دیوار چین

دیوار بزرگ چین به طول تقریبی ۲۱,۱۹۶ کیلومتر، طولانی‌ترین سازه روی زمین است که برای دفاع در برابر حمله دشمنان از مناطق شمالی ساخته شد که امپراتوری‌های چین را تهدید می‌کردند. جالب اینکه برخی مورخان اظهار داشته‌اند هدف اولیه ساخت دیوار بزرگ، ممانعت از ورود خارجی‌ها بود؛ موضوعی که امروزه عکس آن اتفاق افتاده و چین هر سال پذیرای میلیون‌ها گردشگر خارجی است.

آنچه امروز از دیوار چین می‌دانیم، مجموعه‌ای از بناهای مختلف است که میلیون‌ها کارگر برای ساخت آن، جان خود را از دست دادند؛ در حالی که این دیوار در جلوگیری از حمله مهاجمان تاثیر زیادی نداشت و امروزه فقط به‌عنوان نمادی از قدرت پایدار تمدن چین به حساب می‌آید. دیوار بزرگ چین در سال ۱۹۸۷ در میراث فرهنگی یونسکو ثبت شد و از باور‌نکردنی‌ترین شاهکارهای مهندسی جهان محسوب می‌شود که تابه‌حال دیده شده است. برای آشنایی بیشتر با یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی چین با ما همراه شوید.

دیوار بزرگ چین در مدت دو هزار سال توسط سلسله‌های مختلف ساخته شد و در طول قرن‌ها، تکنیک‌های ساخت‌وساز آن به‌ مرور پیشرفت بیشتری پیدا کرد. در حقیقت، مطالعه دقیق تاریخ دیوار چین به‌خوبی نشان می‌دهد که این سازه چگونه ایجاد شد و می‌توان به تکامل طراحی و روش‌های ساخت چینی پی برد.

منبع عکس: سایت airpano

دیوار بزرگ مدرن چین: تصور اکثر مردم از دیوار چین به سازه‌های باشکوه در نزدیکی پکن مربوط می‌شود که در دوره سلسله مینگ در طول قرن‌های ۱۵ و ۱۶ میلادی ساخته شد و تا حد چشمگیری تکنیک‌ها و مواد پیشرفته‌تر ساخت‌وساز را منعکس می‌کند.

دیوار اولیه چین: بخش‌های اولیه دیوار، ۲۰۰۰ سال پیش ساخته شدند و در نتیجه از تکنیک و استحکام کمتری برخوردار بودند. اکثر این بخش‌ها پس از قرن‌ها فرسایش از بین رفته‌اند؛ با این حال، همچنان بخش‌هایی از آن پس از هزاران سال فرسایش در هوای نامساعد، پابرجا مانده‌اند. با توجه به دسترسی به خاک محلی، بخش اعظم دیوار چین با خاک غنی از رس و با استفاده از تکنیک «Hangtu» ساخته شد. برای این منظور، خاک کوبیده را روی لایه‌های چوب می‌ریختند و بعد آن را می‌کوبیدند و همین روش را برای بقیه لایه‌ها تکرار می‌کردند. هر لایه ۱۸ سانتی‌متر ارتفاع داشت که در اثر کوبیدن به ۱۳ سانتی‌متر می‌رسید.

منبع عکس: سایت airpano

جالب اینکه این دیوار، ساختاری پیوسته نیست و شامل یک سری دیوارها و استحکامات می‌شود که در طول صدها سال شکل گرفته است. بسیاری از دیوارهای کوچک‌تر بین قرن‌های هشتم تا پنجم پیش از میلاد برای دفاع از مرزهای هر ایالت ساخته شدند؛ اما پس از یک‌پارچه‌سازی چین در سال ۲۲۱ پیش از میلاد، سلسله چین دستور تخریب این دیوارها و ساخت دیوارهای جدید برای اتصال برخی از دیوارهای موجود را صادر کرد.

نخستین امپراتور سلسله کین دستور داد که ۳۰۰ هزار سرباز شروع به ساخت دیوار چین کنند و در این میان از مردم روستایی و کشاورزان برای تکمیل نیروی کار استفاده شد. سازندگان دیوار همیشه سعی می‌کردند که از منابع محلی استفاده کنند؛ بنابراین دیوارهایی که از کوه‌ها می‌گذشتند، از سنگ ساخته شدند و دیوارهای عبوری از دشت‌ها، با خاک کوبیده بودند. ساخت دیوار چین در صحرا با مجموعه‌ای از چالش‌ها همراه بود؛ زیرا مصالح در دسترس سازندگان فقط شن بود و ازاین‌رو، آن‌ها دست به ابتکار زدند و از ترکیب شن و گیاهان بومی صحرا استفاده کردند.

نقشه دیوار چین در زمان سلسله کین، عکاس: ناشناس

پس از سلسله کوتاه‌مدت کین، سلسله هان روی کار آمد که بیش از چهار قرن بر سر قدرت بود و با ایجاد برج‌ها و سایر تجهیزات دفاعی، سرمایه‌گذاری زیادی در استحکام دیوار چین انجام داد. در این دوره، دیوار مذکور تا بیابان گوبی امتداد یافت که علت اصلی آن، وجود جاده ابریشم و حفاظت از تاجران در برابر حمله راهزنان بود. در واقع، دیوار چین در دوره هان، از لیائودونگ در شرق تا منطقه شین جیانگ به غرب کشیده شد که طولانی‌ترین دیوار ساخته‌شده توسط یک سلسله چینی بود.

بعد از دوره هان، این دیوار تقریبا مورد استفاده قرار نگرفت؛ چراکه نگهداری و تعمیر مداوم آن هزینه‌بر بود. امپراتوران آینده نیز اغلب از ترکیب اتحاد، دیپلماسی خوب و ارتش قوی برای کنترل همسایگان شمالی خود بهره می‌بردند.

نقاشی ساخت دیوار چین

در طول تاریخ دیوار بزرگ، زمانی که رابطه چین با سایر کشورها مسالمت‌آمیز بود، از این دیوار به‌عنوان بازار تجاری استفاده می‌شد تا فرهنگ‌های مختلف ضمن ملاقات با یکدیگر، به تجارت کالا بپردازند. پس از سال‌ها مبادلات اقتصادی و فرهنگی در کنار گذرگاه‌های مختلف در امتداد دیوار، شهرهای زیادی شکل گرفت که از آن جمله می‌توان به جانگجیاکو، گوبیکو و... اشاره کرد.

در طول سلسله سونگ (۱۱۲۷- ۱۲۷۹ میلادی)، چین شاهد ظهور نژاد جدیدی از جنگجویان مغول، تحت رهبری چنگیزخان بود که ارتش نیرومند و منظمی را تشکیل داد و تهدید بزرگی برای کل امپراتوری چین محسوب می‌شد. با وجود استحکامات قابل‌توجه، دیوار چین آن زمان هنوز از جنس دیوارهای خاکی با چند قرن قدمت بود که غلبه بر آن‌ها کار دشواری به حساب نمی‌آمد. بنابراین در دهه‌های بعد، مغول‌ها مرتبا راه‌های نفوذی از اطراف یا داخل دیوار پیدا می‌کردند تا اینکه در سال ۱۲۷۹، سلسله سونگ را شکست دادند و برای ۱۰۰ سال بر تمام چین حکومت کردند. طبق انتظار، دیوار چین در این دوره نگهداری و حراست نشد؛ زیرا دیگر هیچ دشمنی این حکومت را تهدید نمی‌کرد.

چینی‌ها در سال ۱۳۶۸ میلادی پس از عقب راندن مغول‌ها به‌سمت شمال، قدرت را دوباره به دست گرفتند و زمینه‌ساز شروع سلسله مینگ شدند. در این دوره با وجود افزایش فشار و تهدید مغول‌ها، بازسازی دیوار چین شروع شد و ۲۵ هزار برج نگهبانی ساخته شد. در زمان سلسله مینگ، با استفاده از آجرها و سنگ‌های بیشتر و ملاط آهک، دیوار محکم‌تری بنا کردند. به این ترتیب، کارخانه‌های آجر در نزدیکی دیوار چین برپا شد. به مرور زمان حدود ۱۰۰ میلیون تن آجر، سنگ و گل برای ساخت آن به کار رفت که قبل از تولید ماشین‌آلات مدرن ساخت‌وساز مدرن بود و از این نظر یک شاهکار قابل‌توجه به حساب می‌آید. مواد ساخت دیوار به طرق مختلف از جمله با دست، شانه، کمر، چرخ و طناب چرخ و حیواناتی مثل شتر، اسب و حتی بز حمل می‌شد. علاوه بر این، اخیرا کشف شده که قدرت دیوار تا حدودی به‌دلیل استفاده از برنج چسبناک در سراسر ساختار آن بوده است. تکمیل دیوارهای دوره مینگ بیش از ۱۰۰ سال به طول انجامید که با توجه به درگیری‌های سیاسی داخلی، این امر به‌صورت مستمر نبود. در پایان قرن شانزدهم، دیوار بزرگ چین به‌طور کامل تکمیل شد. جالب است بدانید که اداره میراث فرهنگی و اداره ملی نقشه‌برداری چین اعلام کرده‌اند که ۸۸۵۱٫۸ کیلومتر از دیوار چین در زمان سلسله مینگ ساخته شده است.

