محله بالات

محله‌های فنر و بالات از جمله محله‌های قدیمی و تاریخی استانبول هستند که در دوره امپراتوری عثمانی، خانواده‌های برجسته یهودی و یونانی در آن‌ها زندگی می‌کردند. این محله‌ها در قرن بیستم اهمیت خود را از دست دادند؛ اما امروزه بخش بزرگی از شهرت خود را مدیون بناهای تاریخی و خانه‌های رنگارنگ خود هستند.

یکی از دلایل رشد دوباره محله‌های بالات و فنر، بازسازی کارخانه تنباکوی قدیمی متعلق به دوره عثمانی بود. این ساختمان نقطه شروع بسیاری از تورهای پیاده‌روی و گردشگری در این محله‌ها است. محله بالات با وجود آثار تاریخی ارزشمند، هر گردشگری را مجذوب خود می‌کند و یکی از جاذبه های استانبول به حساب می‌آید.

• آدرس: بخش اروپایی استانبول، منطقه فاتح (مشاهده روی نقشه)

منبع: asiamelk

محله بالات یکی از قدیمی‌ترین محله‌های استانبول است که در بخش اروپایی این شهر قرار دارد. این محله در منطقه فاتح و در محدوده شهر قدیم واقع شده است. محله بالات در مجاروت محله «فنر» (Fener) و در ساحل جنوبی خلیج شاخ طلایی (Golden Horn) استانبول قرار دارد، جایی که در گذشته محل زندگی یونانی‌ها و یهودی‌های ساکن استانبول بود.

برای بازدید از محله بالات می‌توانید از وسایل نقلیه عمومی همچون تاکسی، اتوبوس و مترو استفاده کنید. اگر اتوبوس را انتخاب می‌کنید، باید در ایستگاه امینونو سوار اتوبوس‌های خط ۴۴B، ۹۹A، ۳۶C شوید. این اتوبوس‌ها در امتداد ساحل خلیج شاخ طلایی حرکت می‌کنند.

با تراموا نیز می‌توانید خود را به محله بالات برسانید. نزدیک‌ترین ایستگاه تراموا به این منطقه فنر (Fener) نام دارد. و از میدان تکسیم می‌تولنید بدون عوض کردن خط و طی ۲۳ دقیقه به این منطقه برسید. علاوه بر این، تاکسی سریع‌ترین راه برای رسیدن به بالات است. از میدان تکسیم می‌توانید در کمتر از پنج دقیقه خود را به بالات برسانید.

اگر دوست دارید در فضای شهری استانبول قدم بزنید و به محله بالات بروید، از میدان تکسیم حدود یک ساعت پیاده‌روی در پیش روی شما خواهد بود. در مسیر پیاده‌روی خود باید به‌سمت بی‌اوغلو بروید و از آنجا با عبور از پل آتاتورک، مسیر کنار ساحل استانبول را در پیش بگیرید.

منبع: moganddogtravels

محله بالات یکی از قدیمی‌ترین محله‌های استانبول محسوب می‌شود. مردم یهودی ساکن استانبول سرنوشت پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته‌اند. سابقه حضور مردم یهودی که در منطقه بالات استانبول زندگی می‌کنند، به بیش از ۵۰۰ سال پیش و به پیش از دوره بیزانس بازمی‌گردد. بخشی از یهودیان سفاردی در سال ۱۴۹۲ میلادی برای فرار از تفتیش عقاید اسپانیایی و نجات جان خود، اسپانیا را به مقصد استانبول ترک کردند. سلطان عثمانی، بایزید دوم (۱۵۱۲-۱۴۸۱) ناوگان بزرگی را به رهبری «کمال رئیس»، برای نجات یهودیان سفاردی به اسپانیا فرستاد.

