شدند و گندم‌های ذخیره مردم را آتش زدند.

مردان روستا پس از حمله افغان‌ها، زنان خود را به غار بردند تا در امان باشند؛ افغان‌ها به‌منظور راندن آن‌ها غار را آتش زدند اما آن‌ها در غار ماندند و زنده‌زنده در آتش سوختند.

ملاقات ناصر الدین شاه با انیس الدوله یکی دیگر از وقایع تاریخی جالب‌توجه روستای امامه است که در بخش‌های بعدی به آن اشاره خواهیم کرد.

منبع عکس: مجله پینورست. عکاس: نامشخص

روستای امامه حدود ۵۵ هکتار وسعت دارد که حدود ۳۶ هکتار آن باغات و مابقی به‌صورت زمین‌های زراعی و مسکونی است.

با پیاده‌روی در کوچه پس کوچه‌های روستا به تونل‌های کوچک و بزرگی برمی‌خورید که دو روایت متفاوت درباره آن‌ها گفته می‌شوند. عده‌ای بر این باورند که این تونل‌ها در گذشته روستای امامه را از زیر زمین به مسیر قله‌ها و قلعه وصل می‌کرده‌اند؛ در حالی که عده‌ای معتقدند که این تونل‌ها در واقع انبارهای مواد غذایی اهالی روستا بودند که در آن‌‌ها غله و علوفه دام نگهداری می‌شده است. نمونه‌های مشابه این تونل‌ها در روستاهای اطراف امامه نیز دیده می‌شود.

فارسی و طبری زبان‌های اصلی مردم روستای امامه است. مردم این روستا مانند اهالی روستاهای اطراف رودبار قصران به زبان طبری صحبت می‌کنند؛ البته باید بدانید که این زبان به‌واسطه مهاجرت و رفت‌وآمد جوانان روستا به شهرهای بزرگ، رو به فراموشی است.

به‌طور کلی، دو لهجه متفاوت در زبان مردم رودبار قصران دیده می‌شود؛ اهالی فشم رودک بیشتر با لهجه دری و مردم رودبار قصران به لهجه طبری (شباهت زیادی به گویش مازندرانی دارد) صحبت می‌کنند.

منبع عکس: وب‌سایت رهبال آسمان. عکاس: نامشخص

اهالی روستای امامه در گذشته، در تامین نیازهای خود (مانند دام، محصولات کشاورزی و غیره) خودکفا بودند. به‌طور مثال، زنان روستا با آرد و شیر، نان‌هایی به نام «توتک» در تنور می‌پختند؛ آن‌ها این نان‌ها را خشک می‌کردند تا ماندگاری آن‌ها بیشتر شود؛ زیرا در گذشته دسترسی از روستا به شهر بسیار مشکل بود.

مردم روستای امامه در گذشته با فروش شیر و محصولات لبنی به منطقه تجریش و فروش لباس‌های پشمی تهیه شده از پشم گوسفندان، امرار معاش می‌کردند. آن‌ها برای تامین گرمای خانه‌های خود، قبل از آغاز روزهای سرد، گندم‌ها را درو می‌کردند و به شهر می‌بردند تا آن را بفروشند و به‌جای آن زغال بخرند.

در حال حاضر، کشاورزی، باغداری، زنبورداری و دامداری از مشاغل اصلی اهالی روستای امامه به شمار می‌روند.

منبع عکس: وب‌سایت رهبال آسمان. عکاس: نامشخص

از روستای امامه در کتاب یاقوت حموی با عنوان «انبامه» یاد شده است؛ واژه‌ای با ریشه پهلوی که به‌معنای بامگاه، اندربام، بربام، دربام یا محل مرتفع است. در کتاب «از فروغ‌السلطنه تا انیس‌الدوله»، نوشته ابوالقاسم تفضلی نیز درباره وجه تسمیه روستا آمده است که واژه امامه، تغییریافته «انبانه» به‌معنی محل انبار کردن گندم است؛ چراکه حدود نیم قرن پیش، مردم روستای امامه بیشتر به کشاورزی مشغول بودند و محصول غالب روستا، گندم و جو بود.

