جنگل جیغ

جنگل جیغ، یکی از ترسناک‌ترین جنگل‌های ایران و یکی از جاهای دیدنی مشهد است که گردشگران را هر سال به‌سمت روستای سربرج در شهرستان بردسکن خراسان رضوی می‌کشاند. نام این جنگل هر کسی را کنجکاو می‌کند و همه می‌خواهند سر از راز این جنگل دربیاورند. جنگل جیغ مشهد بر اساس داستان‌های محلی، جنگلی نفرین شده و محل زندگی اجنه و شیاطین است؛ هرچند که طبق تحقیقات، جیرجیرک‌های محلی (چز، زنجره یا جیرجیرک دشتی) به‌عنوان منشا صدای جیغ معرفی شده‌اند. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را به سفری در میان یکی از عجایب ایران ببریم و از راز جنگل جیغ مشهد برایتان بگوییم.

هرآنچه باید درباره جنگل جیغ بدانید:

• آدرس: استان خراسان رضوی، شهرستان بردسکن، بخش مرکزی، دهستان کوهپایه، غرب روستای سربرج (مشاهده روی نقشه)

جنگل جیغ یکی از جاهای دیدنی استان خراسان رضوی در روستای سربرج شهرستان بردسکن است. این روستا در جنوب مشهد قرار دارد و فاصله آن تا مرکز این شهر تنها ۳۲ کیلومتر است. بسته به ترافیک و ساعت حرکت، حدود ۴۰ تا ۵۰ دقیقه برای رسیدن به سربرج از مشهد باید رانندگی کنید. فاصله جنگل جیغ تا تهران ۹۲۴ کیلومتر است و طی کردن این مسافت حدود ۱۱ ساعت به طول می‌انجامد.

منبع عکس: blog.rahbal.com

پس از چند کیلومتر رانندگی در بزرگراه کلانتری، پس از عبور باغ گیاه‌شناسی مشهد از طریق خروجی وارد خیابان حافظ در سمت چپ جاده شوید. خیابان حافظ را تا انتها بروید و در انتها به‌سمت راست وارده جاده خلج شوید. از ابتدای این جاده نسبتا پرپیچ‌وخم تا روستای سربرج ۲۳ کیلومتر (حدود نیم ساعت) راه است. در دوراهی اول پس از دیدن تابلوی روستا به‌سمت راست بپیچید. از اینجا حدود هفت کیلومتر تا روستای سربرج راه است و جنگل‌های معروف جیغ در سمت چپ جاده قرار دارند. البته بعضی از این جنگل‌ها باغ شخصی هستند و گردشگران نمی‌توانند وارد آن‌ها شوند. برای دسترسی به جنگل جیغ نیازی به پیاده‌روی طولانی نیست و افراد کم‌توان و میان‌سال نیز می‌توانند به بازدید از آن در روستا بروند.

منبع عکس: اینستاگرام jungle_jigh_mashhad

بله! شما می‌توانید از جنگل جیغ مشهد بازدید کنید؛ اما بهترین راه بازدید استفاده از تورهای طبیعت‌گردی و به‌صورت گروهی است. بهتر است بدانید که داستان روستای سربرج افسانه نیست و واقعا چنین صداهایی از جنگل به گوش می‌رسند؛ پس اگر بیماری قلبی دارید یا حس می‌کنید که ترس روی روحیه شما تاثیر منفی می‌گذارد، از بازدید از این منطقه صرف‌نظر کنید. به شما پیشنهاد می‌کنیم که حتی برای ماجراجویی و کنجکاوی، نیمه‌شب را برای بازدید از جنگل انتخاب نکنید. در نظر داشته باشید که هنوز تحقیقات کاملی درباره این جنگل انجام نشده است؛ پس بهتر است کودکان را در زمان بازدید از جنگل جیغ مشهد به‌همراه خود نیاورید.