در زمان ترک اسپانیا بیش از ۲۰۰,۰۰۰ یهودی به‌سمت الجزایر و از آنجا به‌سمت استانبول آمدند تا به امپراتوری عثمانی پناه ببرند. علاوه بر این، بخش دیگری از یهودی‌ها در دهه ۱۹۳۰، پس از آزار و اذیت نازی‌ها، از اروپای شرقی و میانه به استانبول آمدند. بسیاری از این مهاجران در منطقه فاتح و به‌خصوص در محله بالات ساکن شدند. در سال ۱۸۹۴ میلادی، پس از زلزله‌ای سهمگین برخی به منطقه گالاتای استانبول رفتند. پس از سال ۱۹۶۰ میلادی اقلیت ثروتمند یهودی از بالات به محله شیشلی در بخش اروپایی استانبول نقل مکان کردند.

مهاجرت و کاهش جمعیت یهودیان، تغییرات قابل‌توجهی را در ناحیه ثروتمند بالات پدید آورد و این محله را به محله‌ای مهاجرنشین و فرودست بدل کرد. محله بالات تا مدتی درگیر غفلت و بی‌توجهی بود و با گذر زمان و توسعه گردشگری، این محله مجدد مورد بازنگری قرار گرفت. با حمایت یونسکو، بسیاری خانه‌های محله بالات بازسازی شد و این منطقه در فهرست میراث جهانی قرار گرفت.

امروزه محله بالات محل سکونت و زندگی مردمی از مذهب‌ها و نژادهای گوناگون است که اکثر آن‌ها را مسلمانان تشکیل می‌دهند. وقتی در میان خیابان‌های آن قدم می‌زنید، می‌توانید کلیساها و مساجد تاریخی را در فاصله کمی از هم ببینید. در کنار محله بالات نیز، محله قدیمی دیگر به نام فنر وجود دارد که از حدود ۱۶۰۰ سال پیش محل سکونت یونانیان بوده؛ هرچند که امروز ترکیب جمعیتی این محله نیز تغییر کرده است.

منبع: wikimedia

شاید مهم‌ترین ویژگی محله بالات، خانه‌های رنگارنگ با تراس‌هایی رو به خیابان باشد؛ خانه‌هایی که چند دهه از عمر آن‌ها می‌گذرد. خیابان‌های پر شیب و خانه‌های رنگارنگ این محله یکی از بهترین نقاط استانبول برای عکاسی هستند.

یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد محله بالات، حفظ نشانه‌هایی از گذشته است؛ همچون لباس‌هایی که روی بند رخت در فضای بیرون خانه‌ها به چشم می‌خورد یا کودکانی که هنوز در کوچه‌ها با فوتبال و بازی‌های قدیمی سرگرم هستند. از دیگر ویژگی‌های فرهنگی محله بالات ارتباط خوب و حمایت اهالی محل با یکدیگر است.

محله بالات به نسبت سایر نقاط استانبول فقیر نشین است؛ اما مردم آن از فرهنگ بالایی برخوردار هستند و آمار فعالیت غیرقانونی در آن بسیار پایین است. مردم محله بالات به‌طور معمول برای رفت و آمد‌های خود از وسایل نقلیه عمومی استفاده می‌کنند.

در کوچه‌های سنگ‌فرش شده محله بالات نیمکت‌هایی قرار دارد که می‌توانید بعد از پیاده‌روی طولانی درمیان خانه‌های رنگارنگ و خیابان‌های پرفراز و نشیب محله، روی آن‌ها استراحت کنید. در میان همین خانه‌ها مغازه‌ها، کافه‌ها و رستوران‌های کوچک و بزرگی وجود دارد. رستوران و کافه‌هایی با فضای جذاب که هر گردشگری را برای صرف صبحانه‌ای دلچسب و قهوه ترک به سوی خود جذب می‌کنند. مغازه‌های صنایع دستی و عتیقه فروشی بالات شما را با خود به گذشته خواهند برد. نقاش‌های خیابانی و دیوارهای نقاشی‌شده، یکی دیگر از جذابیت‌های محله بالات محسوب می‌شوند.

منبع: moganddogtravels

درباره ریشه کلمه بالات، دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد؛ اما مهم‌ترین دیدگاه، دلیل این نام‌گذاری را نزدیک بودن به قصر «بلاشرنه» می‌داند و بسیاری تاریخ‌نگاران بر این باور هستند که بالات از کلمه یونانی «پالاتیون» به‌معنای قصر گرفته شده است.

