روستا و سنگ نگاره های سرکوبه

کجارو قصد دارد شما را به یک روستاگردی در استان مرکزی دعوت کند. روستایی خوش آب‌وهوا و خنک که در نزدیکی شهرستان خمین قرار دارد و از توابع آن است. در این روستای تاریخی علاوه بر لذت بردن از طبیعت و زیبایی آن می‌توانید چند اثر تاریخی را ببنید. با کجارو در گشت‌وگذار در روستای سرکوبه همراه باشید.

شهر خمین که در گذشته کمره نام داشت برای خیلی‌ها که به دیدن سنگ‌نگاره‌ها و معماری دستکند علاقه دارند، می‌تواند مقصدی مناسب و سفری خاطره‌انگیز باشد. در این منطقه شهرهای زیرزمینی مثل تهیق، دستکند رباط آغاج، سنگ‌نگاره‌های تیمره، جباده، آشناخور و قبرستان‌های ارامنه و دیگر جاذبه‌های تاریخی و جاهای دیدنی استان مرکزی جای گرفته‌اند. یکی از مکان‌ها و روستاهای دیدنی این شهر روستای سرکوبه است.

عکاس: معصومه پاشازاده

سرکوبه یکی از خوش‌آب‌و‌هواترین روستاها و جاذبه های گردشگری خمین است. به‌دلیل اینکه در نزدیکی این روستا سه کوه حدجه، حمیده خاتون و کُلَنگه وجود دارد، در گذشته به آن سه کوهه می‌گفتند. سرکوبه در پای کوه بنا شده و قدمت و تاریخ آن به درازای دوران مس سنگی می‌رسد. این روستا مردمانی مهربان و ترک‌زبان دارد که کشاورزی و کاشت محصولاتی چون گندم پیشه‌ی آن‌ها است.

عکاس: معصومه پاشازاده

برای افرادی که هم به گشتن در طبیعت علاقه دارند و هم دیدن آثار باستانی و مکان‌های تاریخی، سرکوبه یکی از مقصدهای مناسب است. در این روستا کوه حمیده خاتون با سنگ‌نگاره‌های تاریخی و اسلامی آن، رودخانه، قنات‌ها، چشمه‌ها، آسیاب‌های آبی قدیمی، و گوردخمه‌ی تاریخی کنده شده در دل کوه میزبان گردش چندساعته‌ی شما خواهند بود.

عکاس: معصومه پاشازاده

قدیمی‌ترین ساکنان سرکوبه مردمانی از روزگار پیش از تاریخ و از دوران مس و سنگ بودند. باستان‌شناسان با بررسی‌های خود دو محوطه‌ متعلق به این دوران را در این روستای تاریخی شناسایی کردند.

عکاس: معصومه پاشازاده

برای دیدن گوردخمه باید مسافتی حدود دو کیلومتر را در سرکوبه روستاگردی کنید. در مسیر رسیدن به گوردخمه از کنار مزارع سرسبز کشاورزی عبور می‌کنید که اگر فصل بهار یا تابستان را برای سفر خود انتخاب کرده باشید، سرسبزی مزارع گندم بر زیبایی روستا می‌افزاید. این گوردخمه روی کوهی قرار دارد که ورودی آن از پایین قابل‌مشاهده نیست. بالا رفتن از کوه و مسیر رسیدن به آن سخت نیست و به‌راحتی می‌توانید به ورودی گوردخمه برسید. این اثر به‌صورت دستکند ساخته شده و دارای حدود ۲۴ پله است که به‌صورت اریب و بر اساس شیب کوه کنده شده است و ۹ متر به پایین و درون کوه می‌رود. عرض ورودی آن حدود یک متر است و در داخل آن سه حفره دیده می‌شود. قدمت گوردخمه به‌طور دقیق مشخص نیست و نیازمند پژوهش و مطالعه‌ی بیشتر باستان‌شناسان است؛ اما احتمال دارد که این بنا یادگاری از دوران ساسانی یا اشکانی باشد. متأسفانه در سال‌های اخیر قاچاقچیان میراث فرهنگی با منفجر کردن صخره‌ی گوردخمه به آن صدمه و آسیب زده‌اند.

