منطقه حفاظت شده کهیاز

منطقه حفاظت‌شده بخشی از زیست‌بوم است که همه عناصر آن اعم از زنده و غیرزنده، شامل جانوران (مهره داران)، گیاهان، حشرات و بندپایان، جلبک‌ها، قارچ‌ها، باکتری‌ها و تک سلولی‌ها و... و حتی منابع کانی، شکل زمین، مورفولوژی، منابع آبی و کلیه عناصر فیزیکی آن به‌طور کامل و با اهداف خاص در قالب طرح‌های پهنه‌بندی داخلی مناطق، در سطوح حفاظتی مختلف مورد حفاظت قرار می‌گیرند.

منطقه حفاظت‌شده کهیاز استان اصفهان یکی از این مناطق حفاظت‌شده است که از جاهای دیدنی اردستان محسوب می‌شود. این منطقه در چند سال گذشته، برای حفظ طبیعت و گونه‌های گیاهی و جانوری، به منطقه حفاظت‌شده تبدیل شده است.

منطقه حفاظت‌شده، محدوده‌ای از منابع طبیعی مثل جنگل، مرتع، و...است که به جهت ضرورت حفظ و تکثیر جانوران و رستنی‌هایش تحت حفاظت قرار گرفته و در آن قطع درختان و شکار بدون مجوز ممنوع است. در یک تعریف ساده، این محدوده‌ها به مناطقی گفته می‌شود که به دست انسان آشفته نشده باشد.

حفاظت از این‌گونه مناطق بکر فکر تازه‌ای بود که در نیمه دوم قرن بیستم میلادی طرح شد. هدف از حفاظت، مطالعه و تحقیق، حفظ و نگهداری زیست بوم جهت نسل حاضر و آینده و گردشگری بوده است. هرچه جمعیت انسان و آثار تمدن در تمام جهان آشکارتر شود، اهمیت این‌گونه مناطق بیشتر خواهد شد؛ به‌خصوص اینکه پیشرفت تکنولوژی و به موازات آن استفاده غیرعاقلانه از مواهب طبیعت، پیکره مناطق طبیعی و محیط زیست انسانی را با لطمه‌های شدیدی مواجه کرده است. این عوامل اهمیت حفاظت و حراست از این مناطق آسیب‌پذیر را دوچندان می‌کند.

• آدرس:‌ استان اصفهان، پنج کیلومتری شرق اردستان (مشاهده در نقشه)

عکس‌ از گوگل‌مپ | عکاس: Shahed R.Tabaei

برای دسترسی به منطقه حفاظت‌ شده کهیاز، ابتدا باید خود را به شهرستان اردستان در شمال‌شرقی شهر اصفهان برسانید. پس از رسیدن به اردستان، به بخش شرقی شهرستان اردستان و شهر زواره حرکت کنید. در مسیر جاده زواره به نایین، تابلوی جاده فرعی روستای «همت‌‌آباد» به چشم می‌خورد که شما را به روستای کهیاز خواهد رساند. منطقه حفاظت‌شده کهیاز در حاشیه چندکیلومتری این روستا قرار دارد.

عکس‌ از گوگل‌مپ | عکاس: سید مهدی رحمانی طبایی

منطقه حفاظت‌شده کهیاز از لحاظ شرایط جغرافیایی و اقلیمی دارای پوشش گیاهی و جانوری مناسبی است که شناخت و حفاظت از آن‌ها اهمیت بسیاری دارد. پوشش گیاهی آن شامل انواع گیاهان بوته‌ای و درختچه‌ای است. از مهم‌ترین گیاهان این منطقه، می‌توان به بادام کوهی، انجیر، تاغ، درمنه و قیچ اشاره کرد. از مهم‌ترین گونه‌های جانوری نیز می‌توان به آهو، قوچ و میش، پلنگ، کفتار، گرگ و انواع پرندگان مثل زاغ، کبک، تیهو و دیگر پرندگان خشک‌زی اشاره داشت. احتمال حضور یوزپلنگ آسیایی در این منطقه وجود دارد؛ اما تاکنون هیچ مشاهده مستندی در این مورد انجام نشده است.