یکی از جذاب‌ترین روایت‌های تاریخی روستای امامه، داستان دخترکی به نام فاطمه است که سال‌ها پیش، ناصرالدین شاه قاجار را دلباخته خود کرد؛ آن هم‌زمانی که گوسفندانش را در حوالی روستا به چرا برده بود. به همین دلیل، روستای امامه به وعده‌گاه سوگلی دربار و شاه قجری شهرت دارد.

منبع عکس: minevisam.com. عکاس: نامشخص

در دوره قاجار، بیشتر روستاهای ییلاقی اطراف تهران شکارگاه شاهان بودند. در یکی از روزها، ناصرالدین شاه به قصد شکار به روستای امام، ییلاق شمال شرق تهران، رفته بود و در آنجا دختر چوپانی ۱۶ ساله به نام فاطمه را دید. پادشاه با او به گفت‌وگو پرداخت و از بیان او خوشش آمد. ناصرالدین شاه، فاطمه را به دربار برد و به جیران سپرد تا آداب و رسوم قصر نشینی را به او بیاموزد. پس از مرگ جیران، ناصرالدین شاه با فاطمه ازدواج کرد.

به فاطمه بعدها لقب «انیس‌الدوله» را دادند؛ زنی که با شکستن قلیان‌های حرم‌سرا، شاه را به پیروی از فتوای میرزای شیرازی درباره منع تنباکو مجبور کرد. فاطمه همچنین اولین بانوی دربار بود که به اروپا (روسیه) سفر کرد؛ اما در زمانی کوتاه، به خاطر ناسازگاری با فرهنگ آن‌ها به تهران بازگشت. انیس الدوله، فردی وفادار به شاه بود و پس از ترور شاه، تا زمان مرگش عزادار شاه ماند.

جالب است بدانید سال‌ها بعد، زمانی که انتخاب نام خانوادگی برای مردم اجباری شد، بسیاری از خانواده‌های روستای امامه، نام خانوادگی «انیسی» را برای خود برگزیدند و امروزه نیز طایفه انیسی در این روستا زندگی می‌کنند.

منبع عکس: اینستاگرام Ammameh village@. عکاس: نامشخص

روستای امامه به‌دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، بیش از ۳۰ هکتار باغ میوه اعم از باغ گلابی، گردو، سیب، آلبالو و هلو دارد؛ باغ‌هایی که در فصول مختلف سال، زیبایی بی‌نظیری به روستا می‌بخشند. باغ‌های میوه روستای امامه بسیار سرسبز هستند؛ زیرا قنات‌ها و چشمه‌های اطراف نظیر چشمه پیر حمزه، این باغ‌ها را سیراب می‌کنند. کوچه پس کوچه‌های روستای امامه نیز از دیگر دیدنیهای جذاب این منطقه هستند که در هر فصلی از سال، رنگ و عطر مخصوص به خود را دارند.

در سفر به امامه، تجربه قدم زدن در مسیر پیاده‌روی مشهور امامه به روستای کلوگان را به‌هیچ‌وجه نباید از دست داد. طبیعت‌گردان و افرادی که به پیمایش‌های سبک علاقه‌مند هستند، از این مسیر پیاده‌روی، استقبال بسیاری می‌کنند. مسیری که در دل دره‌ای پردرخت در حاشیه رودخانه، این دو روستا را به یکدیگر وصل می‌کند. جالب است بدانید که بیشتر طبیعت‌گردان، روستای امامه را با همین مسیر پیاده‌روی می‌شناسند.

منبع عکس: salehkhandaghabadi.com. عکاس: نامشخص

برای دسترسی به مسیر زیبای پیاده‌روی امامه به کلوگان ابتدا باید خود را به میدان امامه بالا برسانید؛ از سمت راست میدان وارد کوچه «هشت متری میانا» و سپس وارد دره کلوگان شوید. حدود پنج ساعت پیاده‌روی نیمه سنگین در این مسیر مملو از کوچه باغ‌های سرسبز با درختان میوه‌های رنگارنگ، شما را در میانه مسیر به آبشار کلوگان می‌رساند؛ البته این آبشار به روستای کلوگان نزدیک‌تر است و با حدود ۹۰ دقیقه پیاده‌روی از کلوگان به طرف امامه، به آن خواهید رسید. آبشار کلوگان در یک فرعی واقع شده است و برای دسترسی به آن تنها ۵۰۰ متر پیاده‌روی بیشتر در پیش دارید. (مشاهده روی نقشه)

