روستای دره بید

روستای دره‌ بید یکی از روستاهای خوش‌آب‌وهوای استان اصفهان و شهرستان فریدن است که به‌واسطه رویش لاله‌ واژگون در اردیبهشت ماه، محبوبیت فزاینده‌ای بین گردشگران دارد. این روستا که از جاهای دیدنی خوانسار محسوب می‌شود، از سکونتگاه‌های قدیمی استان اصفهان نیز است. همراه با این مقاله، با روستای تماشایی دره بید اصفهان آشنا خواهیم شد.

عکس‌ از صفحه توییتر Darehbid_ir | عکاس: ناشناس

• آدرس: استان اصفهان، شهرستان فریدن، بخش مرکزی داران (مشاهده در نقشه)

روستای دره ‌بید از روستاهای استان اصفهان در شهرستان فریدن است. نام روستا برگرفته از درخت‌های وحشی بید است که روستا را در بر می‌گیرند. محل پیشین روستا در هشت کیلومتری شمال منطقه فعلی روستا بوده است. ساکنان روستای پیشین در قلعه‌ای زندگی می‌کردند که به‌واسطه برج و بارو از آن محافظت می‌شد تا از شر دشمنان در امان باشند؛ قلعه‌ای که بر تپه‌ای نسبتا مرتفع بنا شده بود. به‌خاطر اینکه در بالادست روستا، دره‌ای سرسبز و پر از چشمه‌های گوارا و معدنی وجود داشت، مقداری از آب چشمه‌ها به‌واسطه لوله‌های سفالی که به آن‌ها گنگ می‌گفتند، از کیلومترها بالاتر به داخل روستا می‌آمد. به‌این ترتیب، مردم از سیستم آب لوله‌کشی بهره‌مند بودند که کاملا بهداشتی و سالم بود. آثار این لوله‌های سفالی تا چند سال پیش نیز دیده می‌شد.

دسترسی به روستای زیبای دره بید، با حرکت از سه راهی دامنه به‌سمت شهرستان خوانسار امکان‌پذیر است؛ به‌گونه‌ای که پیش از رسیدن به منطقه معروف گلستان‌کوه، جاده فرعی این روستا نمایان خواهد شد که تابلویی مسیر آن را به شما نشان می‌دهد.

عکس‌ از وب‌سایت باشگاه خبرنگاران جوان | عکاس: ناشناس

ساکنان روستای دره بید بعد از اینکه اسلام وارد سرزمین ایران شد، به دین اسلام درآمدند. آنان حتی تا زمان ولایت‌عهدی امام رضا (ع) نیز در همان جا ساکن بودند که تعدادی از سکه‌های ضرب‌شده در آن زمان نیز چند سال پیش در محل قدیمی روستا یافت شد. قبرهای قدیمی این روستا نیز هنوز در همان ناحیه وجود دارد که نشان از مسلمان بودن آن‌ها است.

روستای پیشین بر اثر شرایط اقلیمی یا حمله دشمنان از بین رفت و مردمان آن نیز از آنجا کوچ کردند و به محل فعلی روستا آمده‌اند. با کوچ اهالی، قناتی حفر شد که سرچشمه آن در کنار محل قدیم روستا قرار داشت. آن‌ها توانسته بودند آب آن را در فاصله هشت کیلومتر پایین‌تر و در همان جای جدیدی که سکنا گزیدند، برون بیاورند که برای آب شرب و کشاورزی از آن استفاده می‌کردند.

در زمان شاه عباس اول، تعدادی از خوانین خراسان که اصالتی عرب داشتند، به این روستا تبعید شدند و به‌واسطه اینکه از تمکن مالی بالایی برخوردار بودند، اقدام به ساخت عمارتی بزرگ با هفت طبقه کردند. این ساختمان بسیار مجلل و به سبک معماری دوران صفویه با مصالحی از آجر و ساروج ساخته شد و در اطراف آن دیوارهای بلند با برج و بارو جهت محافظت از دست دشمنان ساخته و تمام ساکنان روستا به داخل این قلعه برده شدند که کاملا محافظت‌شده بود. ساکنان این عمارت می توانستند ماه‌ها بدون اینکه از آن خارج شوند، بی‌هیچ مشکلی به زندگی ادامه دهند.