بخش‌های زیادی از دیوار عمدتا از سنگ هستند که اولین دیوارها دارای ساختارهای خشک و بدون ملاط بودند؛ اما هنگامی که با دقت روی یکدیگر قرار می‌گرفتند، دیوارهای سنگی مستحکمی تشکیل می‌شد که ارتفاعشان به ۶ متر می‌رسید.

عکاس: نامشخص

معماران سلسله مینگ در برخی از نقاط دیوار چین، پلاک‌ها و نقش‌برجسته‌های تزیینی ایجاد می‌کردند که امروزه در بخش‌های نزدیک به پکن و همچنین در جویونگ‌گوان و دیوار یان‌هچنگ به چشم می‌خورد.

در این دوره، دیوار چین شکل امروز خود را پیدا کرد و بیشتر از یک دیوار ساده بود؛ زیرا به بخشی از زیرساخت‌های اصلی کشور تبدیل شد و جریان‌های آب را هدایت می‌کرد. ضمن اینکه بخش زیادی از آن روی کوه‌های بلند ساخته شده بود تا شیب کوه به‌عنوان یک مزیت دفاعی مورد استفاده قرار گیرد. در نتیجه، چین نه‌تنها از مزاحمت مهاجمان شمالی کشور از فلات تبت تا غرب در امان می‌ماند، بلکه از اقیانوس آرام تا شرق نیز محافظت می‌شد. این دیوار از رودخانه‌ها، دره‌ها و دیگر منطقه‌های چالش‌برانگیز عبور می‌کند و با توجه به دوره‌های زمانی ساخت آن، شکی نیست که یک شگفتی مهندسی به حساب می‌آید.

در طول سلسله چینگ، دیوار چین مورد بی‌توجهی قرار گرفت؛ چراکه هیچ تهدیدی از سوی مردم استپی شمال وجود نداشت و فرمانروایان چینگ که از آن منطقه بودند، روابط خوبی با دیگر ایالت‌های شمالی داشتند.

منبع عکس: سایت

در دهه ۱۹۳۰ بود که دیوار چین نقش مهمی در تاریخ این کشور ایفا کرد. قبل از دومین جنگ چین و ژاپن و در طول آن، جبهه متحد از دیوار بزرگ به‌عنوان مانعی فیزیکی برای دفاع در برابر تهاجم شمال استفاده کرد. امروزه هزاران سوراخ گلوله در امتداد دیوار مشاهده می‌شود که از نبرد با ژاپنی‌ها باقی مانده است.

در مدت سه قرن پس از فروپاشی سلسله مینگ، روشنفکران چینی، دیوار چین را نمادی از اشتباه این کشور می‌دانستند و اغلب می‌گفتند که به هدردادن جان انسان‌ها و منابع عظیم منتهی شده است. به همین دلیل، دیوار چین در تاریخ نسبتا مدرن کشور تنها به‌عنوان یک گنج فرهنگی در نظر گرفته می‌شود.

علاوه بر این، دیوار بزرگ چین مانند بسیاری از معابد، آثار و هنرهای قدیمی چین، از نمادهای قدیمی فئودالیسم محسوب می‌شد که مانع پیشرفت کشور شده بود. در دهه ۱۹۶۰، گارد سرخ مائو بخش‌هایی از آثار فئودالی دیوار را نابود کرد.

عکاس: نامشخص

حتی قبل از انقلاب فرهنگی و گارد سرخ، مائو کشاورزان را تشویق کرد تا از سنگ و آجر دیوار چین به‌عنوان مصالح ساختمانی رایگان استفاده کنند. در دوران مائو و پس از آن، کشاورزان برای پرکردن زمین‌های خود، به‌سراغ خاک کوبیده بخش‌های از باروها و استحکامات دیوار رفتند و از سنگ‌های آن برای ساخت خانه و دیوار و... بهره بردند. خوشبختانه، «دنگ شیائوپینگ» (Deng Xiaoping) که جانشین مائو شد، ارزش نمادین دیوار چین را درک کرد و در سال ۱۹۸۴ اعلام کرد:

چین را دوست بدار، دیوار بزرگ را بازسازی کن.

به این ترتیب، بازسازی دیوار چین، به‌خصوص بخش‌های نزدیک پکن آغاز شد و دیوار بادالینگ اولین جایی بود که تحت مرمت قرار گرفت.

با وجود تلاش‌های دنگ شیائوپینگ، دیوار بزرگ چین هنوز مورد حمله انسان و طبیعت، به‌ویژه در مناطق آلوده قرار دارد. با اینکه هیچ کس به‌طور دقیق نمی‌داند، مقامات دیوار تخمین زده‌اند که بیش از دو‌سوم دیوار احتمالا آسیب دیده یا تخریب شده است؛ در حالی مابقی دیوار در وضعیت نامناسبی به سر می‌برد.

منبع عکس: سایت theweek.com

دیوار بزرگ چین در طول ۲۰۰۰ سال توسط ۱۹ سلسله مختلف از قرن هفت قبل از میلاد تا قرن ۱۶ بعد از میلاد ساخته شد. چهار نفر مهم‌ترین نقش را در ساخت آن ایفا کردند: یک دوک از سلسله ژو، اولین امپراتور سلسله کین، امپراتور وو از سلسله هان و ژنرال کی جیگوانگ از سلسله مینگ.

منبع عکس: سایت GreatBuildings.com

دیوار بزرگ چین، ساختار عظیمی محسوب می‌شود که در استان‌های متعددی در شمال چین کشیده است. با این حال، معروف‌ترین بخش آن که بازسازی شده است، در شمال پکن قرار دارد. دیوار چین از نزدیکی مرز کره و دریای بوهای شروع می‌شود و تا بیابان گوبی در «Yang Kuan» امتداد دارد و از ۹ استان و منطقه خودمختار در شمال چین نظیر هبئی، پکن، شاآنشی، مغولستان داخلی، نینگ‌شیا و گانسو می‌گذرد.

منبع عکس: سایت pinterest.com

از آنجا که دیوار بزرگ چین، یک دیوار یک‌پارچه نیست و طی چندین قرن ساخته شده است، هیچ پاسخ آسان و قطعی درباره طول آن وجود ندارد. متاسفانه، سابقه تاریخی از طول دقیق دیوارهای اصلی در سلسله کین وجود ندارد که اولین بار در ۲۰۰۰ سال پیش ساخته شدند. به‌طور طبیعی، اکثر دیوارهای باستانی آن، به‌خصوص در کوه‌های دورافتاده و بیابان‌های وسیع چین در طول قرن‌ها فرسوده شده‌ و از بین رفته‌اند و امروزه بخش‌های بسیار کمی از آن باقی مانده است.

علاوه بر مشکل در تعیین طول دقیق دیوار بزرگ چین، مورخان هنوز مشغول کشف بخش‌هایی از دیوار هستند. به‌عنوان مثال، در اکتبر ۲۰۰۲، بخش جدیدی از دیوار بزرگ به طول ۸۰ کیلومتر را در شمال غرب چین کشف کردند. چند ماه قبل از آن نیز باستان‌شناسان چینی موفق به یافتن بخش‌هایی از دیوار به قدمت ۲۰۰۰ سال شدند که به سلسله هان تعلق داشت.

منبع عکس: سایت airpano

در هر صورت، اگر فقط فاصله بین دو بخش از دورترین نقاط دیوار بزرگ چین مدنظر باشد، تقریبا ۶,۷۰۰ کیلومتر می‌شود؛ هرچند اکثر محاسبات طول آن را بین ۶,۲۷۶ تا ۷,۲۴۲ کیلومتر تخمین زده‌اند. برخی برآوردها شامل مجموع طول دیوارهای مختلف ساخته‌شده در تمام سلسله‌های چینی می‌شود که حدود ۵۰ هزار کیلومتر است!

کتاب رکوردهای گینس طول خط اصلی دیوار را ۳,۴۶۰ کیلومتر ثبت کرده که بدون احتساب ۳,۵۳۲ کیلومتر اضافی متشکل از انشعابات آن است. اگرچه طول دیوار بزرگ چین همچنان مورد بحث افراد زیادی است، اداره میراث فرهنگی چین و اداره نقشه‌برداری دولتی اخیرا جامع‌ترین بررسی باستان‌شناسی از دیوار را انجام داده‌ و به این نتیجه رسیده‌اند که طول کل دیوار ۸,۸۵۱ کیلومتر است.