• آدرس: شمال شرقی روستای امامه بالا، ابتدای راه امامه به روستای راحت‌آباد (مشاهده روی نقشه)

منبع عکس: وب‌سایت رهبال آسمان. عکاس: نامشخص

منطقه باغ تنگه با ۲,۲۵۰ متر ارتفاع از سطح دریا یکی از جاذبه‌های روستای امامه است که در بخش شمالی روستا و در مسیر دسترسی قله‌های اطراف، چشمه پیر حمزه و قلعه مازیار و در دامنه جنوب غربی کوه سای یا سیاه‌کوه قرار دارد؛ منطقه‌ای مملو از درختان سرسبز با رودخانه‌ای پرآب به نام رودخانه امامه که هر سال، گردشگران زیادی را به‌سمت خود می‌کشاند و پیک‌نیک و گردش از تفریحات محبوب در آن به شمار می‌روند. در ابتدای این تنگه، بخشی از باغ‌های اهالی امامه قرار دارند.

برای دسترسی به منطقه باغ تنگه قبل از روستای امامه بالا (حدود ۵۰۰ متر مانده به میدان) از سمت چپ وارد خیابان ۲۵ متری مهرچال شوید و مسیر را به‌سمت روستای راحت آباد ادامه دهید. حدود یک تا دو کیلومتر بالاتر، سر یک پیچ تند به باغ تنگه می‌رسید.

آبریز باغ تنگه دو شاخه است که از شمال شرقی و شمال ‌غربی به‌سمت جنوب جریان دارند و در پایان با پیوستن به یکدیگر در سمت جنوب قلعه امامه و در فاصل ۷۰۰ متری شمال روستای امامه، رودخانه امامه را تشکیل می‌دهند؛ رودخانه‌ای که یکی از شاخه‌های فرعی رودخانه جاجرود است، آب زیادی ندارد و معمولا در تابستان خشک می‌شود. رودخانه امامه در مجاورت روستاهای کلوگان و کمرخانی در کنار جاد لشکرک - اوشان به جاجرود می‌ریزد.

طول مسیر باغ‌ تنگه از ابتدا تا انتها دارای چشمه‌های متعدد کوچک و بزرگ، مراتع و چراگاه‌ها است.

تنگه مهرچال. منبع عکس: salehkhandaghabadi.com. عکاس: نامشخص

کوهنوردان در برنامه صعود به قله همهن در مسیر امامه به راحت آباد یا از باغ تنگه و از یال جنوب شرقی صعود خود را به قله آغاز می‌کنند (مسیر تابستانه یا مسیر مهرچال) یا از یال جنوب غربی و جاده امامه (مسیر زمستانه) صعود می‌کنند؛ البته یک مسیر دیگر برای صعود به قله همهن از یال شمالی نیز وجود دارد که به آن مسیر پیرزن کلوم می‌گویند و مبدا آن، روستای گرمابدر است. صعود به هر سه قلعه همهن، مهر چال و پیرزن کلوم از تنگه زیبای مهرچال در مسیر تابستانه امکان‌پذیر است. از یال سمت راست تنگه مهرچال به‌سمت مهرچال، یال سمت چپ به‌سمت همهن و از انتهای دشت به پیرزن‌کلوم صعود می‌شود.

کوهنوردان معمولا برای صعود به قله‌های مهر چال و پیرزن کلوم از راهنماهای محلی در روستای امامه کمک می‌گیرند.

منبع عکس: salehkhandaghabadi.com. عکاس: نامشخص

• آدرس: شمال شرقی روستای امامه بالا (مشاهده روی نقشه)

قلعه مازیار یا قلعه امامه با بیش از ۱,۰۰۰ سال قدمت، در گذشته با نام عمامه قلعه قرب الری شناخته می‌شده است. طبق روایت‌های تاریخی، قلعه مازیار توسط فردی به نام «مردآویج زیاری» یا «مازیار» در دوره آل زیار، به سبک قلعه‌های نظامی حسن صباح بنا شده است. این قلعه، ۹۰۰ متر مربع وسعت و حدود ۲,۴۵۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد.