عکس‌ از وب‌سایت Wikipedia | عکاس: M. aleahmad

به‌واسطه همین مهاجرت، روستای دره بید از رونق خوبی برخوردار شد و کشاورزی آن نیز پیشرفت قابل‌ملاحظه‌ای کرد و بیشتر روستاهای اطراف آن نیز تحت حاکمیت این روستا درآمد؛ به‌طوری که حکومت محلی آن قصد تصرف توابعی از اصفهان را کرد و در زمان حکومت ظل‌سلطان قاجار به اصفهان حمله و ادعای حکومت کرد؛ اما به‌دلیل اینکه قشون حکومت اصفهان مجهز به توپ و ارابه بودند آن‌ها را از نزدیکی نجف‌آباد امروزی وادار به عقب‌نشینی کردند و تا نزدیکی روستا عقب راندند و با توپ به روستا حمله کردند. ساختمان بزرگی که در وسط قلعه بود، تخریب شد که از آثار بجا مانده از تخریب گلوله‌های سربی این توپ‌ها تا چند سال پیش نیز نزد تعدادی از خانواده‌ها موجود بود.

با این شکست، قدرت آن‌ها رو به کاهش رفت؛ تا اینکه در زمان پهلوی به‌دلیل اینکه رضاخان حکومت‌های محلی را از بین برد، قدرت آن‌ها نیز از بین رفت. اغلب این افراد از این روستا به مناطقی از جمله خوزستان و شیراز مهاجرت کردند و تعداد کمی از آن خاندان در روستا باقی ماندند و امروزه نیز یکی از نوادگان آن خوانین هنوز در ساختمان باقی‌مانده از آن زمان زندگی می‌کند.

عکس‌ از وب‌سایت Wikipedia | عکاس: M. aleahmad

در اوایل اردیبهشت، این منطقه غرق در گل‌های لاله واژگون است. این گل‌ها از گونه‌های بسیار آسیب‌پذیر طبیعت هستند و کندن حتی یک شاخه از آن‌ها به محیط زیست آسیب می‌رساند. در ضمن این گل‌ها مدت کوتاهی بعد از چیده شدن از بین می‌روند. زمان بازدید از این بهشت کوچک از اواخر فروردین تا اوایل تابستان است. البته در اوایل بهار سرسبزی بیشتری دارد و لاله‌های واژگون هم در آن زمان می‌رویند.

در منطقه زیبای لاله واژگون دره‌بید که از قدیم شهرت زیادی داشته است، گیاهانی مانند کما، کنگر، تره، کرفس، موسیر و شوید نیز می‌روید. چشمه سفید، چشمه روغنی و چشمه آقاخان از جمله چشمه‌هایی است که در این دشت، روان است.

عکس‌ از وب‌سایت Wikipedia | عکاس: M. aleahmad

اواسط فروردین تا اوایل خردادماه، بهترین زمان سفر به روستای دره بید است؛ زمانی که فصل شکوفایی لاله‌های واژگون این منطقه نیز محسوب می‌شود. اردیبهشت‌ماه پرگردشگرترین ایام دره بید است که به‌رغم بالاتر بودن قیمت‌ها، برنامه‌های تفریحی و فرهنگی متنوعی در این منطقه اجرا می‌شود. در سایر ایام سال مانند تابستان و زمستان نیز روستای دره بید پذیرای گردشگران خواهد بود؛ بااین‌حال طبیعت این منطقه، سخاوت فصل بهار را در این ایام دارا نیست.

عکس‌ از وب‌سایت خبرگزاری صدا و سیما | عکاس: ناشناس

علاوه بر اینکه برخی از اهالی روستای دره بید خانه‌های خود را به گردشگران اجاره می‌دهند، مجتمع تفریحی و اقامتی گلستان‌کوه در نزدیکی روستای دره بید فرصت مناسبی را برای اقامت علاقه‌مندان فراهم می‌کنند. وجود خانه‌های مسافر، اقامتگاه بومگردی و سایر اقامتگاه‌های فصلی به فراخور زمان سفر، گزینه دیگر گردشگران خواهد بود.

عکس‌ از وب‌سایت خبرگزاری فردانیوز | عکاس: ناشناس

• امکانات فروشگاهی، اقامتی و رستوران در روستای دره بید وجود دارد و گردشگران صرفا به اقلام موردنیاز برای طبیعت‌گردی احتیاج خواهند داشت.
• پوشش شبکه تلفن همراه در روستای دره بید و دشت لاله‌های واژگون قابل‌قبول است.
• هنگام بازدید از دست لاله‌های واژگون، از آسیب رساندن به این لاله‌ها و چیدن آن‌ها خودداری کنید. اخیرا برای چیدن این‌گونه کمیاب، جریمه‌های هنگفتی در نظر گرفته شده است.
• در بازدید از روستای دره بید به فرهنگ بومی منطقه احترام بگذارید و در حفظ محیط زیست کوشا باشید.

نویسنده: زهرا صالح نژاد / پوریا محمدی پیوند