عکس‌ از گوگل‌مپ | عکاس: سید مهدی رحمانی طبایی

در اردستان، به‌دلیل ایجاد خشکسالی و شرایط خاص حیات وحش در نقاط مختلف برای تامین آب، چهار آبشخور در منطقه حفاظت‌شده کهیاز اردستان ساختند. در طول سال‌های گذشته تا به امروز، خیران در اردستان حرکت‌های طبیعت‌دوستانه‌ای انجام دادند و نذرهای مختلفی در ارتباط با حیات وحش روا داشتند. این افراد طبیعت‌دوست با نذر علوفه و ساخت آبشخور در نقاط مختلف، به‌ویژه در منطقه‌های حفاظت‌شده اردستان، به یاری محیط‌‌بانان آمده‌اند.

عکس‌ از گوگل‌مپ | عکاس: سید مهدی رحمانی طبایی

عکس‌ از گوگل‌مپ | عکاس: سید مهدی رحمانی طبایی

فصل بهار بهترین زمان برای بازدید از منطقه حفاظت‌شده کهیاز است؛ چراکه این منطقه سرسبزی و طراوت کافی را دارد و گردشران می‌توانند از تماشای حیوانات تازه متولد شده نیز لذت ببرند. در فصل تابستان آب‌‌وهوای منطقه گرم و خشک می‌شود و در پاره‌ای از موارد، طاقت‌فرسا خواهد بود. در فصل پاییز زمستان آب‌‌وهوای کویری منطقه رو به سردی می‌گذارد و شب‌مانی یا کمپینگ را غیرممکن می‌کند.

• آدرس: اردستان به‌سمت زواره (مشاهده در نقشه)

کویر دق سرخ که در میان کویرنوردان به «آشیانه عقاب‌ها» مشهور شده است، با تلاقی کوه‌هایی کم‌ارتفاع، جنگل‌های تاغ و شوره‌زار یا دریاچه نمک، طبیعتی مسحورکننده دارد. در این منطقه که سرشار معادن ارزشمند است، پرورش شتر به‌شیوه سنتی انجام می‌شود و توجه گردشگران را جلب می‌کند.

• آدرس: زواره، کوچه‌ پامنار (مشاهده در نقشه)

مسجد جامع چهار ایوانی با قدمتی از دوران سلجوقی، قدیمی‌ترین مسجد چهارایوانی کشور به شمار می‌آید که با مساحتی ۱,۲۰۰ مترمربعی خود، صحن چهار گوش، ايوان‌های چهارگانه، گنبدخانه، شبستان، رواق، سردر، مناره، محراب، گچبری‌های نفيس و كتيبه‌های زیبا را شامل می‌شود.

عکس‌ از گوگل‌مپ | عکاس: سید مهدی رحمانی طبایی

• بازدید از منطقه حفاظت‌شده کهیاز نیازمند هماهنگی با پاسگاه محیط‌بانی حاضر در منطقه است.
• هرگونه آسیب‌رسانی به جانوران پرشمار منطقه حفاظت‌شده کهیاز، پیگردهای شدید قانونی به‌همراه خواهد داشت.
• منطقه حفاظت‌شده کهیاز فاقد هرگونه امکانات رفاهی و گردشگری است؛ بنابراین آب کافی و مایحتاج خود را از مناطق روستایی و شهرهای اطراف تهیه کنید.
• منطقه حفاظت‌شده کهیاز از پوشش آنتن‌دهی تلفن همراه برخوردار نیست.
• بازدید از منطقه حفاظت‌شده کهیاز به‌صورت شبانه‌روزی و رایگان امکان‌پذیر است.
• در بازدید از منطقه حفاظت‌شده کهیاز حافظ محیط زیست و پوشش گیاهی منطقه باشید.

اگر سری به شهر اردستان در استان اصفهان زدید و قصد دیدن جاذبه‌های آن را داشتید دیدن منطقه حفاظت‌شده کهیاز و چشم‌انداز طبیعت زیبای این منطقه و دیدن گونه‌های نایاب گیاهی و جانوری در آن را از دست ندهید. نظر و تجربه‌های خود را در خصوص بازدید از این منطقه، با ما و سایر کاربران کجارو به‌اشتراک بگذارید.

نویسنده: زهرا آذرنیوش / پوریا محمدی پیوند