قلعه مازیار در گذشته متشکل از دو بخش متفاوت شمالی (عامه‌نشین) و جنوبی (شاه‌نشین) بود و مسیر دسترسی بسیار دشواری داشت؛ زیرا به‌دلایل امنیتی در مکان مرتفع‌تری از محیط اطراف خود (در یک موقعیت استراتژیک) ساخته شده بود و افراد تنها از جبهه شمالی می‌توانستند خود را به آن برسانند. این بنا در گذشته‌های بسیار دور، تبعیدگاه مبارزان مازندرانی نیز بود.

منبع عکس: گوگل مپ. عکاس: عباس صارمی

در حال حاضر، از قلعه مازیار تنها بخش‌هایی مثل اتاق‌ها، باروها، حصار دفاعی، غار، قنات، ارگ و شاه‌نشین باقی مانده است. سفال‌های کشف شده در اطراف قلعه نشان می‌دهند که این بنا به اوایل دوره اسلامی تعلق دارد. سنگ لاشه، ملاط، ساروج و گچ از جمله مصالحی هستند که در ساخت قلعه مازیار به کار رفته‌اند؛ مصالحی که در گذشته برای ساخت قلعه‌ها استفاده می‌شدند. قلعه مازیار با شماره ۳۹۷۲ در تاریخ ۱۰ مهرماه ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.

برای دسترسی به قلعه مازیار ابتدا به امامه بالا بروید؛ مسیر را تا باغ تنگه ادامه دهید و ماشین خود را در همان اطراف پارک کنید؛ زیرا ادامه مسیر را باید با پای پیاده به داخل دره باغ تنگه (خلاف مسیر رودخانه) بپیمایید. ۲۰۰ متر جلوتر، یک دوراهی وجود دارد؛ مسیر مستقیم را انتخاب کنید. حدود ۱۰۰ متر بالاتر پاکوب کوچکی را می‌بینید که شما را در عرض نیم ساعت به قلعه مازیار می‌رساند.

منبع عکس: گوگل مپ. عکاس: مهدی خلیلی

در مسیر رسیدن به قلعه، چشمه کوچکی به نام «امبیشه» و یک آب‌انبار در کنار آن به چشم می‌خورد که تجربه بازدید از آن‌ها و گوش سپردن به صدای آب جاری، خالی از لطف نخواهد بود.

اگر پیمایش مسیر قلعه مازیار برای شما مشکل است، نمای دور قلعه را از روی پل باغ تنگه تماشا کنید.

چشمه پیر حمزه در ارتفاعات مهرچال از دیگر دیدنی های روستای امامه است؛ چشمه‌ای که یکی از تامین‌کننده‌های اصلی آب شرب روستا به شمار می‌رود و اهالی روستا احترام ویژه‌ای برای آن و امامزاده منتسب به آن قائل هستند.

برای دسترسی به چشمه پیر حمزه باید به جاده امامه بالا بروید و پس از عبور از پل باغ تنگه، با در پیش گرفتن مسیر سمت چپ (به‌سمت غرب)، خود را به آن برسانید. مسیر دسترسی به این چشمه مسیر آسانی نیست و تقریبا دو تا سه ساعت پیاده‌روی دارد.

امامزاده نور

• آدرس: روستای امامه پایین (مشاهده روی نقشه)

منبع عکس: وب‌سایت رهبال آسمان. عکاس: نامشخص

امامزاده نور با بقعه‌ای نوساز در ۳۰۰ متری جنوب غربی امامه پایین قرار دارد و نسب آن به امام موسی کاظم (ع) بازمی‌گردد. چند سال پیش در حیاط امامزاده، کتیبه‌ای وجود داشت که متاسفانه به‌دلیل عدم محافظت صحیح، دست اشخاصی نامعلوم دزیده شد. این بنا دارای طرحی شش‌ضلعی و مساحتی در حدود ۲۰ متر مربع است و در محوطه‌ای به وسعت ۵۰۰ متر مربع قرار دارد.

اگر قصد دارید از امامزاده نور دیدن کنید، به جاده امامه پایین بروید تا در مسیر، آن را ببینید. یک درخت سرو کمی آن‌طرف‌تر از بنای امامزاده قرار دارد که به گفته اهالی، قدمت آن به ۴۰۰ سال می‌رسد.