دانشگاه کادیر هاس

منبع: istanbulclues

دانشگاه کادیر هاس (Kadir Has University) در گذشته کارخانه تنباکو بود. این کارخانه در اواخر دوره امپراتوری عثمانی ساخته شد، زمانی که سواحل شاخ طلایی به منطقه‌ای صنعتی تبدیل شده بودند. این کارخانه تا دوره جمهوری خواهان به کار خود ادامه داد و مدتی طولانی در اختیار خانواده‌ای به نام «هاس» بود.

کارخانه تنباکوی هاس در دهه ۱۹۹۰ بازسازی و برنده جایزه نوسترای اروپا (Europa Nostra) شد؛ اما آنچه که گردشگران را به‌شکل چشمگیری به مناطق فنر و بالات جذب کرد، تاسیس دانشگاه کادیر هاس در این ساختمان بود. پویایی و فعالیت‌های فرهنگی این مجموعه بار دیگر این مناطق را به جایگاه محبوب خود بازگرداند. امروزه حرکت بسیاری از تورهای گردشگری از حیاط این دانشگاه با منظره فوق‌العاده رو به خلیج شاخ طلایی آغاز می‌شود.

دروازه سیبالی بخشی از دیوارهای شهری است که به دوره امپراتوری روم تعلق دارد. این دروازه یکی از دروازه‌های متعددی است که در دوره بیزانس (روم شرقی) وجود داشت و رو به شهر قسطنطنیه باز می‌شد. دروازه سیبالی یکی از گنجینه‌های پنهان استانبول است و بسیاری از گردشگران به‌واسطه تمرکز بر منطقه سلطنتی قسطنطنیه سابق، از دیدن چنین گنجینه‌هایی محروم می‌شوند.

منبع: nenerede.com

در بازدید از مسجد گل (Gül Camii، مسجد گل رز)، می‌توانید آثاری از معماری کلیساهای اواخر دوره بیزانس را ببینید؛ چراکه در گذشته آن را با نام «کلیسای سنت تئودوسیا» می‌شناختند. این ساختمان در هر دو دوره بیزانس و عثمانی تغییرات قابل‌توجهی داشته است و تمایز میان ویژگی‌های معماری میان این دو دوره پیچیده به نظر می‌رسد.

روایت‌های متعددی پیرامون مسجد گل وجود دارد، برخی بر این باور هستند که پس از تسخیر شهر توسط عثمانی‌ها در سال ۱۴۵۳ میلادی، کلیسا برای بزرگداشت سنت تئودوسیا پر از گل سرخ شد و برخی دیگر نیز آن را مرتبط یا قدیس مسلمانی به نام گل بابا (Gül Baba) می‌دانند که گویا آرامگاه او در داخل کلیسا است. مشخص نیست که چه زمانی این بنا به مسجد تغییر کاربری داده است؛ اما شواهد نشان می‌دهد که در سال ۱۴۵۳ میلادی عثمانی از زیرزمین کلیسا به‌عنوان انبار نیروی دریایی استفاده می‌‌کردند و در اواخر قرن پانزدهم نیز به‌عنوان مسجد مورد استفاده بوده است.

کافه آتلیه (Atolye Cafe) در گذشته کارگاه نجاری قدیمی بوده است. این مکان را با نام «آتلیه کافاسی» (Atolye Kafasi) می‌شناسند. نام این کافه در زبان ترکی معنایی طنز دارد؛ اما در زبان انگلیسی به‌معنای «حال و هوای کارگاه» است. کافه آتلیه یکی از بهترین مکان‌ها برای استراحت بعد از پیاده‌روی طولانی در محله بالات محسوب می‌شود. این کافه در حیاط کلیسای ویرانه‌ای قرار دارد که به دوره بیزانس برمی‌گردد.