عکاس: نامشخص

هدف اصلی ساخت دیوار چین، حفاظت از امپراتوری چین در برابر تهاجمات کوچ‌نشینان شمالی بود. با این حال، به‌ندرت مانع از ورود مهاجمان به چین می‌شد و در عوض، بیشتر یک مانع روانی بین تمدن‌های شمالی و جنوبی و نمادی از استقامت چین بود.

هدف دیگر ساخت این سازه عظیم، تقویت کنترل مرزها بود. این موضوع شامل وضع مالیات بر کالاهای وارداتی و صادراتی از جاده ابریشم، کنترل تجارت داخلی و خارجی و مهاجرت از مرزها می‌شد.

منبع عکس: سایت globaltimes.cn

شاید تابه‌حال به گوشتان خورده باشد که دیوار بزرگ چین تنها سازه ساخته دست بشر است که می‌توان آن را با چشم غیرمسلح از فضا مشاهده کرد. این امر صحت ندارد و امکان دیدن دیوار چین از کره ماه وجود ندارد.

در واقع، ریشه این اسطوره به سال ۱۹۳۲ برمی‌گردد؛ زمانی که در یک کاریکاتور ادعا شده بود، دیوار چین قوی‌ترین اثر بشر محسوب می‌شود و تنها سازه‌ای است که امکان مشاهده آن از کره ماه وجود دارد.

علاوه بر این مشکل که دیوار بزرگ چین فقط هفت متر عرض دارد، آلودگی هوای کشور نیز مطمئنا مانع بزرگی برای مشاهده آن از فضا است. حتی اگر بتوان دیوار چین را از مدار نزدیک زمین مشاهده کرد، این ادعا صحت ندارد که دیوار مذکور به‌عنوان تنها سازه دست بشر، از فضا قابل‌مشاهده است. فضانوردان ناسا نه‌تنها می‌توانند شهرها را در شب ببینند، بلکه سازه‌های بزرگی از جمله فرودگاه‌ها، پل‌ها، سدها و غیره را در طول روز مشاهده کرده‌اند.

منبع عکس: سایت GreatBuildings.com

چینی‌ها که دوست نداشتند این ویژگی افتخار ملی خود از دست بدهند، امیدوار بودند که فضانوردشان، «یانگ لیوی» (Yang Liwei) (اولین شخص چینی در فضا) پس از ماموریت در سال ۲۰۰۳ خبرهای خوبی به خبرنگاران مشتاق بدهد. او اذعان کرد که نتوانسته است دیوار چین را ببیند. در نهایت وزارت آموزش‌وپرورش چین مجبور شد تا این اشتباه را از کتاب‌های درسی حذف کند.

عکاس: نامشخص

ارتفاع دیوار بزرگ چین به‌طور میانگین به ۷٫۸ متر می‌رسد؛ با این حال، برخی نقاط آن کوتاه‌تر یا بلندتر هستند، به‌طوری که ارتفاع ۱۴ متر نیز مشاهده شده است.

منبع عکس: سایت airpano

کارگران دیوار چین عمدتا سربازها، دهقان‌ها و برخی زندانیان بودند. متاسفانه، سوابق تاریخی موجود برآورد دقیقی از تعداد کل کارگران دیوار چین ارائه نمی‌کنند. با این حال، طبق اسناد دوره کین، فقط حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار سرباز به‌علاوه ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار کارگر به کار گماشته شدند. سایر مدارک نشان می‌دهند که در اوج ساخت‌وساز این دیوار در زمان سلسله کین حداکثر ۱٫۵ میلیون نفر مورد استفاده قرار گرفته‌اند که یک‌بیستم جمعیت کل کشور می‌شدند.

به‌عنوان مثال شعری از سلسله سونگ، دیوار چین را بسیار بلند توصیف می‌کند؛ زیرا از استخوان دهقانان مرده ساخته شده است. برخی این موضوع را به‌معنای واقعی کلمه تلقی کرده‌اند. بر اساس افسانه‌ای دیگر، استخوان کارگران مرده پودر می‌شد تا از آن برای ساختن ملاط دیوار استفاده شود. با این حال، محققان دیوار چین خاطر نشان می‌کنند که هیچ استخوانی در داخل دیوار کشف نشده است و فقط گودال‌های قبر واقعی در نزدیکی دیوار وجود دارد.

منبع عکس: سایت airpano

این موضوع صحت دارد که در بیشتر موارد، اجساد کارگران مرده به روستاهای محل سکونت خود برای تدفین بازگردانده نمی‌شد که عملی مقدس به حساب می‌آمد؛ زیرا چینی‌ها معتقد بودند و هستند که اگر جسد مرده در روستای محل زندگی خود با اجدادش دفن نشوند، روح او گم شده و مثل یک شبح گرسنه سرگردان می‌شود.

یکی از این افسانه‌ها درباره «منگ جیانگو» (Meng Jiangnu) است، زنی که شوهرش چند روز پس از ازدواج برای کار روی دیوار بزرگ فرستاده شد. او که نگران زمستان پیش رو بود، راهی سفری طولانی می‌شود تا چند عدد لباس گرم برای همسرش ببرد؛ اما وقتی به مقصد می‌رسد، متوجه می‌شود که او از گرسنگی و کار زیاد مرده است. پیرمردی به او می‌گوید که کارگران زیادی از جمله همسر او در گودالی در زیر دیوار دفن شده‌اند. او شروع به کوبیدن بر دیوار می‌کند و غم او به‌طرز مرموزی باعث شکافتن دیوار بزرگ چین می‌شود و استخوان صدها کارگر مرده آشکار می‌شود. او استخوان‌های شوهرش را بیرون می‌آورد و برای دفن مناسب به روستای خود می‌برد.

منبع عکس: سایت worldatlas.com

آنچه که ظاهرا در طول قرن‌ها تغییر چندانی نکرده، این واقعیت بود که فرمانروایان چینی می‌توانستند به صدها هزار شهروند کشور دستور کار در این پروژه بزرگ را بدهند. شهرهای زیادی در امتداد دیوار ساخته شدند که نه‌تنها محلی برای اسکان کارگران بودند، بلکه به‌عنوان منطقه‌ای صنعتی برای انفجار سنگ‌ها و پختن آجرها به کار می‌رفتند. در طول ساخت دیوار چین در زمان سلسله‌های کین، هان و مینگ، حتی مجازات خاصی برای جنایتکاران وجود داشت که شامل کار روی دیوار چین می‌شد. دانشمندانی که روی این دیوار پژوهش کرده‌اند، به اسنادی دست یافته‌اند که نشان می‌دهد، اگر مجرمی قبل از پایان دوران محکومیت خود می‌مرد، یکی از اعضای خانواده‌اش جایگزین او می‌شد. علاوه بر زندانیان، دهقانان نیز برای سال‌ها کار طاقت‌فرسا روی دیوار چین فراخوانده می‌شدند. در طول تاریخ طولانی چین، دهقانان بی‌شماری در ازای سال‌ها زحمت خود، از پرداخت مالیات معاف شدند.

به‌طور کلی بر اساس اسناد تاریخی، بسیاری از کارگران از گرسنگی و خستگی جان خود را از دست دادند یا توسط فرماندهان کشته شدند. این طور به نظر می‌رسد که احتمالا بیش از یک میلیون نفر در طول ساخت‌وساز دیوار چین کشته شده‌اند.

منبع عکس: سایت airpano

دیوار چین یکی از بزرگ‌ترین سازه‌های ساخت بشر محسوب می‌شود که تکنیک‌های مختلفی برای ساخت آن به کار رفته است. با توجه به اینکه ساخت دیوار در مدت‌زمانی طولانی انجام شده است، مصالح مورداستفاده در آن به دوره تاریخی و شیوه ساختمانی رایج در آن دوره مربوط می‌شود.

منبع عکس: سایت worldatlas.com

در دشت‌ها و زمین‌های مسطح، خاک فشرده را به‌شکل قالب‌های محکم درمی‌آورند؛ در حالی که در محیط‌های بیابانی، شاخه‌های نی و بید قرمز با ریگ و شن لایه‌بندی می‌شد. تخته‌های چوبی نیز در بسیاری از بخش‌های دیوار به‌عنوان چارچوب سازه به کار می‌رفت. بخشی از دیوار بزرگ چین که در عصر تاریخ چینی در استان هبئی ساخته شده، از خاک بود و امروزه تقریبا ناپدید شده است که علت آن به مقاومت کم در برابر باد و باران برمی‌گردد.