عکاس: نامشخص

جنگل جیغ را به خاطر صداهای عجیبی (شبیه به سوت یا جیغ) که در طول شب تا سپیده‌دم در آن طنین می‌اندازد چنین نام‌گذاری کرده‌اند. تمام افرادی که تا به امروز از جنگل جیغ مشهد دیدن کرده‌اند، این صدای جیغ گوش‌خراش و عجیب را تایید می‌کنند. یک نکته ترسناک دیگر درباره این جنگل این است که صدای جیغ به‌محض تاریک شدن هوا به گوش می‌رسد و روزهای این جنگل با دیگر جنگل‌های معمولی هیچ تفاوتی ندارد.

صدای جیغی که در جنگل جیغ مشهد به گوش می‌رسد دقیقا به صدای جیغ زنی شباهت دارد که گویی در حال سوختن در آتش است و از ته دل فریاد می‌زند. بدون شک، شنیدن این صدا هر کسی را خواهد ترساند. در سال‌های اخیر بسیاری از افراد که این داستان را باور نداشتند یا اهل ماجراجویی بودند به بازدید از جنگل جیغ رفته‌اند؛ اما بسیاری از آن‌ها در نیمه راه پشیمان می‌شوند و بازمی‌گردند.

در جنگل جیغ که با نام «جنگل سربرج» و «جنگل مج» نیز شناخته می‌شود، گیاهانی چون درختان میوه گیلاس، گردو، سیب و چنارهای سر به‌فلک کشیده در اطراف رودخانه و حیواناتی چون گرگ، روباه و پرندگانی چون عقاب و قرقی دیده می‌شوند.

منبع عکس: blog.rahbal.com

باور به مسائل ماورایی در قرن بیست‌ویکم شاید کمی مشکل به نظر بیاید؛ پس آیا توجیهی علمی برای صداهای جیغ در جنگل جیغ وجود دارد؟ راز جنگل جیغ مشهد چیست؟

قبل از توضیح علمی صداهای عجیب جنگل جیغ بهتر است بدانید که این جنگل در دره و در کنار رودخانه سربرج، یکی از سرچشمه‌های سد طرق قرار دارد. رودخانه سربرج در دوران گذشته رودی بسیار پرآب و خروشان بود؛ اما متاسفانه خشک شد و تنها در برخی فصول سال جریان داشت. این رودخانه پس از سال‌ها دوباره در سال ۱۳۹۰ پرآب شد. در سال ۱۳۹۰، هم‌زمان با پرآب‌شدن عجیب و رمزآلود این رودخانه، صداهای جیغ در این روستا و جنگل شنیده شدند. نکته جالب‌توجه در داستان این روستا این است که پس از به وجود آمدن صدای جیغ، آب رودخانه در تمام فصول سال جریان دارد و در هیچ فصلی بی‌آب نمی‌شود. همین مسئله باعث شد تا افسانه‌ها و روایات بومی بسیاری درباره منشا صداهای این جنگل به وجود بیایند.

منابع عکس‌ها: blog.rahbal.com

برخی افراد اعتقاد دارند که جنگل جیغ، محل سکونت اجنه و شیاطین است و شب هنگام، شیاطین و روح‌های نفرین شده در این روستا پرسه می‌زنند و این صداهای دلخراش را از خود درمی‌آورند. برخی نیز بر این باور هستند که زنی در این جنگل در بین شعله‌های آتش سوزانده شده و به قتل رسیده است و به همین دلیل، هر شب با صدای جیغ به‌دنبال قاتل خود می‌گردد.

عکاس: نامشخص

برخی نیز باور دارند که تغییرات آب و هوایی و صدای پیچیدن باد در بین شاخ و برگ درختان، صداهای جیغ مانند این جنگل را تولید می‌کند؛ البته باید بدانید که در بسیاری از شب‌ها، حتی نسیمی ملایم نیز در جنگل نمی‌وزد و بازهم این صداها به گوش می‌رسند.