منبع: thebankhotelistanbul

مدرسه سرخ یا همان دانشکده ارتدکس یونان، موسسه‌ای آموزشی مذهبی بود که روحانیون را برای کلیسای پاتریارک قسطنطنیه تربیت می‌کرد. مدرسه سرخ یکی از قدیمی‌ترین نهاد‌های آموزشی استانبول است. کنستانتین دیمادیس، یکی از دانش‌آموزان فارغ‌التحصیل، این مدرسه را در دهه ۱۸۰۰ بازسازی کرد. گنبد بزرگ آن رصدخانه‌ای است که در کلاس‌های نجوم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

معماری کالج ارتودکس یونان به‌سبک نئوگوتیک است و آجرهای قرمز رنگ آن معماری بیزانسی را در ذهن تداعی می‌کند. بسیاری از گردشگران از وجود چنین بنایی در محله بالات بی‌خبر هستند. ساختمان مدرسه سرخ پنجمین برج بزرگ اروپا محسوب می‌شود.

منبع: istanbulclues

کلیسای سنت جورج که از سال ۱۴۹۰ میلادی در فنر به‌جای مانده، کلیسای ارتدکس یونانی است. این کلیسا از زمانی که به کلیسای پاتریارک بدل شد، با دیوار نمادین باشکوهی تزیین شد که امروز نیز پابرجا است. زمانی که به مجموعه پاتریارک وارد می‌شوید، کلیسای کوچک سفید رنگ ایلخانی سنت جورج را در میان ساختمان‌های گردویی رنگ می‌بینید. کلیسای سنت جرج برای ارتدکس‌ها به‌اندازه کلیسای سنت پیتر واتیکان برای کاتولیک‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

کلیسای سنت جرج گنجینه‌های ارزشمندی را در خود جای داده است؛ دیوار شمایل با چوب‌های کنده‌کاری‌شده و طلایی رنگ که سراسر برج کلیسا را پوشانده است یکی از مهم‌ترین گنجینه‌های این کلیسا محسوب می‌شود. در این دیوار صدها نماد کوچک و بزرگ به چشم می‌خورد. مهم‌ترین نمادهای حفظ شده در این بنا شمایل‌های متعلق به عیسی، مریم، جان باپتیست و سنت جورج است. علاوه بر این بسیاری از تصاویر و نمادهای کتاب مقدس را می‌توان در جای‌جای کلیسا دید.

منبع: moganddogtravels

با قدم زدن در امتداد خلیج شاخ طلایی، «کلیسای بلغاری سنت استفان» را خواهید دید. این کلیسا به‌دلیل ساخته شدن از آهن و تزیینات داخلی شهرت دارد. در ساخت این کلیسا بیش از ۵۰۰ تن آهن به کار رفته است. بنای کلیسای سنت استفان در سال ۱۹۸۹ میلادی به سبک نئوگوتیک طراحی و ساخته شد. از این کلیسا به‌عنوان نماد مهمی برای استقلال بلغارها یاد می‌شود. طراحی و ساخت اولیه کلیسای سنت استفان در وین انجام شد و سپس با قایق‌هایی در امتداد رودخانه دانوب به استانبول فرستاده شده است.

کوچه راه‌پله (Merdivenli Yokus) یکی از اولین مکان‌هایی است که گردشگران را در محله بالات جذب می‌کند. این کوچه به‌عنوان نمادی از محله بالات استانبول، جایی است که معروف‌ترین عکس‌ها گرفته می‌شود. خانه‌های کوچه راه‌پله در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌اند و بسیاری از آن‌ها مطابق معیارهای اولیه بازسازی شده‌اند. هنگام بالا رفتن از کوچه راه‌پله، از کشف یکی از محلات قدیمی استانبول لذت مضاعفی خواهید برد.

منابع: istanbulclues، hamnavaz.com

در تمام فصل‌ها می‌توان به استانبول سفر کرد؛ اما فصل بهار، یکی از محبوب‌ترین فصل برای سفر به این شهر است. در این فصل بارش کمتری را شاهد خواهید بود و هوایی معتدل و نه چندان گرم می‌تواند فرصت خوبی را برای گشت‌وگذار فراهم کند.

نویسنده: شقایق وحیدی

عکس‌های گالری از ویکی‌مدیا (عکاسان: Antoloji، Maurice Flesier، Jwslubbock)