منبع عکس: سایت china-mike.com

در طول سلسله‌های تانگ و سونگ، فناوری ساخت آجر ایجاد شد و از آنجا که آجرها کوچک‌تر و سبک‌تر از سنگ و خاک بودند، محبوبیت زیادی پیدا کردند. در آغاز سلسله تانگ، آجرها در مکان‌های استراتژیک به کار می‌رفتند؛ هرچند هزینه تولید و حمل‌ونقل آن‌ها چالش‌برانگیز بود. به همین دلیل، استفاده از آجر فقط به دیوار دفاعی و دیوار بیرونی اطراف گذرگاه‌ها محدود بود و از گل زرد برای پر کردن بدنه دیوار کمک می‌گرفتند.

در زمان سلسله مینگ در قرن چهاردهم، طراحی و تکنیک‌های ساخت‌وساز چینی پیشرفت چشمگیری پیدا کرد. برای اولین بار، آجر پخته برای ساخت دیوار چین استفاده شد که حدودا چهار برابر بزرگ‌تر از آجرهای مدرن بود. این آجر در شبکه‌ای از کوره‌ها تولید می‌شد که برخی از آن‌ها هنوز وجود دارند. برای اطمینان از تولید آجرهای مستحکم، آن‌ها را برای هفت روز در دمای ۱۱۵۰ درجه سانتی‌گراد حرارت می‌دادند. نکته منفی درباره استفاده از آجر این بود که حمل آن‌ها به مناطق کوهستانی در مقایسه با استفاده از مواد خام موجود در دسترس، به نیروی انسانی بیشتری نیاز داشت. طبق تخمین‌ها، در زمان ساخت دیوار چین در دوره مینگ تقریبا از هر سه مرد بالغ،‌ یک نفر برای کار روی دیوار احضار شده بود.

کیفیت و کمیت تولید و توزیع به‌اندازه‌ای رشد کرد که کارگران می‌توانستند از آجر برای تمام قسمت‌های دیوار استفاده کنند. یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این دوره، مصالح مورداستفاده برای ملاط بود. در حالی که ملاط مدرن از ماسه و خاک رس تشکیل می‌شود، در آن زمان این امکان وجود نداشت. بنابراین، چینی‌ها با استفاده از موادی که به‌راحتی تولید می‌شد، شکل دیگری از ملاط را ساختند. آن‌ها از برنج چسبناک به‌عنوان ماده اتصال‌دهنده آجرها استفاده کردند؛ ملاتی که از ترکیب مواد ارگانیک و غیرارگانیک به دست می‌آمد. ماده ارگانیک از فرنی برنج چسبناک و ماده غیرارگانیک از آهک کشته بود که در کنار یکدیگر، خواص فیزیکی پایدارتر و استحکام مکانیکی بیشتری به دیوار می‌دادند.

اندازه کوچک و سبکی آجرها نیز سرعت ساخت را افزایش داد و باعث استحکام ساختار دیوار چین شد. با این حال، برای بخش‌هایی از دیوار بزرگ که در امتداد رشته کوه‌ها ساخته می‌شدند، از سنگ‌های عظیم کوه‌ها کمک گرفتند.

کارهای دفاعی دیوار بزرگ در دوره سلسله مینگ شامل شهر دژ، شهر پادگان، قلعه نظامی، برج دیده‌بانی، برج دیواری و تپه کوره (برای ایجاد دود در صورت تهاجم) می‌شد. این معماری‌ها با یکدیگر در ارتباط بودند و شبکه کاملی از پروژه‌های دفاعی را تشکیل می‌دادند. بخش‌های نزدیک به پکن تقویت و محکم شدند تا هیچ راه نفوذی به آن‌ها وجود نداشته باشد. برای استحکام بیشتر، دیوارها با آهک و کاشی پوشانده شدند. سنگ‌ها به‌صورت قطعات مستطیلی برش خوردند و در بخش‌هایی مانند فونداسیون، دروازه‌ها و لبه‌ها مورد استفاده قرار گرفتند. علاوه بر این، شکاف‌های کوچکی با ابعاد ۳۰ در ۲۰ سانتی‌متر در قسمت بالای دیوارها ایجاد شد تا برای نبرد به کار رود.

عکاس: نامشخص

اساسا دیوار بزرگ چین از سه سازه مهم تشکیل شده است که عبارت‌اند از: دیوارها، گذرگاه‌ها و برج‌های علامت‌دهی.

• دیوار: دیوارها بخش عمده‌ای از کل ساختار دیوار چین را تشکیل می‌دهند که ارتفاع آن‌ها به‌طور میانگین بین ۶ تا ۹ متر است. عرض پایه دیوارها اغلب به ۶٫۵ متر و در بالا به ۵٫۸ متر می‌رسد. در برخی نقاط که زمین ناهموار است، از ویژگی‌های طبیعی مانند دایک‌های رودخانه، صخره‌های کوه و تنگه‌ها به‌جای ساخت‌وساز انسانی استفاده شده است.
• گذرگاه: در جایی که دیوار بزرگ چین با مسیرهای تجاری اصلی تلاقی پیدا می‌کرد، گذرگاه‌های امن ساخته شد. این محل‌های تقاطع حدود ۱۰ متر ارتفاع دارند و عرض آن‌ها در بالا پنج متر است. گذرگاه‌ها دارای رمپ‌ها و نردبان‌هایی بودند که برای عبور اسب، بازرگانان و سربازان به دو طرف دیوار استفاده می‌شد.
• برج علامت‌دهی: این سنگرهای مرتفع در فاصله ۱۸ کیلومتری از یکدیگر و معمولا در بالای تپه‌ها قرار داشتند و برای انتقال اطلاعات و ارتباطات نظامی به کار می‌رفتند. در طول روز از علامت دود و در شب از آتش یا فانوس استفاده می‌شد. برخی از حالت‌های دیگر علامت‌دهی شامل استفاده از پرچم‌های بزرگ، تولید صدای بلند یا شلیک اسلحه بود. در قسمت پایینی این برج‌ها، استراحتگاه برای سربازان، محفظه انبار و اصطبل برای نگهداری اسب، گوسفند و غیره قرار داشت.

معماری دیوار چین به‌جای اینکه اثری متمایز و مستقل باشد، با طبیعت پیرامون خود ادغام شده است. این ساختار سنگی در چشم‌اندازی شیب‌دار حرکت می‌کند و به نظر می‌رسد که هیچ آغاز و پایانی ندارد و در نتیجه، وجود اشکال طبیعی و تغییر رنگ پوشش گیاهی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد.

منبع عکس:‌ سایت airpano

دیوار بزرگ چین به‌خودی‌خود سازه محکمی بود؛ اما دفاع موفقیت‌آمیز آن متکی بر سربازانی بود که شب و روز از آن محافظت می‌کردند. سربازان در هر مرحله از جنگ وظایف متفاوتی برعهده داشتند.

• علامت دود از برج‌های مراقبت: سربازان در زمین‌های مجاور مستقر می‌شدند و هنگام گشت‌زنی روی دیوار به‌دنبال حرکت دشمن بودند. وقتی دشمن نزدیک می‌شد، آن‌ها با سوزاندن مدفوع گرگ، آتش روشن می‌کردند. سربازان برج‌های مجاور با دیدن دود یا آتش در طول روز یا شب، به نیروهای نظامی هشدار می‌دهند که آماده نبرد شوند.
• پرتاب تیر: درمجموع حدود ۲۵ هزار برج روی دیوار بزرگ وجود داشت و سربازان هر برج دید خوبی به اطراف داشتند. وقتی دشمن به دیوار بزرگ نزدیک می‌شد، تیراندازان از سوراخ‌های روی دیوار تیراندازی می‌کردند. این روش به‌طور موثری باعث کاهش تعداد سربازان مجروح در زمان دفاع می‌شد و درصد حمله دشمن را پایین می‌آورد.
• پرتاب سنگ: با وجود استفاده از تیراندازی با کمان، سربازان دشمن همچنان می‌توانستند به دیوار نزدیک شوند. در این مرحله، نیروهای روی دیوار سنگ‌های عظیمی را به پایین می‌انداختند تا دشمنان و نردبان آن‌ها را نابود کنند و مانع از صعود آن‌ها به دیوار شوند.
• اسب‌های روی دیوار: اگر دشمنان موفق به ورود به دیوار شوند، سواره‌نظام دفاعی ادامه حرکت را برای آن‌ها دشوار می‌کرد. برخی از بخش‌های دیوار به‌اندازه‌ای بزرگ بودند که چهار اسب می‌توانستند در کنار هم حرکت کنند. هنگامی که سربازان مدافع به بر‌ج‌ها عقب‌نشینی می‌کردند، نوبت به سواره‌نظام می‌رسید تا به مهاجمان حمله کند. اسب‌ها سرعت حمله دشمن را کند می‌کردند و زمان کافی برای رسیدن سربازان مدافع به وجود می‌آورند.