در روستاهای خمین می‌توان هنر صخره‌ای و نقش‌های حک‌شده بر کوه را تماشا کرد. این سنگ‌نگاره‌ها معمولاً در نزدیکی رودخانه‌ها و چشمه‌های آب دیده می‌شوند. در سرکوبه و در کوه حمیده خاتون نیز این هنر صخره‌ای با نقش‌های انسانی و حیوانی و با موضوعات شکار وجود دارد. قدمت سنگ‌نگاره‌های این روستا به دوران اسلامی می‌رسد و به ثبت ملی رسیده‌اند.

عکاس: معصومه پاشازاده

قربان دل سوخته‌ات آسیابان، تا وقتی بار داری آب نداری، وقتی آب داری بار نداری

«ضرب المثل کمره‌ای»

در خمین در گذشته آسیاب‌های آبی فراوانی وجود داشت و مردمان گندم را در این آسیاب‌های آبی آرد می‌کردند؛ بناهای ویران شده‌ای که دیگر کار نمی‌کنند و دیگر کسی سراغشان را برای پخت نان نمی‌گیرد. در این روستا سه آسیاب آبی قدیمی وجود دارد که در راستای رودخانه و چشمه‌ قرار دارند و جز خرابه‌ای از آن‌ها باقی نمانده است.

بعد از گشتن و دیدن آثار تاریخی و طبیعی این روستا شب را در یک خانه‌ی تاریخی و قدیمی سپری کنید. خانه‌ای که خود یکی از دیدنی‌های روستا است و در گذشته یکی از خانه‌های اعیانی سرکوبه بوده است. به همت یکی از اهالی این خانه مرمت و بازسازی شده است و با نام اقامتگاه حسنعلی میرزا از مسافران و گردشگران پذیرایی می‌کند.

عکاس: معصومه پاشازاده

برای سفر به خمین و روستای سرکوبه بهترین زمان فصل بهار و اواخر تابستان است. در فصل بارندگی، رودخانه‌ی این روستا پر آب می‌شود و سرسبزی روستا زیبایی آن را دوچندان می‌کند. برای دیدن سرکوبه به دهستان حمزه لو در بخش کمره بروید. از خمین تا سرکوبه ۱۸ کیلومتر و مسیر و جاد‌ه‌‌ی آن آسفالت است. حدود ۳۰ دقیقه طول می‌کشد تا به این روستا برسید.

خمین شهری کوچک است و اگر وسیله‌ی شخصی داشته باشید در چند روز خمین‌گردی می‌توانید مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی و طبیعی این شهر را ببینید. نزدیک‌ترین روستاهای دیدنی به سرکوبه که دارای آثار تاریخی هستند، روستای جوباده با سنگ‌نگاره‌های تاریخی و رباط آغاج با معماری دستکند است که حداکثر نیم ساعت با سرکوبه فاصله دارند.

در سفرهایمان در کنار ثبت لحظات و خاطرات شیرین و ماندگار با طبیعت و میراث فرهنگی مهربان باشیم. به مردمان بومی، باورها و آداب و رسومشان احترام بگذاریم.

و آسیاب نان آسوده همچنان می‌چرخد، دندان گرد سنگ، سنگاسیاب نان، چون لقمه‌ای بزرگ جهان را آخر به کام خویش فروخواهدبرد و بوی حسرت نان ما را تمام ما را خواهد خورد، ما ایستاده‌ایم و لحظه لحظه نوبت خویش را خمیازه می‌کشیم، این آسیاب کهنه به نوبت نیست، شاید همیشه نوبت ما فرداست!

و آسیاب کهنه‌ی نان همچنان می‌چرخد...

«قیصر امین پور»

نویسنده: اکرم زمانی نوری