امامزاده شاه حسین

• آدرس: روستای امامه بالا (مشاهده روی نقشه)

منبع عکس: وب‌سایت رهبال آسمان. عکاس: نامشخص

نسب امامزاده شاه حسین یا شاهزاده حسین بر اساس شجره‌نامه او، به امام موسی کاظم (ع) بازمی‌گردد. طبق روایت‌های تاریخی، بقعه این امامزاده احتمالا در دوره ایلخانیان ساخته شده است. بنای بقعه امامزاده شاه حسین با ۵۰ متر مربع وسعت بسیار ساده است و سقفی شیروانی و ضریحی کوچک از جنس چوب دارد.

امامزاده شاه حسین در بافت قدیمی روستای امامه بالا قرار دارد و در دوره قاجار به دست انیس الدوله (سوگلی ناصر الدین شاه قاجار) مورد تعمیر و بازسازی قرار گرفته است. بر اساس نوشته‌های کتیبه سر در ورودی بقعه، بنای امامزاده در سال ۱۳۲۸ خورشیدی نیز مرمت شده است.

سنگ و ملاط گچ از مصالح سنتی و آجر و سیمان از مصالح الحاقی به کار رفته در امامزاده شاه حسین هستند؛ تمام سطوح خارجی بنا نیز با سنگ ‌مرمر پوشانده شده‌اند. ایوان این بنا نیز دارای چهار ستون است که مزین به سنگ ‌مرمر سفید و نوعی سنگ قرمز هستند. بنای امامزاده شاهزاده حسین در مهرماه ۱۳۸۲، در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.

منبع عکس: اینستاگرام Ammameh village@. عکاس: نامشخص

پیاده‌روی و گشت‌وگذار در باغ‌ها و کوچه باغ‌ها، کوهنوردی در قله‌های اطراف، طبیعت‌گردی در مناطق سرسبز، پیک‌نیک، عکاسی و بازدید از جاذبه‌های تاریخی و امامزاده‌ها از محبوب‌ترین تفریحات روستای امامه هستند.

با تماشای فیلم زیر می‌توانید با حال و هوای روستای امامه و طبیعت زیبای آن آشنا شوید.

روستای امامه یکی از مناطق ییلاقی استان تهران است که در همه فصول سال زیبایی منحصربه‌فردی دارد. بهار با شکوفه‌های رنگارنگ و چشمه‌ها و رودخانه از همیشه پرآب‌تر، تابستان با آب و هوایی خنک و مطبوع و به دور از آلودگی و همهمه، پاییز با فرشی از برگ‌های زرد، نارنجی و قرمز در کوچه باغ‌ها و طبیعتی جادویی و هزار رنگ و زمستان با پوششی سفید از برف در امامه از شما میزبانی می‌کند.

منبع عکس: salehkhandaghabadi.com. عکاس: نامشخص

با توجه به وضعیت آب و هوایی روستای امامه، بهترین زمان سفر به این روستا، با توجه به هدف و سلیقه شما در سفر می‌تواند متفاوت باشد؛ البته بیشتر گردشگران فصل تابستان را برای سفر به امامه انتخاب می‌کنند؛ زیرا هوا در روزهای تابستانی در امامه بسیار خنک و مطبوع است. اگر به‌دنبال تماشای طبیعت روستا در زیباترین حالت خود هستید در بهار یا پاییز به امامه سفر کنید و اگر قصد برف بازی دارید، در زمستان به امامه بروید.

سرویس بهداشتی عمومی در جنب میدان امامه بالا تنها امکان رفاهی روستای امامه است؛ هرچند به‌دلیل عدم رسیدگی، سرویس بهداشتی تمیز نیست.