دیوار بزرگ چین برای ارتباط و جابه‌جایی نیروهای نظامی مورد استفاده قرار می‌گرفت. حرکت از روی دیوار به‌مراتب سریع‌تر از دامنه‌های کوه بود. زمانی که دشمن به روی دیوار می‌رسید، سربازان چینی از برج‌های دیده‌بانی بیرون می‌آمدند و از هر دو طرف دشمن را تحت فشار قرار می‌دادند. به‌محض بازپس‌گیری دیوار، دشمن منزوی می‌شد و در داخل چین به دام می‌افتاد و امکان غلبه بر آن به‌راحتی وجود داشت.

منبع عکس: سایت airpano (عکاس: سرگئی شاندین)

دیوار چین بسیار طولانی است و مکان‌های زیادی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها دیدن کنید. محبوب‌ترین بخش دیوار بزرگ چین برای پیاده‌روی حدفاصل سیماتای و جینشانلینگ است که پیمایش مسافت ۱۰ کیلومتری آن حدود چهار ساعت طول می‌کشد. برخی از نقاط این دیوار شیب‌دار هستند و گذر از آن‌ها کمی زمان می‌برد. در ادامه به معروف‌ترین بخش‌های دیوار چین اشاره خواهیم کرد.

عکاس: نامشخص

«بادالینگ» (Badaling) محبوب‌ترین و شلوغ‌ترین بخش دیوار بزرگ به حساب می‌آید که با دقت زیادی بازسازی شده است. در واقع، اینجا تجاری‌ترین بخش دیوار است که بیشتر گردشگران از آن دیدن می‌کنند. گذرگاه شمالی بازسازی وسیعی را پشت سر گذاشته است و اولین بخشی بود که در سال ۱۹۵۷ برای گردشگری باز شد. دیوارهای بادالینگ در دوره سلسله مینگ به‌عنوان گذرگاهی استراتژیک در شمال پکن ساخته شدند و از آنجا که در ارتفاعات کوهستانی قرار دارند، چشم‌انداز خارق‌العاده‌ای را به گردشگران هدیه می‌دهند.

اگرچه می‌توانید پس از ورودی اصلی، در دو جهت مخالف قدم بزنید، برای دیدن بخش‌های خام و بازسازی‌نشده باید مسافت قابل‌توجهی را طی کنید.

عکاس: نامشخص

«جویونگ‌گوان»‌ (Juyongguan) در نزدیکی دیوار بادالینگ قرار دارد و از آثار دوره مینگ محسوب می‌شود که مرمت گسترده‌ای شده است. این بخش که در ۵۰ کیلومتری شمال غرب پکن قرار دارد، نزدیک‌ترین بخش دیوار به پکن به حساب می‌آید و با اینکه نمای اطراف آن به‌اندازه بادالینگ جذاب نیست، به‌دلیل ازدحام کمتر گردشگران ارزش دیدن دارد. در این محل شاهد قلعه‌ای خواهید بود که بین برج‌های بلند قرار گرفته‌ است و دسترسی به پکن را برای قرن‌ها کنترل می‌کرد. ضمن اینکه سازه نادری به نام «یون تای» یا «سکوی ابری» نیز در این محل وجود دارد. این سکو که از سنگ‌های گرانیت و مرمر کوه فانگشان ساخته شده، دارای طاق زیبایی مزین به نقش‌برجسته است.

عکاس: نامشخص

«موتیانیو» (Mutianyu) طولانی‌ترین بخش از دیوار چین محسوب می‌شود که بیشترین مرمت روی آن انجام شده و نه‌تنها دسترسی به آن آسان است، بلکه برای پیاده‌روی مناسب به نظر می‌رسد.

این بخش تا هزاران متر بالای کوه کشیده شده است و مثلثی شبیه به شاخ گاو تشکیل می‌دهد که از این نظر با نام «دیوار شاخ گاو» نیز شناخته می‌شود. اگر از نظر زمانی محدودیتی ندارید، ترجیحا از دیدن قسمت‌های بالای دیوار اجتناب کنید و در عوض به بخش موتیانیو در ۵۰ کیلومتری شرق بادالینگ بروید. اگرچه این بخش در ۹۰ کیلومتری شمال شرق پکن قرار دارد، دارای چشم‌اندازهای خوب و جمعیت گردشگر کمتری است.

موتیانیو در سال ۱۹۸۶ به روی بازدید عموم گشوده شد و علاوه بر پیاده‌روی، امکان طی مسیر تا بالای دیوار با تله‌کابین وجود دارد. با توجه به تعداد زیاد فروشنده‌های مواد غذایی، چندین هتل و جاذبه‌های سرگرم‌کننده در مجاورت دیوار، جای تعجب نیست که گردشگران دوست دارند، در امتداد این بخش از دیوار چین قدم بزنند.

عکاس: نامشخص

«سیماتای» (Simatai) به مراتب خلوت‌تر از سایر بخش‌های دیوار چین است؛ اما به اعتقاد بسیاری از گردشگران چشم‌انداز بسیار زیباتری نسبت به بخش‌های بالایی دارد. سیماتای به طول ۵٫۵ کیلومتر کشیده شده و از آنجا که دارای شیب بسیار تندی است، برای گردشگران مسن و مسافران با بچه‌های کوچک یا محدودیت‌های جسمانی مناسب نیست. به‌عنوان مثال، برای صعود از شیب ۷۰ درجه معروف به «راه پله بهشت» باید چهار دست و پا شوید. این قسمت در امتداد قله کوه‌های بلند و صخره‌ها کشیده شده است و سازندگان با استفاده بهینه از طبیعت فقط از چند لایه آجر برای ساخت دیوار استفاده کرده بودند.

بهترین بخش سیماتای، پل روگذر سنگی و پله‌های منتهی به «برج پری» هستند. این پل روگذر از دو طرف به دره‌های عمیق مشرف است و به «پله‌های آسمانی» منتهی می‌شد که شامل مسیر کوهستانی باریکی برای عبور یک نفر است.

عکاس: نامشخص

«جینشانلینگ» (Jinshanling) در فاصله ۱۵۰ کیلومتری پکن و در غرب سیماتای واقع شده و برای کسانی مناسب است که به‌دنبال دیدن بخش‌های نسبتا توسعه‌نیافته‌ای از دیوار چین هستند. به‌رغم این واقعیت که جینشانلینگ بازسازی اساسی نشده است، پس از بادالینگ، دومین بخش کامل دیوار بزرگ چین به حساب می‌آید. این بخش ۱۰ کیلومتری دارای بسیاری از سازه‌های پابرجایی همچون برج‌های دیده‌بانی و باروهایی است که سبک معماری برج‌های مینگ را به رخ می‌کشند. حداکثر ۶۷ برج در این محل وجود دارد که بیشتر برج‌ها دو طبقه و به اشکال مختلف مربع، گرد و حتی زاویه‌های عجیب‌وغریب هستند.

برج بزرگ غیرعادی به نام «برج انبار» در بخش جینشانلینگ قرار دارد که با دیواری در جلو، موانع دفاعی و دیوار ۶۰ متری در پایین محافظت شده است و به‌عنوان مقر پادگان در طول دوره مینگ مورد استفاده قرار می‌گرفت. برخی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این بخش شامل سوراخ‌های تیراندازی، انبارها و برج‌هایی با قاب پنجره و از جنس سنگ مرمر و گرانیت می‌شود.

عکاس: نامشخص

برای تجربه واقعی دیوار چین باید به‌سراغ «جیانکو» (Jiankou) بروید که به‌طور قابل‌توجهی از رادار گردشگری خارج است و در عین حال، در نزدیکی موتیانیو قرار دارد و دسترسی به آن از پکن به‌راحتی امکان‌پذیر است. این قسمت، ناهموار و به‌طور بالقوه خطرناک به نظر می‌رسد و در نتیجه برای گردشگران معمولی با کفش نامناسب توصیه نمی‌شود. در واقع، مقاله‌ای در ژانویه ۲۰۱۱ در روزنامه چاینا دیلی منتشر شد که گزارش می‌داد، جیانکو خطرناک‌ترین مکان تفریحی روباز پکن در سال ۲۰۱۰ بوده است.

