قلعه کیقباد هرنج

قلعه کیقباد هرنج که از جاهای دیدنی طالقان به شمار می‌رود، یادگاری از دوره اسماعیلیه است. این قلعه روی کوه قرار دارد و از همین رو برای بازدید از بقایای مختصر آن باید کوهنوردی کنید؛ هرچند در نهایت با تماشای چشم‌انداز زیبای اطراف، خستگی راه از تن شما بیرون می‌رود.

• آدرس: استان البرز، شهرستان طالقان، روستای هرنج (نمایش روستا روی نقشه)

قلعه کیقباد از جاهای دیدنی استان البرز به شمار می‌آید که در فاصله سه کیلومتری شمال غرب روستای هرنج بر فراز کوه ساخته شده است. این روستا در شهرستان طالقان قرار دارد و فاصله آن تا مرکز شهر طالقان ۴٫۵ کیلومتر است.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: سام پورسلطانی)

قلعه کیقباد، سازه‌ای تاریخی بود که به دست اسماعیلیان روی کوهی با ارتفاع ۲,۸۷۰ متری از سطح دریا ساخته شد و امروزه فقط بقایایی از دیوارهای آن بر جای مانده است. اسماعیلیان قلعه‌های خود را با اهداف خاص در مکان‌های دورافتاده می‌ساختند تا از دشمنان فراوانی در امان باشند که دائما آن‌ها را مورد حمله قرار می‌دادند. جمع‌آوری و ذخیره‌سازی آب در قلعه‌ها در راس امور قرار داشت و در نتیجه از شیوه‌های پیشرفته آب‌رسانی مثل ایجاد آب‌انبار یا چاه در صخره‌ها استفاده می‌کردند. قلعه کیقباد نیز این خصوصیات را داشت و در جایی احداث شد که از لحاظ آب‌رسانی خودکفا بود. حدفاصل دیوار شرقی و غربی و در وسط محوطه آثار یک حوض سنگی به چشم می‌خورد که به احتمال زیاد برای جمع‌آوری آب باران و برف مورد مصرف بود. همچنین سفالینه‌های از سطح کوه به دست آمده است که به قرن پنجم هجری تعلق دارند و برای جمع‌آوری آب باران و برف به کار می‌رفتند. کشت غله به‌منظور تامین ذخیره غذایی نیز در اطراف قلعه صورت می‌گرفت.

قلعه کیقباد به‌عنوان یکی از قلعه‌های رده پایین اسماعیلیان محسوب می‌شد و از سازه‌های اصلی آن‌ها نبود؛ اما تمامی کارکردهای قلعه‌های بزرگی چون قلعه الموت و قلعه قهستان و غیره را در قالبی کوچک‌تر داشت. قلعه‌های اسماعیلیه کارکردهای مختلفی داشتند که از جمله آن‌ها می‌توان به زندان و ارگ حکومتی، خزانه دولتی، پناهگاه مخالفان و یاغیان یا پناهگاه مردمی در مقابله با دشمنان اشاره کرد. همچنین از آن‌ها به‌منظور تامین امنیت شهرها و جاده‌ها و دفاع از مرزها استفاده می‌شد.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: علی نیکان)

قلعه کیقباد که در سده‌های چهار و پنج هجری قمری ساخته شده است، در تاریخ ۱۲ بهمن سال ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۷۰۸۰ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. سابقه ساخت قلعه کیقباد به دوره اسماعیلیه می‌رسد؛ فرقه‌ای از شیعه امامیه که به شیعه هفت امامی مشهور هستند.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: دلیر سعیدی)

روستای کوهستانی هرنج دارای طبیعتی بکر است که در بهار و تابستان بسیار دیدنی و جذاب می‌شود. محصول عمده این روستا را می‌توان غله، یونجه و میوه از جمله گردو، آلبالو، گلابی و گیلاس دانست که میوه‌ها بیشتر برای مصارف شخصی استفاده می‌شوند.

جمعیت روستای هرنج شناور است؛ به‌طوری که جمعیت آن در تابستان به هزار نفر می‌رسد و از آنجا که زمستان‌های سختی در این منطقه وجود دارد، بخشی از ساکنان در فصول سرد به مرکز شهرستان یا شهرهای اطراف نقل مکان می‌کنند.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Mohammad Gaeini، سام بابک خانی، دلیر سعیدی)

امامزاده حسن روستای هرنج یکی از جاذبه‌های روستای است که به گفته برخی مراجع، سلسله نسب امامزاده، حسن ابن زکریا ابن محمد ابن امام زین العابدین (ع) است. روایات زیادی از کرامت این امامزاده گفته شده است و از همین رو، مردم از دور و نزدیک برای زیارت به آنجا می‌روند.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: دلیر سعیدی)

• در نزدیکی قله به‌دلیل صخره‌ای‌بودن مسیر باید جانب احتیاط را رعایت کنید و ترجیحا با افراد آشنا به مسیر و کوهنوردی، راهی این منطقه شوید.
• مسیر روستا تا قله حدود ۳,۴۵۰ متر است.
• روستاییان تجربه خوبی از حضور گردشگران در محل زندگی‌شان ندارند؛ چراکه اغلب گردشگران اقدام به تخریب مزارع و کندن میوه باغ‌ها می‌کنند؛ پس در سفر به روستای هرنج به مردم بومی احترام بگذارید و مزاحمتی ایجاد نکنید.

نویسنده: زهرا آذرنیوش/ بازنویسی: صدیقه شجاعی