منبع عکس: وب‌سایت رهبال آسمان. عکاس: نامشخص

• جاده هفت کیلومتری دسترسی به روستای امامه از سه راهی اوشان، پیچ‌درپیچ و کوهستانی است؛ پس اگر قصد دارید در فصول سرد سال و در زمان بارندگی به امامه بروید؛ حتما از سلامت وسیله نقلیه خود اطمینان حاصل کنید.
• اگر در روزهای تعطیل به‌خصوص جمعه قصد بازدید از روستای امامه را دارید، به‌دلیل ترافیک سنگین جاده فشم، به شما توصیه می‌کنیم در سه راهی اول روستا به‌سمت راحت آباد بروید و از سمت شهر لواسان و از طریق روستای راحت‌آباد خود را به امامه برسانید؛ این جاده حدودا ۲۵ کیلومتر است.
• روستای امامه بسیار بزرگ است؛ به همین دلیل، ممکن است در کوچه پس کوچه‌های آن گم شوید. توصیه می‌کنیم که در سفر اول خود به امامه از یک راه‌بلد یا از افراد محلی کمک بگیرید.
• در مسیر دره کلوگان در مسیر پیاده‌روی امامه به کلوگان، سعی کنید که در راستای رودخانه به‌سمت پایین حرکت کرده و ترجیحا از مسیر مال‌رو عبور کنید. در نظر داشته باشید که بخش‌هایی از مسیر، سخت و ناهموار هستند و ممکن است عبور از آن‌ها دشوار باشد. پس بهتر است که از مسیر رودخانه منحرف نشوید. توجه داشته باشید که در مسیر آبشار کلوگان هیچ چشمه آبی برای رفع تشنگی نیست؛ پس حتما آب کافی به‌همراه داشته باشید.
• در امامه و اطراف آن، چشمه‌های آب فصلی نظیر چشمه حاج کدخدا در نزدیکی شاهزاده حسین، گل چشمه (داخل کوچه‌های امامه بالا در نزدیک امامه پایین) و چشمه امبیشه (واقع در باغ تنگه) وجود دارند؛ چشمه‌هایی که تامین‌کننده آب شرب روستا هستند و می‌تون با خیال راحت از آن‌ها آب نوشید.

منبع عکس: وب‌سایت رهبال آسمان. عکاس: نامشخص

• پیمایش و کوهنوردی در مسیر پیاده‌روی امامه به کلوگان (با حدود ۱۰ کیلومتر طول) نیمه سنگین و به‌همراه کوهپیمایی ساده است؛ پس با در نظر گرفتن توانایی‌های خود در این مسیر قدم بگذارید. به‌علاوه باید بدانید که در طول مسیر پیمایش آنتن موبایل وجود ندارد.
• سفر به روستای امامه مناسب برای طبیعت گردان، کوهنوردان، سفرهای گروهی، خانوادگی و دوستانه است. سفر به این روستا به توان‌یابان و سالمندان (به‌ویژه در فصول سرد) توصیه نمی‌شود.
• در سفر به امامه، کوهنوردی و طبیعت‌گردی در مناطق اطراف آن، مراقب محیط زیست باشید و از ریختن زباله (اعم از زباله تر، ته سیگار، پلاستیک، پوست میوه، بطری آب معدنی و غیره) در طبیعت جدا خودداری کنید. فراموش نکنید که روستاها و بافت آن‌ها، امانتی در دستان ما برای نسل‌های بعدی هستند.
• نبود لوله‌کشی گاز، نبود حمام عمومی، خوابیدن کسب و کار اصلی مردم روستا (کشاورزی و باغداری) به خاطر سرمای بسیار زیاد و بارش برف در نیمه دوم سال، تلنبار شدن مصالح ساختمانی در جاده رودبار قصران (به خاطر ویلاسازی و ساختمان‌سازی در اطراف این مناطق)، گسترش ویلاسازی و گم شدن منظره زیبای رودخانه از جاده پشت انبوهی از ساختمان‌ها، فروش خانه‌های روستا به قیمتی پایین به افراد غیربومی به‌دلیل مهاجرت مردم و کمبود فرصت شغلی مناسب برای اهالی روستا، افزایش زباله، افزایش آلودگی و افزایش مصرف آب آشامیدنی چشمه‌ها و نبود سیستم حمل و نقل مناسب برای رفت و آمد از مشکلات روستای امامه به شمار می‌روند؛ مشکلاتی که امید می‌رود با توجه مسئولان حل شوند.