برای مسافران ماجراجو و باتجربه، بازدید از این دیوار ارزش دارد؛ به‌خصوص بخش‌های صخره‌ای سفیدرنگ که در مناطق کوهستانی کشیده شده‌اند. معروف‌ترین بخش دیوار، «جیو یان لو» یا «برج ۹ چشم» است که در نزدیکی مرزهای هوایرو و یانکینگ قرار دارد. اینجا بزرگ‌ترین برج از دوره مینگ است که تنها برج دیده‌بانی در تاریخ دیوار بزرگ چین با ۳۶ روزنه است و شامل یک ردیف حفره ۹‌تایی در هر طرف می‌شود. تقریبا همه برج‌های مینگ «سه چشم» یا «پنج چشم» بوده‌اند و این برج با ارتفاع ۱۳۰۰ متر از سطح دریا، بلندترین برج در طول دیوار است.

عکاس: نامشخص

«هوانگ‌هواچنگ» (Huanghuacheng) در حدفاصل بادالینگ و موتیانیو قرار دارد و به‌شکل هلال ماه است. دریاچه هائومینگ این دیوار را به سه بخش تقسیم می‌کند؛ به‌طوری که بخش‌های اصلی دیوار در آب قرار می‌گیرند. این منطقه به‌ویژه در ماه‌های بهار با شکوفایی گل‌های زرد بسیار زیبا می‌شود. با وجودی که هوانگ‌هواچنگ، محیط منحصربه‌فردی دارد، یکی از مناطق کم‌بازدید دیوار به حساب می‌آید و اگر به‌دنبال اجتناب از ازدحام جمعیت هستید، یک انتخاب عالی است.

هنگام بازدید از این بخش علاوه بر اینکه می‌توانید در امتداد دیوار قدم بزنید،‌ به‌سراغ قایق‌سواری بروید یا به‌جای کوهنوردی در کوهستان، در اطراف دریاچه قدم بزنید و از سد عبور کنید. همچنین باغ شاه بلوط زیبایی در کنار دیوار وجود دارد که قدمت آن به سلسله مینگ می‌رسد و بازدید از آن خالی از لطف نخواهد بود.

منبع عکس: سایت bookmundi.com

«گذرگاه شانهای» (Shanhai Pass) که در استان هبئی قرار دارد، در سال ۱۳۸۱ ساخته و در سال ۱۹۶۱ به یک محوطه فرهنگی ملی در چین تبدیل شد. این گذرگاه که در ۳۰۰ کیلومتری شرق پکن واقع شده است، از لحاظ تاریخی به‌عنوان خط مقدم دفاع علیه گروه‌های قومی عمل می‌کرد. گذرگاه مربع شکل شانهای دارای دیوارهایی به ارتفاع ۱۴ متر و هفت متر ضخامت است و برج ناقوس بلندی در وسط آن قرار دارد.

عکاس: نامشخص

«گذرگاه یانمن» (Yanmen Pass)، گذرگاهی کوهستانی با سه دروازه مستحکم است که در چین باستان به‌عنوان ایست بازرسی و کنترل تحرکات بین دره‌های استپ اوراسیا و شانشی مرکزی استفاده می‌شد. در این محل بسیاری از جنگ‌های مهم رخ داد که به جنگ جهانی دوم منتهی شد. امروزه این گذرگاه از جاذبه‌های گردشگری دیوار بزرگ چین محسوب می‌شود.

عکاس: نامشخص

«گوبیکو» (Gubeikou) از بخش‌های دیدنی دیوار چین به حساب می‌آید؛ چراکه بازسازی نشده است و می‌توانید تکه‌ای واقعی از این شاهکار را بدون هیچ دخل‌وتصرفی تماشا کنید. در اینجا بیش از ۱۳۰ نبرد اتفاق افتاده است. گوبیکو، چندین برج با معماری منحصر‌به‌فرد و مناظر ناهموار و کوهستانی دارد. این مسیر به‌طور کلی برای پیاده‌روی مناسب است؛ اگرچه تپه‌های بزرگی نیز در آن وجود دارد. برای پیاده‌روی می‌توانید از گوبیکو به‌سمت جینشانلینگ حرکت کنید که حدود پنج ساعت طول می‌کشد.

منبع عکس: سایت airpano

تهدیدهای امروزه دیوار چین ناشی از گردشگران بی‌پروا، توسعه‌دهندگان فرصت‌طلب، مردم بی‌تفاوت و طبیعت است. به‌طور کلی، این عوامل که عمدتا محصول رونق اقتصادی چین هستند، دیوار بزرگ را در معرض خطر قرار داده‌اند. گزارش شده که حدود ۳۰ درصد دیوار چین که به دوره مینگ تعلق داشته، به‌دلیل شرایط نامساعد طبیعی و فعالیت‌های انسانی از بین رفته است. «ویلیام لیندزی» (William Lindesay)، بنیان‌گذار و مدیر انجمن بین‌المللی دیوار بزرگ چین می‌گوید:

۳۰ سال آینده دوره‌ای خواهد بود که تخریب دیوار به مراتب کمتر می‌شود.

منبع عکس: سایت اینسایدر

زمانی که جغرافی‌دان بریتانیایی به‌عنوان اولین خارجی طول دیوار را دوید و در این راه چندین بار دستگیر شد، در مورد حفاظت از دیوار نوشت:

حتی در دهه ۱۹۹۰، کشاورزانی را دیدم که با کج بیل، برج‌ها را خراب می‌کردند، آجرها را در سبدهای خود قرار می‌دادند تا آن‌ها را از سرازیری کوه برای ساخت‌وساز خود حمل کنند.

در اواخر سال ۲۰۰۶ مقررات سختگیرانه‌‌ای برای جلوگیری از چنین سوء‌استفاده‌هایی وضع شد و آسیب به دیوار چین و رفتارهای مخربی مانند نقاشی روی دیوار، پرتاب زباله و سرقت آجر در حال حاضر جرم کیفری محسوب می‌شود. با این وجود، قوانین هیچ‌گونه پیش‌بینی برای کارکنان یا بودجه اضافی ندارند. به گفته «دونگ یائوهوی (Dong Yaohui)، رئیس انجمن دیوار چین، مشکل کمبود قوانین نیست، بلکه عدم اجرای آن‌ها است.

منبع عکس: سایت theweek.com

در سال ۲۰۰۹، کاشفان طلای مغولی به‌طور جبران ناپذیری حدود ۹۱ متر از یک بخش ۲۰۰۰ ساله دیوار را در بخش دورافتاده‌ای از مغولستان تخریب کردند. دونگ یائوهوی می‌گوید:

دیوار بزرگ چین یک معجزه و یک دستاورد فرهنگی نه‌تنها برای چین، بلکه برای بشریت است. اگر اجازه دهیم فقط در مدت‌زمان زندگی یکی دو نسل آسیب ببیند، این شرم دائمی ما خواهد بود.

یکی دیگر از اقدامات محافظتی دیوار چین این بود که تعداد بازدیدکنندگان بخش بادالینگ به روزانه ۶۵ هزار نفر محدود شد. دولت همچنین از مردم خواسته است در محافظت و بهبود وضعیت محیط زیست کوشا باشند تا به این ترتیب، باران‌های اسیدی کاهش یابد که مشکل بزرگی برای دیوار چین محسوب می‌شود. علاوه بر این، دولت مقرراتی را برای ممنوعیت چرای دام و سایر رفتارهای منفی در دیوار بزرگ وضع کرده است.

آموزش ساکنان مجاور دیوار مبنی بر ممنوعیت برداشتن آجر و سایر مصالح از آن نیز از جمله اقدامات حفاظتی از دیوار چین بوده است. همچنین کاشت درخت، راهی مناسب برای محافظت از دیوار بزرگ در برابر طوفان و باران به نظر می‌آید.

منبع عکس: سایت theweek.com

طبیعت، زمان، غفلت و میلیون‌ها گام بازدیدکنندگان، اثر منفی خود را بر دیوار چین گذاشته‌ و باعث تخریب بخش زیادی از آن شده‌ است.

فرسایش طبیعی: از آنجا که دیوار چین روی کوه‌ها یا در بیابان‌ها ساخته شده، حفاظت از همه بخش‌های آن برای مردم چین بسیار سخت بود؛ به‌ویژه بخش‌هایی که در مناطق روستایی قرار داشتند. همچنین، نقاطی از دیوار بزرگ که با خاک، آهک و حتی شاخه ساخته شده بودند و به‌اندازه کافی محکم نبودند، در برابر باران‌های سالانه، طوفان‌ها‌، زلزله‌ها و سایر بلایای طبیعی مقاومت چندانی نداشتند.

