پل ريالتو

پل ریالتو از معروف‌ترین جاهای دیدنی ونیز است که در اواخر قرن ۱۶ میلادی ساخته شد و به‌عنوان یکی از چهار پل بزرگ گرند کانال شناخته می‌شود. این پل بدون شک یک شاهکار معماری به حساب می‌آید که ۴۸ متر طول، ۲۳ متر عرض و ۷٫۵ متر ارتفاع دارد. پل ریالتو ونیز دارای سه پیاده‌رو است که پیاده‌روی عریض وسط با دو ردیف از فروشگاه‌های کوچک،‌ از بخش‌های محبوب بین گردشگران محسوب می‌شود. در این بخش انواع بدلیجات، پارچه‌های کتان، شیشه‌های نقاشی‌شده و غیره به فروش می‌رسد که گزینه‌های خوبی برای سوغات هستند.

• آدرس: ایتالیا، ونیز، منطقه سیستری‌ئره سن پولو (نمایش روی نقشه)

پل ریالتو در منطقه سن پولو ونیز در کشور ایتالیا قرار گرفته است.

منبع عکس: سایت unsplash.com (عکاس: claudio schwarz)

• پای پیاده: از ایستگاه قطار واقع در میدان رم، علامت‌هایی را دنبال کنید که جهت پل ریالتو را نشان می‌دهند. اگر به میدان سن مارکو رفته‌اید، با کمک علائم راهنمایی می‌توانید خود را به پل ریالتو برسانید. کافی است به‌سمت برج ساعت بروید، از مسیر قوسی و خیابان‌های خرید معروف به مرسری عبور کنید تا به گرند کانال برسید؛ در ادامه به راست بپیچید تا با عبور از دو تقاطع بعدی، پل ریالتو را ببینید.
• اتوبوس آبی: برای دسترسی به پل ریالتو، گزینه‌ دیگری نیز پیش رو دارید و می‌توانید از اتوبوس‌های آبی استفاده کنید که از گرند کانال، شما را به این جاذبه می‌رساند.

منبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: Saffron Blaze)

در ونیز کانالی به نام «گرند کانال» (Grand Canal) به طول حدودا ۳٫۸ کیلومتر وجود دارد که پل‌های زیادی روی آن ساخته شده است و مشهورترین آن‌ها را می‌توان پل ریالتو دانست. این پل را با نام‌های «پونته دی ریالتو» و «پونته دلا مونته» نیز می‌شناسند.

پل ریالتو ونیز اولین بار توسط «نیکولو براتییری» (Nicolò Barattieri) از معماران زبردست قرن ۱۲ میلادی در سال ۱۱۷۸ میلادی ساخته شد؛ اما پلی که امروزه شاهد آن هستید، در سال ۱۵۵۱ میلادی به بهره‌برداری رسید. این پل اکنون به‌عنوان یکی از نمادهای ونیز و جاهای دیدنی ایتالیا شناخته می‌شود و مکانی رمانتیک برای گشت‌وگذار عاشقان است. ریالتو، پلی سفیدرنگ است که در دو سمت آن نرده‌ها و پلکانی قرار دارد و عابران به‌راحتی می‌توانند از آن عبور کنند. قسمت میانی پل به مغازه‌های محلی اختصاص دارد و شبیه به بازارچه‌ای روی آب است. افرادی که با صندلی چرخ‌دار یا کالسکه‌ بچه سفر می‌کنند باید بدانند که این پل، پله‌های زیادی دارد و عبور از روی آن می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.

منبع عکس: سایت unsplash.com (عکاس: giulia angotti)

منطقه‌ ریالتو برای قرن‌ها مرکز اقتصادی و تجاری بوده است؛ به‌طوری که در سال ‌۱۰۹۷ بازار ونیز به آنجا منتقل و به منطقه‌ای مهم تبدیل شد. مقامات شهر برای دسترسی به این بازار، پل شناوری به نام «دلا مونتا» ساختند؛ اما به‌دلیل افزایش ترافیک در سال ۱۲۶۴، پل چوبی دیگری جایگزین آن شد و نامش به پل ریالتو تغییر کرد. به عبارتی می‌توان گفت که دلیل اصلی ساخت این پل‌ها، دسترسی مردم به بازار ریالتو بود. این پل بارها فرو ریخت و به همین دلیل تصمیم گرفته شد تا پل ریالتو را از سنگ بسازند و متعاقب آن در سال ۱۵۲۴ رقابتی برای طراحی پل به راه افتاد که هنرمندان و معماران زیادی از جمله میکل‌آنژ و پالادیو در آن شرکت کردند. سرانجام در سال ۱۵۸۸ ماموریت ساخت پل به «آنتونیو دا پونته» (Antonio da Ponte)، معمار و مهندس سوئیسی محول شد تا آن را از سنگ مرمر بسازد. علت انتخاب او پیروی از سبکی نوین بود؛ زیرا اغلب معماران تصمیم داشتند که پلی به شیوه کلاسیک و سنتی بسازند.