• آدرس: شهرستان شمیرانات، شهر لواسان، بلوار امام خمینی، جاده کند علیا و سفلی، دوراهی بوجان، سمت چپ بعد از چال ناظران، پلاک ۷۷ (نمایش روی نقشه)
• فاصله از روستای امامه: ۱۳ کیلومتر (۲۵ دقیقه)

منبع عکس: reiseniran.de. عکاس: نامشخص

غار موزه یا باغ‌موزه وزیری، اولین غار موزه خصوصی ایران، توسط استاد ناصر هوشمند وزیری (از مجسمه‌سازان برتر ایرانی) با هزینه شخصی در شمال تهران در زمینی به مساحت ۱,۰۰۰ متر مربع در یک بنای دوبلکس در لواسان ساخته شد و از سال ۱۳۸۴ فعالیت خود را آغاز کرد. تمام آثار موجود در این غار موزه روایتگر داستان‌های شاهنامه و فولکلور ایران هستند که توسط استاد وزیری ساخته یا گردآوری شده‌ و طیف گسترده‌ای از هنرهای تجسمی را در بر می‌گیرند که همگی از مواد بازیافتی ساخته شده‌اند. به‌علاوه آثاری از جنس چوب، سنگ، استخوان و فلز و تعدادی آثار تلفیقی نیز در این موزه وجود دارند.

غار موزه وزیری از بخش‌های مختلفی از جمله سرای بسطامی، فضای داخلی غار، گالری، کارگاه مجسمه‌سازی، کارگاه صنایع دستی، فضای باز و مجسمه‌های بازیافتی تشکیل شده است. از آثار جالب موزه می‌توان به کلکسیون شطرنج با انواع و اقسام شطرنج‌های دوران مختلف و همین طور کلکسیون آفتابه با ۶۰۰ آفتابه و پارچ از ادوار مختلف ایران اشاره کرد.

• آدرس: شهرستان شمیرانات، بخش رودبار و قصران (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از روستای امامه: ۱۵ کیلومتر (۲۵ دقیقه)

منبع عکس: مجله هم اقلیم. عکاس: نامشخص

از جاهای دیدنی میگون می‌توان خانه تاریخی هومن میگون، آبشار هفت چشمه، دره و آبشار هملون، رودخانه میگون، مدرسه بین‌المللی یخ‌نوردی و دره آهنگرک را نام برد. در این شهر امکانات اقامتی بسیاری نظیر ویلاهای متعدد و هتلی به نام هتل جهانگردی میگون (با ۱۸ اتاق‌ دو تخته، ۶ سوئیت‌ یک‌خوابه با چهار تخت، ۶ ویلای دوبلکس چهار تخته با ۶ ویلای عادی چهار تخت و با امکاناتی نظیر رستوران، کافی‌شاپ، سفره‌خانه سنتی، لابی، لاندری، سالن ماساژ، سالن بیلیارد، سالن بیلیارد، پارکینگ، کافی‌نت و اینترنت) برای مسافران در نظر گرفته شده‌اند.

• آدرس: شهرستان شمیرانات، بخش رودبار و قصران (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از روستای امامه: ۱۸ کیلومتر (۳۰ دقیقه)

منبع عکس: اینستاگرام mohsen_marcco@

روستای کلوگان از نزدیک‌ترین روستاها به امامه است و مسیر دسترسی به آن از امامه به‌عنوان یکی از بهترین مسیرهای طبیعت‌ گردی ایران در اطراف پایتخت شناخته می‌شود. نام این روستا از گلوگاه گرفته شده است؛ واژه‌ای که به موقعیت جغرافیایی این روستا جهت دسترسی از تهران به شمال ایران اشاره دارد. آبشار کلوگان، یکی از بلندترین آبشارهای استان تهران، چشمه پدر و قله‌های ورجین (با ارتفاع ۲,۹۵۰ متر) و کلوگان (اورجین با ارتفاع ۲,۹۳۳ متر) مهم‌ترین جاذبه‌های این روستا هستند.

ارتفاع آبشار دو طبقه کلوگان از سطح زمین حدود ۳۰ تا ۴۰ متر است. وسط آبشار یک سکو قرار دارد و در پایین آبشار نیز حوضچه کوچکی به چشم می‌خورد که مکان مناسبی برای آب‌تنی و آب‌بازی است. مسیر دسترسی به این آبشار از دشت کلوگان می‌گذرد؛ دشتی که در فصل بهار مملو از شکوفه‌های زیبای میوه و در تابستان داغ و سوزان است.