با وجود این نظریه‌ها باز هم پاسخ مشخصی برای چگونگی به وجود آمدن این صداها به دست نیامد؛ زیرا خود این پاسخ‌ها باعث به وجود آمدن سوال‌های جدیدی شدند. به‌طور مثال، چرا ملخ‌ها خسارتی به این منطقه وارد نمی‌کنند؟ یا اینکه آیا پیش از سال ۱۳۹۰، باد در این جنگل نمی‌وزید؟

منبع عکس: اینستاگرام jungle_jigh_mashhad

اوایل اهالی روستا توجهی به جیغ ها نشان نمی‌دادند؛ اما به مرور و با ادامه‌دار شدن آن، دهیار روستای سربرج طرقبه تصمیم گرفت موضوع را پیگیری کند. ابراهيم عرب، دهيار این روستا درباره منبع صداهای جنگل جیغ این‌طور می‌گوید:

هنگامی که اين صدا باعث ترس برخی اهالی روستا و گردشگران شد، موضوع را به بخشداری منطقه اطلاع داديم و آن‌ها نيز با اعزام كارشناس به اين منطقه و تحقيقات ويژه اعلام كردند اين صدا مربوط به‌نوعی خاص از جيرجيرک است كه در زبان محلی به آن «كز» یا «چز» می‌گویند. در واقع سال‌های پربارش كه آب فراوان است و رودخانه سربرج خشک یا کم آب نمی‌شود، اين جیرجیرک‌ها به روستا حمله می‌کنند و در لابلای درخت‌ها و گياهان پنهان می‌شوند. ممکن است روی هر درخت نزدیک ۳,۰۰۰ جیرجیرک بنشیند. تمام این جیرجیرک‌ها در حاشیه‌ دو كيلومتری رودخانه هستند و تعداد زياد آن‌ها باعث شده است که آواز دسته‌ جمعی‌شان مانند صدای جيغ و زوزه به نظر برسد. اين جيرجيرک‌ها تا ۴۰ روز زنده هستند و بعد از بين می‌روند.

منبع عکس: اینستاگرام jungle_jigh_mashhad

با وجود تحقیقات و معرفی جیرجیرک‌های محلی (چز، زنجره یا جیرجیرک دشتی) به‌عنوان منشا صدای جیغ، این سوال مطرح می‌شود که چرا از سال ۱۳۹۰ و زمانی که این رودخانه دوباره به جریان افتاد، دیگر حالت فصلی ندارد و همیشه پرآب است؟ یا اینکه چرا تاکنون هیچ یک از گردشگران این تعداد جیرجیرک را در نزدیکی رودخانه روستای سربرج ندیده‌اند؟ تا به امروز پاسخ مشخصی به این سوال‌ها داده نشده است و برخی باور دارند که نتیجه این تحقیقات، تنها تلاش مسئولان برای جلوگیری از رعب و وحشت بیشتر در روستا است.

در انتها باید بگوییم که وجود این شایعات باعث به وجود آمدن مشکلاتی برای روستاییان شده است؛ مشکلاتی چون ارزان شدن زمین‌ها و باغ‌های منطقه و عدم تمایل غیربومیان برای خرید ملک. یک جاذبه رعب‌آور مانند جنگل جیغ شاید برخی از گردشگران را به این سمت بکشاند؛ اما بیشتر افراد یا به بازدید از روستای کوهستانی و تاریخی سربرج نمی‌آیند یا شب را در این منطه سپری نمی‌کنند.

جنگل جیغ مشهد

برای اقامت در روستای سربرج چند گزینه از جمله اقامتگاه بومگردی، اجاره خانه روستاییان و کمپینگ در خود جنگل جیغ دارید. کمپینگ در منطقه رعب‌آوری چون جنگل جیغ مشهد یکی از گزینه‌هایی است که می‌توانید آن را امتحان کنید؛ البته اگر جسارت آن را دارید. تاکنون گردشگران معدودی در این جنگل کمپ کرده‌اند؛ زیرا صداهای جیغ شبانه در این منطقه واقعا ترسناک هستند. در ضمن باید بدانید که هوا در شب‌های جنگل جیغ بسیار سرد است و برای کمپ کردن باید وسایل لازم گرمایش، کیسه خواب و دیگر وسایل لازم را به‌همراه داشته باشید.