فعالیت‌های انسانی: علاوه بر تاثیرات طبیعی، فعالیت‌های انسانی عامل بزرگ آسیب به دیوار بزرگ چین بوده است. افرادی که در نزدیکی دیوار زندگی می‌کردند، بزها و احشام خود را برای چرا روی دیوار می‌بردند. فعالیت این حیوانات در طی سالیان متمادی، فروریختن آجرها و خاک را به‌همراه داشت تا اینکه برخی از قسمت‌های دیوار در نهایت تخریب شد. بسیاری از ساکنان نزدیک دیوار نیز فقط منافع خود را در نظر می‌گرفتند. آن‌ها از آجرها و سنگ‌های این دیوار برای استفاده شخصی خود مانند ساخت خانه، محوطه نگهداری گوسفندان یا دستشویی استفاده می‌کردند. همچنین بسیاری از ساکنان نزدیک به دیوار چین، آجرهای آن را به‌دلیل فقر می‌فروختند. تعداد گردشگرانی که از دیوار بزرگ دیدن می‌کنند، نیز یکی از دلایل افزایش آسیب‌ها به آن است.

مرمت بخشی از دیوار چین با بتن، عکاس: ناشناس

همه این عوامل باعث شد، مرمت دیوار در دستور کار قرار بگیرد که به کاری سخت و جنجال‌برانگیز تبدیل شد. به‌عنوان مثال، بخشی از دیوار چین به قدمت ۷۰۰ سال در نزدیکی مرز لیائونینگ و استان هبئی در سال ۲۰۱۴ تحت بازسازی قرار گرفت که انتقاد کاربران رسانه‌های اجتماعی را به‌همراه داشت. به گفته یک کارشناس، این مرمت ظاهر اولیه دیوار بزرگ را خراب کرد و تاریخ را از مردم گرفت. در اصل، تیم مرمت برای صرفه‌جویی در وقت و هزینه، به‌جای استفاده از سنگ و ملاط مناسب، به‌سراغ بتن رفت. در نتیجه، دیوار قدیمی مجهز به سقفی تمیز و صاف شد که خبر خوبی برای عاشقان اسکیت بورد محسوب می‌شد و به نظر منتقدان مرمتی زشت و بی‌ارتباط با سازه بود. برای بازسازی ابتدا شکاف‌های دیوار با سیمان، ماسه و سایر مواد ارزان‌قیمت پر شد و سپس، یک لایه محافظ اضافی در بالای آن مانند کلاه قرار گرفت که ظاهر صاف جدیدی به دیوار بخشید.

اگرچه این تعمیرات بحث‌برانگیز در سال ۲۰۱۴ انجام شد؛ تا دو سال بعد که عکس‌های آن در رسانه‌های اجتماعی قرار گرفت، کسی متوجه آن نشده بود. این موضوع نشان می‌دهد، دیوار چین تا چه اندازه طولانی است که مدت‌زمانی زیادی برای برملاشدن ماجرا طول کشید.

منبع عکس: سایت theweek.com

پس از اعتراض عمومی به بازسازی این بخش از دیوار چین، مقامات بر مرمت اصیل‌تر با استفاده از روش‌های سنتی اصرار کردند و در نتیجه کارگران برای حمل سنگ‌ و ملاط به‌سراغ قاطر رفتند. در همین راستا، از آجرهایی که از دیوار ریخته بود، برای تعمیر استفاده شد. طرح استفاده از روش‌های سنتی به‌منظور حفظ ظاهر اصلی صورت گرفت.

مهندس «چنگ یونگمائو» (Cheng Yongmao) که ۱۵ سال عملیات مرمت در جیانکو را هدایت کرده است، می‌گوید:

هدف برنامه مرمت این است که مردم احساس کنند، ‌مرمتی انجام نشده است.

در ادامه مرمت دیوار، مقامات چینی برای دسترسی به برخی از آسیب‌پذیرترین بخش‌های این دیوار باستانی که عبور از آن‌ها بسیار خطرناک بود، از ابزار جدیدی به نام پهپاد استفاده کردند. داده‌های جمع‌آوری شده از این هواپیماهای بدون سرنشین به کارگران کمک کرد تا ساختارهای حمایتی را برای قسمت‌های آسیب‌پذیر دیوار ایجاد کنند.

«ژائو پنگ» (Zhao Peng) که در این امر فعالیت داشت، می‌گوید:

این تلاش بسیار پیچیده‌تر از تقویت دیوارهای قدیمی با سنگ و بتن جدید است. برخی از بخش‌های دیوار بزرگ بسیار خطرناک هستند و باید سوراخ‌های تیراندازی، نرده‌ها، طراحی کف و حتی محتوای آهک را مطالعه کنیم.

منبع عکس: سایت theweek.com

برای مرمت دیوار جیانکو، کارگران و وسایل آن‌ها طبق استانداردهای سختگیرانه‌ای توسط دولت‌های محلی تعیین شد تا زیبایی طبیعی دیوار و طراحی اصلی آن حفظ شود. این دیوار در امتداد صخره‌ها و شیب‌های تیز ساخته شده است و امکان استفاده از ماشین آلات مدرن وجود ندارد و بنابراین، تلاش‌های بازسازی بر اساس روش‌های قدیمی انجام می‌شود. به این ترتیب که آجرهای سنتی با دست و با استفاده از ابزارهای ابتدایی در کنار یکدیگر قرار می‌گیرد و به‌صورت دسته‌بندی با قاطر حمل می‌شوند.

در ادامه، آجرها در سطل‌هایی قرار می‌گیرند و به‌وسیله سیستم‌های قرقره سنتی تا سطوح بالایی دیوار برده می‌شوند. این آجرها که قبلا از دیوار افتاده‌اند یا کپی دقیق آن‌ها هستند، با وسایل ساده‌ای همچون چکش، اسکنه و بیل در جای خود قرار می‌گیرند.

در حال حاضر، مقامات چینی از نزدیک مراقب پیشرفت کار هستند تا مرمت دیوار چین مبتنی بر مصالح، شکل و ساخت‌وساز اصلی آن باشد و به این ترتیب، دیوار ظاهر اصیل خود را حفظ کند.

منبع عکس: سایت chinatravel.com

پیاده‌روی، پرطرفدارترین تفریحی است که می‌توانید در بازدید از دیوار بزرگ چین انجام دهید. علاوه بر این، پیاده‌روی شبانه، ماراتن، کمپ روی دیوار و تماشای چشم‌انداز عالی کوهستان گزینه‌های دیگر پیش روی شما هستند.

پیاده‌روی شبانه: سیماتای تنها بخشی از دیوار چین به حساب می‌آید که شب‌ها روشن است. حدفاصل برج‌های دیده‌بانی پنجم و ششم با فرارسیدن شب، روشن می‌شود و به‌لطف وجود مسیر سنگ‌فرش امکان صعود راحت به آن وجود دارد. در شب می‌توانید منظره‌ای زیبا از تفرجگاه شهر آبی گوبی واقع در پایین کوه را به نظاره بنشینید. پس از بازدید شبانه خود از دیوار بزرگ چین، به این تفرجگاه سری بزنید که در کنار هتل‌های پنج ستاره، با چشمه‌های آب‌گرم میزبان گردشگران است.

ماراتن: ماراتن دیوار چین که معمولا در ماه مه برگزار می‌شود، اولین بار در سال ۱۹۹۹ اتفاق افتاد و به‌خاطر مسیر چالش‌برانگیز، مناظر خیره‌کننده دیوار چین و روستاهای آرام مورد توجه قرار گرفت. این ماراتن یکی از ۱۰ مسیر برتر ماراتن در دنیا است که دونده‌های زیادی را از گوشه‌وکنار این کره خاکی به چین می‌کشاند. شرکت‌کنندگان علاوه بر دویدن، گاهی اوقات باید شیب دیوار را روی دست و پای خود طی کنند.

منبع عکس: سایت bookmundi.com

کمپینگ: چنانچه عاشق فضای باز هستید و می‌خواهید تجربه خاصی در دیوار بزرگ چین داشته باشید، کمپینگ انتخاب خوبی است. بی‌شک با تماشای خط‌الراس دیوار بزرگ و گوش‌دادن به صداهای محیط در شب می‌توانید تصور کنید که نگهبانان شمالی چین قرن‌ها پیش چگونه مراقب کشور خود بودند. بهترین فصل برای کمپینگ اوایل پاییز است که اگر خوش شانس باشید، شاید بتوانید راه شیری را در شب ببینید.

منبع عکس: سایت chinahighlights.com

تله‌کابین: دیوار بزرگ چین روی کوه‌های مرتفع ساخته شده است و بنابراین، برای صعود به آن معمولا باید حدود یک ساعت در مسیرهای کوهستانی راه بروید و همین مسیر را برای برگشت طی کنید. خوشبختانه، برخی از بخش‌های دیوار مجهز به تله‌کابین‌هایی برای گردشگران هستند تا برای رفت‌وبرگشت دیگر نیازی به پیاده‌روی نداشته باشند. در بخش موتیانیو، روش جذاب دیگری به نام واگن‌های ترن هوایی برای پایین‌آمدن از دیوار وجود دارد که فقط باید روی این واگن‌ها بنشینید و به‌راحتی تا پایین دره بروید. تله‌کابین جینشانلینگ و ترن بادالینگ نیز از دیگر گزینه‌های پیش روی شما هستند.