سازه‌ کنونی پل ریالتو ونیز در فاصله‌ سال‌های ۱۵۸۸ تا ۱۵۹۱ میلادی ساخته شد. یکی از انتقادهای مهم وارده به پل، مدت زمان بسیار طولانی احداث آن بود. سازنده پل در دفاع از عملکرد خود بیان داشت که باید همه سنگ‌ها و اجزای پل به‌وسیله قایق و کشتی به این محل آورده می‌شدند و این کار امری زمان‌بر و دشوار بود. علاوه بر این، کارگران باید سنگ‌های مرمر غول‌پیکر را به‌اندازه‌های مناسب برش می‌زدند تا برای نصب آماده شود. آن‌ها در این مرحله با مشکلات بسیاری روبه‌رو بودند؛ زیرا سنگ‌ها به‌دلیل سنگینی دائما به داخل آب می‌افتادند و این موضوع روند کار را کند می‌کرد. به‌غیر از سنگ مرمر، از سنگ آهک نیز در ساخت پل ریالتو استفاده شده است؛ سنگ‌های آهک مرغوبی که با نام «ایسترین» (Istrian) شناخته می‌شوند.

منبع عکس: سایت unsplash.com (عکاس: alessio furlan)

طراحی پل کنونی ریالتو مشابه پل چوبی پیش از آن است و با تلفیق معماری مدرن و سنتی توانسته به‌خوبی تمامی نیاز ساکنان را برآورده کند. در این طراحی دو رمپ شیب‌دار به ایوان مرکزی منتهی می‌شود تا امکان عبور کشتی‌های بلند وجود داشته باشد. از آنجا که این پل قوسی‌شکل هیچ مهارکننده‌ای در بخش میانی نداشت، تصور می‌شد که دوام چندانی نداشته باشد و فرو بریزد. به همین دلیل مهندسی این پل را جسورانه می‌دانستند؛ هرچند که خلاف قضیه ثابت شد تا پاسخی کوبنده به منتقدان باشد. اکنون پل ریالتو یک شگفتی معماری و دستاورد مهندسی از دوره‌ رنسانس به حساب می‌آید.

روی پل ریالتو ونیز، سه پیاده‌رو قرار دارد که دو پیاده‌رو در امتداد نرده‌های بیرونی هستند و پیاده‌روی عریض‌تری در وسط آن‌ها قرار گرفته است که در دو طرف آن فروشگاه‌های کوچکی از بدلیجات، پارچه‌های کتان، شیشه‌های نقاشی‌شده و انواع سوغات‌ مناسب گردشگران به چشم می‌خورد.

قوس ۷٫۵ متری پل ریالتو به‌گونه‌ای طراحی شده است که امکان عبورومرور کشتی‌های کوچک از زیر آن وجود دارد و از آنجا که وزن آن به همه جای سازه وارد می‌شود، یکی از محکم‌ترین پل‌های ونیز به شمار می‌رود. سازه‌ عظیم این پل با حدود ۱۲,۰۰۰ پایه‌ چوبی احداث شد که پس از گذشت بیش از ۴۰۰ سال همچنان این پل را سر پا نگه داشته‌اند. پایه‌های پل، عمودی هستند تا وزن سنگین آن را تحمل کنند.

انتخاب محل ساخت پل ریالتو نیز جالب بود؛ معمار باهوش بنا، دقیقا پل را در جایی ساخت که گرند کانال کمترین عرض یعنی ۲۰ متر را دارد؛ گرچه برای اطمینان از استقامت بیشتر، از دو سوی پل حدود ۲۰ سانتی‌متر بیشتر پل را ادامه دادند.

منبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: Wolfgang Moroder)

پل ریالتو به‌طور کلی از سه بخش تشکیل شده است: راهروی میانی برای عبور مردم؛ نرده‌های بیرونی؛ دو ردیف مغازه دورتادور پل.

از بخش‌های جذاب پل ریالتو می‌توان به مغازه‌های کوچکی اشاره کرد که برای گردشگران جالب هستند و انتخاب خوبی برای خرید سوغات محسوب می‌شوند. یکی از بهترین زمان‌ها برای تماشای پل و مغازه‌های شلوغش، در طول شب است که نور بناهای اطراف روی پل منعکس می‌شود و صحنه زیبایی به وجود می‌آورد.