روستای سربرج، منطقه‌ای ییلاقی در دهستان کوهپایه شهرستان بردسکن است و دمای هوا در آن همیشه چند درجه خنک‌تر از مشهد است. بیشتر گردشگران فصل بهار و تابستان را برای بازدید از جنگل جیغ انتخاب می‌کنند؛ زیرا در این زمان از سال، جنگل جیغ با مناظر سرسبز بسیار چشم‌نواز است. بهتر است بدانید صدای این جیغ‌ها در تمام طول سال به‌طور واضح به گوش نمی‌رسد و اگر می‌خواهید این صداهای عجیب را بشنوید، باید در ماه خرداد به این منطقه سفر کنید.

دمای هوای این جنگل در پاییز و زمستان سردتر می‌شود؛ به همین دلیل اگر قصد سفر در این فصول را دارید، بهتر است خودتان را برای هوای سرد و برفی این مقصد آماده و بااحتیاط رانندگی کنید.

منابع عکس‌ها: اینستاگرام jungle_jigh_mashhad

به شما پیشنهاد می‌کنیم که فصل پاییز و زمستان را برای بازدید از جنگل جیغ مشهد انتخاب نکنید؛ زیرا هوا در این زمان از سال بسیار سرد است و به احتمال زیاد با بارش سنگین باران یا برف روبه‌رو خواهید شد.

• آدرس: استان خراسان رضوی، شهرستان بردسکن، بخش مرکزی، دهستان کوهپایه (مشاهده روی نقشه)
• فاصله تا جنگل جیغ: ۴۵۰ متر (۱۰ دقیقه پیاده روی)

منبع عکس: اینستاگرام jungle_jigh_mashhad

رودخانه سربرج به طول ۱۳ کیلومتر از ابتدای جاده پیر رودخانه تا روستای سربرج و سپس روستای تجر ادامه دارد و یکی از مناطق مناسب برای پیک نیک و لذن بردن از طبیعت است. اگر مسیر هفت کیلومتری روستای سربرج را پس از آخرین دوراهی بپیمایید و از جنگل‌های جیغ عبور کنید، به قلعه ویران شده روستا می‌رسید که مکانی تاریخی و حائز اهمیت است.

• آدرس: استان خراسان رضوی، شهرستان طرقبه شاندیز، بخش طرقبه، دهستان طرقبه (مشاهده روی نقشه)
• فاصله تا جنگل جیغ: چهار کیلومتر (۱۵ دقیقه با خودرو)

منبع عکس: باشگاه خبرنگاران جوان

روستای تجر کمتر از پنج کیلومتر با جنگل جیغ فاصله دارد. این روستای ییلاقی و پلکانی در مثلث سه شهر مشهد، طرقبه و نیشابور واقع شده است و موقعیتی استراتژیک دارد. کوه‌های مرتفع، رودخانه‌ای پرآب و طبیعت سرسبز از جمله جاذبه‌های روستای تجر هستند که مکانی مناسب برای پیک نیک و طبیعت گردی به شمار می‌آید.

• آدرس: استان خراسان رضوی، شهرستان کاشمر، بخش مرکزی، دهستان پایین ولایت، جنوب روستای مغان (مشاهده روی نقشه)
• فاصله تا جنگل جیغ: ۳۰ کیلومتر (یک ساعت با خودرو)

منبع عکس: nedabal.com

غار مغان از جاهای دیدنی اطراف مشهد است که در امتداد جاده خلج پس از روستای سربرج قرار دارد. فسیل‌های حلزونی و شواهد موجود در این غار نشان می‌دهند که قدمت آن به دوره دوم زمین‌شناسی یعنی حدود ۱۰۰ میلیون سال پیش باز می‌گردد. غار مغان دارای دو دهانه اصلی است و ۲,۹۱۰ متر از سطح آب های آزاد ارتفاع دارد. در این غار دهلیزها، راه‌های پرپیچ‌وخم و پرتگاه‌های بسیاری وجود دارند و ورود به آن بدون راهنما امکان‌پذیر نیست. درون غار مغان چشمه، چاه و راهروهای متعددی وجود دارند که فضایی زیبا و خیره‌کننده را ایجاد کرده‌اند.

نویسنده: نگین توکلی