منبع عکس: سایت bookmundi.com

پاراگلایدر: افراد عاشقان هیجان هنگام بازدید از دیوار بزرگ چین نباید لذت پاراگلایدرسواری را از دست بدهند. برخی سایت‌ها از جمله «Wingchina.com» به شما فرصت پریدن از لبه دیوار سیماتای و سواری تا پایین دره را می‌دهند. در تمام بخش‌های دیوار که به روی بازدید عموم باز است، امکان پاراگلایدر سواری وجود دارد. پس از پرواز تا پایین دره، بسیاری از افراد از کوهنوردی در مسیر برگشت لذت می‌برند.

منبع عکس:‌ سایت china-hotels.ws

دیوار بزرگ چین در تمام طول سال جاذبه‌های دیدنی متعددی دارد؛ اما وضعیت آب و هوا و ازدحام گردشگر بر تجربه شما تاثیر خواهد گذاشت. از آنجا که اکثر مردم از بخش‌های دیوار چین در نزدیکی پکن دیدن می‌کنند، با تمرکز بر آب‌وهوای این منطقه باید گفت که بهترین زمان بازدید از آن فصول بهار (آوریل تا مه) و پاییز (سپتامبر تا نوامبر) هستند. در پاییز به‌لطف باران کمتر، دمای مساعد هوا و روزهای آفتابی بیشتر می‌توانید از پیاده‌روی و عکاسی از مناظر لذت ببرید.

منبع عکس: سایت airpano (عکاس: سرگئی سمنوف)

در تابستان که گرمای هوا به اوج خود می‌رسد، بخش‌های محبوب دیوار بسیار شلوغ می‌شوند و در زمستان سرد تقریبا خبری از گردشگر نیست؛ گرچه برف، کوه‌ها و دیوارها را می‌پوشاند و صحنه‌های برفی بسیار جذابی به وجود می‌آورد.

بخش‌های مختلف دیوار در ماه‌های گرم سال معمولا از هفت صبح تا هفت بعدازظهر باز هستند و در ماه‌های سردتر این ساعات به هشت صبح تا پنج بعدازظهر کاهش می‌یابد. برای استفاده بیشتر از زمان خود سعی کنید تا حد ممکن زودتر به دیوار چین برسید تا با ازدحام جمعیت مواجه نشوید. در صورتی که زمان آغاز به کار دیوار به آنجا بروید، می‌توانید عکس‌های خیره‌کننده‌ای از طلوع آفتاب بگیرید یا شاید بخواهید تا آخر وقت در این محل بمانید و زمانی که جمعیت تاحد زیادی کم شده است، از تماشای غروب لذت ببرید.

منبع عکس: سایت airpano (عکاس: سرگئی سمنوف)

قیمت بلیط بخش‌های مختلف و معروف دیوار چین به ترتیبی است که در جدول آمده است.

اگر از تله‌کابین برای رفت‌وبرگشت استفاده کنید، هزینه بلیط بازدید بین ۹٫۲۶ دلار (۶۰ یوان) تا ۲۴٫۶۹ دلار (۱۶۰ یوان) می‌شود.

منبع عکس: سایت chinahighlights.com

بادالینگ و موتیانیو، معروف‌ترین بخش‌های دیوار چین هستند که دسترسی به آن‌ها از شهر پکن با تاکسی، قطار و اتوبوس امکان‌پذیر است. بخش موتیانیو در ۷۳ کیلومتری مرکز شهر پکن قرار دارد و در صورت استفاده از تاکسی می‌توانید در عرض دو ساعت به آن برسید. شما همچنین می‌توانید با اتوبوس توریستی یا سرویس ترانسفر موجود در تورهای دیوار بزرگ چین، از این بخش از دیوار دیدن کنید. در حال حاضر، تنها یک مسیر اتوبوس توریستی به دیوار چین وجود دارد که از مرکز اعزام گردشگری کیانمن شروع می‌شود و با گذر از دونگژیمن، به دروازه موتیانیو می‌رسد و هزینه آن ۹ دلار (۶۰ یوان) برای رفت و برگشت می‌شود. ساعت فعالیت موتیانیو از ۷:۳۰ تا ۱۷:۳۰ است.

نقشه دسترسی به نقاط مختلف دیوار چین از پکن

بادالینگ در ۷۲ کیلومتری شمال غرب مرکز شهر پکن قرار دارد و اگر با تاکسی راهی این بخش از دیوار چین شوید، حدودا در مدت‌زمان ۱٫۵ ساعت به آن خواهید رسید. کرایه تاکسی ۳۶ دلار (۲۴۰ یوان) است. در صورت تمایل می‌توانید از اتوبوس توریستی استفاده کنید که از مرکز اعزام گردشگری کیانمن حرکت می‌کند و در ازای ۶٫۱۷ دلار (۴۰ یوان) برای رفت و برگشت، شما را به مقصد می‌رساند. قطار سریع‌السیر نیز گزینه دیگر پیش روی شما است که از ایستگاه «Beijing North Railway» راه می‌افتد و ۲۰ دقیقه بعد به دیوار بادالینگ خواهید رسید.

منبع عکس:‌ سایت airpano

سیماتای و جینشانلینگ بسته به ترافیک بین دو تا سه ساعت رانندگی از پکن فاصله دارند. از آنجا که این بخش‌های دیوار بسیار دورتر از پایتخت هستند، یک روز کامل را برای کاوش در آن‌ها اختصاص دهید. همچنین با توجه به موقعیت جیانکو در میان کوه‌ها، دسترسی به آن با وسایل نقلیه عمومی غیرممکن است و باید با راننده و راهنمای محلی بروید. برای رسیدن به این بخش از دیوار چین باید حدود سه ساعت از پکن رانندگی کنید.

مسافرانی که مایل به اجتناب از ازدحام گردشگران هستند، می‌توانند قسمت‌های بازسازی‌نشده دیوار چین را برای پیاده‌روی و کاوش انتخاب کنند. با این حال، باید بدانید که دولت چین گهگاه این بخش‌ها را مسدود کرده یا بازدیدکنندگان را به‌دلیل تجاوز غیرمجاز جریمه می‌کند؛ اگرچه به‌عنوان یک خارجی احتمالا در بدترین حالت از شما می‌خواهند که آنجا را ترک کنید.

پکن بهترین نقطه عزیمت برای بازدید از دیوار چین است و اگر گروه کوچکی هستید، با اجاره تاکسی می‌توانید قسمت‌های مختلف دیوار را به‌راحتی ببینید. اگرچه بادالینگ توریستی‌ترین بخش از دیوار چین به حساب می‌آید، ساده‌ترین و کم‌شیب‌ترین بخش آن است. بنابراین، انتخاب خوبی برای کسانی است که بچه کوچک داشته یا در پیاده‌روی مشکل دارند. همچنین اگر زمان کمی داشته باشید، نزدیک‌ترین مکان به پکن است و چشم‌انداز فوق‌العاده‌ای را پیش روی شما می‌گذارد.

منبع عکس:‌ سایت airpano (عکاس: Dimitry Moisenko)

دیوار چین نه‌تنها در فهرست میراث جهان یونسکو قرار دارد؛ بلکه به‌عنوان یکی از عجایب هفت‌گانه جهان جدید نیز شناخته می‌شود. به همین دلیل کمتر کسی در دنیا وجود دارد که رویای بازدید از دیوار چین و پیاده‌روی روی آن را در ذهن نداشته باشد.

این دیوار آن‌قدر وسیع است که دیدن همه آن، یک عمر طول می‌کشد. برای اینکه بهترین بازدید را برای خود رقم بزنید، بسته به برنامه سفر، علاقه تاریخی و میزان فعالیت بدنی خود، بخشی از دیوار چین را انتخاب کنید. در بهار یا پاییز از دیوار بزرگ دیدن کنید که آب‌وهوای بهتری بر منطقه حاکم است. علاوه بر این، ترجیحا راهنما داشته باشید.

به‌جای تعطیلات آخر هفته که جمعیت زیادی از گردشگران از دیوار بالا می‌روند، بهتر است در طول هفته از این شاهکار مهندسی دنیا دیدن کنید. ضمن اینکه توصیه می‌شود، در تعطیلات عمومی چین (به‌ویژه یک تا سه مه و یک تا هفت اکتبر) به فکر بازدید از دیوار بزرگ چین نباشید؛ زیرا وقت زیادی را در مسیر هتل محل اقامتتان تا دیوار هدر خواهید داد و به‌دلیل تعداد زیاد بازدیدکنندگان باید عکس‌های دسته‌جمعی بگیرید.

نویسنده: صدیقه شجاعی