با عبور از روی پل ریالتو می‌توانید شاهد جاذبه‌های جذاب زیادی باشید؛ از جمله مجسمه‌هایی که برای تزیین پل به کار رفته‌اند، هرچند که به‌غیر از جنبه‌ تزیینی، برای محافظت از پل نیز بوده‌اند تا از انواع حوادث دور بماند. دو مجسمه روی پل ریالتو وجود دارد که یکی از آن‌ها نمایانگر قدیسی است که برای حمایت از پل ساخته شده بود. مجسمه دیگر مربوط به تئودور، جنگجو یا همان قاتل افسانه‌ای اژدها می‌شود. ظاهرا مهم‌ترین دلیل وجود مجسمه او در این مکان، ارتباط نزدیکش با امپراتوران بیزانس و علاقه پادشاهان به شخصیت وی بوده است.

منبع عکس گالری: سایت venicewalkingtour.com ،allaboutvenice.com ،blogs.getty.edu ،kasadoo.com ،spixels.com ،thetrainline.com، (عکاس: ناشناس)، ویکی پدیا (عکاس: Nino Barbieri)

پل ریالتو ونیز الهام‌بخش هنرمندان نقاش زیادی در دنیا شده است که معروف‌ترین آن‌ها، «معجزه‌ای از یادبود صلیب در پل ریالتو» اثر ویتره کارپاتچو، نقاش رنسانسی اهل ایتالیا بود. قدمت نقاشی او به سال ۱۴۹۶ برمی‌گردد؛ زمانی که این پل هنوز چوبی بود.

پل تاریخی ریالتو تنها راه عبور از روی گرند کانال بود تا اینکه پل آکادمیا در سال ۱۸۵۴ ساخته شد. پس می‌توان گفت که پل مذکور، قدیمی‌ترین و مشهورترین پل روی گرند کانال محسوب می‌شود که دو ناحیه‌ سن مارکو و سن پولو را به یکدیگر متصل می‌کند.

منبع عکس: سایت unsplash.com (عکاس: damiano baschiera)

در طول چند قرنی که از ساخت پل ریالتو می‌گذرد، بارها مورد انتقاد و ستایش قرار گرفته است. به‌عنوان مثال «ایان لیتل‌وود» (Ian Littlewood) در توصیف از این پل گفته بود:

پل ریالتو، انتقادات و تمجیدهای زیادی را تحمل کرده است. مردم ونیز معتقد هستند که این پل باید به‌عنوان هشتمین عجایب دنیا شناخته شود.

توماس کوریت کاوشگر نیز ضمن ابراز تاسف درباره‌ افراد خلافکاری که در محوطه‌ زیر پل مشغول کار بودند، اعتقاد داشت که این پل بنا بر دلایل متعددی، بهترین پل قوسی به شمار می‌رود که تاکنون دیده یا درباره‌اش شنیده است. با این حال منتقدانی هم بودند که آن را بسیار سنگین و نازیبا می‌دانستند. پل ریالتو درست مثل برج ایفل، جایگاهی نمادین در ونیز پیدا کرده است و به همین دلیل قضاوت‌های زیبایی‌شناسی درباره‌ این پل از اهمیت کمتری برخوردار هستند.

«جان موریس» (Jan Morris)، مورخ و نویسنده‌ اهل ولز در کتاب «دنیای ونیز»، تصویر بهتری از پل ریالتو خلق کرده است:

این پل به‌لحاظ ساختاری، یک موفقیت کامل به حساب می‌آمد. در اعتراضات سال ۱۷۹۷، ماموران با شلیک توپ اقدام به متفرق‌کردن معترضان از روی پله‌های پل کردند. عاشق تندیس سنت مارک و سنت تئودور در یک سمت این سازه و حکاکی عید بشارت در طرف دیگر پل هستم که یک فرشته‌ و مریم مقدس را به تصویر کشیده است. عاشق شکل جالب این پل و همین‌ طور مغازه‌های کوچک و شلوغی هستم که ورودی آن‌ها از پیاده‌روی عریض وسط پل است. اعتقاد دارم، مهم‌ترین لحظه در هنگام حضور در گرند کانال زمانی رخ می‌دهد که مشغول پرسه‌زنی در بازار ماهی فروش‌ها هستید و چشمتان به ریالتو می‌افتد، دقیقا به همان شکلی است که تصور می‌کردید، یکی از آشناترین تصاویر دنیا و یکی از معدود جاذبه‌های ونیز که هر گردشگری را به خود جذب می‌کند.

منبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: Livioandronico2013)

• بازدید از این جاذبه دیدنی ونیز، رایگان است.
• در هر ساعتی از روز می‌توانید از پل ریالتو بازدید کنید.
• غروب و طلوع آفتاب از روی پل ریالتو بسیار زیبا است که نباید از دست بدهید. اگر ترجیح می‌دهید در محیطی خلوت و با خیالی آسوده از پل دیدن کنید، صبح زود بهترین زمان است.
• از جاهای دیدنی اطراف پل ریالتو می‌توان به گرند کانال، کلیسای سن مارکو، میدان سن مارکو و کلیسای سن زاکاریا اشاره کرد.

نویسنده: صدیقه شجاعی.

منبع عکس کاور: بریتانیکا. عکاس: نامشخص