• آدرس: شهرستان شمیرانات، بخش لواسان کوچک (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از روستای امامه: ۱۷ کیلومتر (۳۵ دقیقه)

منبع عکس: تاپ توریست. عکاس: omid۳۶۰.com

روستای کند با حدود ۲,۰۵۰ متر ارتفاع از سطح دریا از دو بخش علیا و سفلی تشکیل شده است. قدمت روستای کند علیا با توجه به کشف بقایای آثار باستانی از جمله تپه‌های گوشواره، قلعه پیرزن، جوهک و شیرتازه به اوایل دوره اسلامی بازمی‌گردد. روستای کند علیا نیز قدمتی چند ۱۰۰ ساله دارد.

موقعیت کوهستانی، باغ‌های سرسبز و گسترده، درختان گیلاس و آلبالو، منابع غنی آب و جریان نهرهای جاری داخل باغ‌های روستا، مزرعه پاونک، ارتفاعات ساکا با پوشش طبیعی گل‌ها و گیاهان مرتعی و سه آبشار زیبا و دیدنی آبشار کفترلو، آبشار سلیسه (مجموعه پنج آبشار در فاصله ۸۰۰ متری یکدیگر) و آبشار ناران (از آبشارهای دائمی تهران با ۱۰ تا ۱۵ متر ارتفاع) از جمله دلایلی هستند که گردشگران را به‌سمت روستای کند می‌کشانند.

• آدرس: شهرستان شمیرانات، بخش رودبار و قصران (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از روستای امامه: ۱۸ کیلومتر (۴۵ دقیقه)

عکاس: بابک جلیلی

درختان سیب، آلبالو، گیلاس و گردو، رودخانه شکرآب با ۱۵ کیلومتر طول، رودخانه «پیش کنک»، آبشار «شکرآب»، «چشمه برفی شکرآب»، آبشار ده تنگه، آبشار فصلی «چهل پله» نیز در دامنه‌های کوه «قلعه دختر»، چشمه‌های خروشان «ویشه»، «چشمه امیر» و «گل بندسر»، قله توچال، قله بارویک، قله «قزقونچال» و قله سرتخت از دیدنیهای روستای آهار هستند.

• آدرس: شهرستان شمیرانات، بخش لواسان کوچک، شمال شرقی دهستان افجه (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از روستای امامه: ۲۸ کیلومتر (۶۰ دقیقه)

منبع عکس: boomgardi.net. عکاس: نامشخص

آبشار سوستون در دهستان افجه، مرکز دهستان لواسان کوچک، قرار دارد؛ روستایی بزرگ و آباد با ۴۴ هکتار باغ و قلمستان و ۲۸ هکتار کشتزار گندم و جو و کوهستانی و سردسیر که آب شرب آن از رودخانه و چشمه‌ساران تامین می‌شود و مردم آن برای امرار معاش به کشاورزی و گله‌داری مشغول هستند.

برای دسترسی به آبشار سوستون پس از پارک خودرو در روستای افجه، در ابتدای مسیر با یک دو راهی روبه‌رو می‌شوید که جاده منتهی به دشت هویج از سمت راست و در جهت شمال است. از عرض رودخانه عبور کنید و پا در این مسیر با چشم‌انداز قله بلند ریزان بگذارید. یک ساعت راهپیمایی کرده و از میان باغ‌های زیبای گیلاس بگذرید تا به دشت هویج برسید. وارد دشت شوید و حدود ۴۰ تا ۵۰ متر جلوتر از سمت چپ از گودال دره‌ای شکل بگذرید و به‌سمت آبشار حرکت کنید. پس از خروج از دشت، از دره و عرض رودخانه نیز بگذرید و از مسیر پاکوب به‌سمت بالا ارتفاع بگیرید. پس از کمی پیاده‌روی و حرکت به‌سمت آبشار به دشت سوستون می‌رسید که به‌دلیل وجود درختان گردو به آن دشت گردو نیز می‌گویند. آبشار سه پله‌ای سوستون در میان دو قله ریزان و آتشکوه قرار دارد.

منبع عکس: اینستاگرام Ammameh village@. عکاس: نامشخص

اگر تاکنون از روستای امامه و جاذبه‌های طبیعی و تاریخی آن دیدن کرده‌اید، نظرات و تجربه‌های خود را با ما و دیگر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.

نویسنده: نگین توکلی

عکس‌های گالری از گوگل‌مپ (عکاسان: محسن انیسی، احسان دادور، علی کیایی)