آکروپولیس آتن

آکروپلیس از مهم‌ترین جاهای دیدنی آتن، نماد میراث یونانی و شکوه یونان باستان به شمار می‌رود.

آکروپلیس آتن و بناهای مستقر بر آن، نماد یونان کلاسیک و تمدن غربی محسوب می‌شوند. مجموعه ارگ آکروپلیس از لحاظ معماری و هنر بسیار اهمیت دارد و از زمان باستان تاکنون الهام‌بخش بناها و آثار هنری غربی بوده است. این مجموعه دوران طلایی آتن را برای بازدیدکنندگان تداعی می‌کند. در این مقاله، با جاذبه باستانی آکروپولیس آتن بیشتر آشنا خواهید شد.

• آدرس: یونان، آتن، خیابان روورتو گالی (Rovertou Galli) (مشاهده روی نقشه)

«آکروپولیس» ارگی باستانی بر فراز تپه‌ای سنگی به ارتفاع ۱۵۰ متر از سطح دریا در مرکز شهر آتن یونان است. تپه صخره‌ای آکروپولیس از سه طرف به کوه‌های اطراف شهر آتن و از طرف جنوب چشم‌انداز دریا را دارد. آکروپولیس در فاصله حدود ۱۰ کیلومتری از «بندر پیرئاس» (Port of Piraeus) آتن قرار گرفته است.

منبع عکس: Wikimedia، عکاس: George E. Koronaios

• مترو: بهترین راه دسترسی به آکروپولیس از طریق مترو است. نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به این جاذبه باستانی، «آکروپولی» (Acropoli)، در خط قرمز متروی آتن (M۲) قرار دارد. فاصله این ایستگاه تا آکروپولیس، حدود ۱۰ دقیقه پیاده‌‌روی است. همچنین ایستگاه «موناستیراکی»‌ (Monastiraki) در خط آبی متروی آتن (M۳) و ایستگاه «تیسیو» (Thiseio) در خط سبز متروی آتن (M۱) در فاصله حدود یک کیلومتری (۱۵ دقیقه پیاده‌روی) از آکروپولیس قرار دارند.
• اتوبوس: از طریق خطوط اتوبوسرانی شماره ۲۳۰، ۰۳۵، ۰۴۰، ۵۵۰ و A۲ نیز می‌توان به آکروپولیس رسید؛ نزدیک‌ترین ایستگاه اتوبوس، ایستگاه «آکروپوله» (Akropole) است که در فاصله کمتر از ۲۵۰ متری (پنج دقیقه پیاده‌روی) از ارگ باستانی قرار دارد.
• تراموا: امکان دسترسی به آکروپولیس از طریق خط تراموای T۶ وجود دارد؛ نزدیک‌ترین ایستگاه تراموا، ایستگاه «خیابان وولیاگمنیس» (Leoforos Vouliagmenis) است که در فاصله حدود یک کیلومتری (۱۵ دقیقه پیاده‌روی) آکروپولیس آتن قرار دارد.
• اتوبوس برقی یا ترولی باس (trolleybus): از طریق اتوبوس‌های برقی خط ۱، ۵ و ۱۵ می‌توان به آکروپولیس دسترسی یافت؛ نزدیک‌ترین ایستگاه‌ «گارگارتا» (Gargaretta) است که با آکروپولیس حدود ۷۵۰ متر (۱۰ دقیقه پیاده‌روی) فاصله دارد.

منبع عکس: Sights of Athens، عکاس: نامشخص

واژه آکروپلیس از دو بخش «آکرون» (akron) به معنی «بلندترین نقطه» و «پلیس» (polis) به معنی «شهر» تشکیل شده است و معنای شهر مرتفع را می‌دهد. «آکروپولیس» نامی عمومی است و آکروپولیس‌های متعددی در یونان وجود دارد که آکروپولیس آتن (Acropolis of Athens) یکی از معروف‌ترین‌های آن‌ها به شمار می‌آید. آکروپلیس آتن سازه‌های باستانی متعدد با معماری منحصربه‌فرد و اهمیت تاریخی والایی دارد که مشهورترین آن‌ها معبد «پارتنون» (Parthenon) محسوب می‌شود.

در عصر باستان، آکروپولیس آتن را با نام خاص «سکروپیا» (Cecropia) می‌شناختند که برگرفته از نام «سکروپس» یا «ککروپس» (Cecrops) بود. سکروپس مار-مردی افسانه‌ای و نخستین شاه آتنی دانسته می‌شد. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد این تپه از هزاره چهارم قبل از میلاد محل سکونت بوده است؛ با این حال، ارگ آکروپولیس از قرن پنجم قبل از میلاد، یعنی از زمان حکومت «پریکلس» (Pericles) شکوفا شد و بناهای مشهور آن نظیر پارتنون، «پروپیلیا» (Propylaea)، «ارختئوم» (Erechtheion) و معبد آتنا نیکه (Athena Nike) یادگار آن دوران هستند.

منبع عکس: Greece Is، عکاس: نامشخص

آتنی‌های باستان جشن بزرگ «پان آتنیا» (Panathenaea) را هر چهار سال یک‌بار در آکروپلیس برگزار می‌کردند که از لحاظ محبوبیت، با بازی‌های المپیک رقابت می‌کرد. در طی این جشن، شرکت‌کنندگان در مسیری معروف به «راه پاناتنائیک» (Panathenaic Way)، در شهر راهپیمایی می‌کردند و سرانجام از ارگ آکروپلیس بالا می‌رفتند. بر فراز ارگ، ردای پشم‌بافتی را بر مجسمه آتنا می‌انداختند.

در گذر سده‌ها و خصوصا در زمان جنگ‌های عثمانیان با ونیزی‌ها، معبد پارتنون و دیگر بناهای مهم آکروپولیس آسیب دیدند؛ اما به‌مرور مورد مرمت و بازسازی قرار گرفتند. از حدود نیمه قرن هجدهم میلادی، آکروپلیس به‌عنوان نماد میراث یونانی و شکوه یونان باستان شناخته می‌شود.

منبع عکس: Wikimedia، طراح: Leo von Klenze

نخستین آثار یافت‌شده در آکروپولیس که نشان از سکونت انسان‌ها در آن دارند، به عصر نوسنگی، یعنی به حدود ۸,۰۰۰ سال پیش برمی‌گردند. «میسنی‌ها» (Mycenaean) احتمالا اولین گروهی بودند که در هزاره دوم قبل از میلاد بر فراز تپه، کاخی ساختند. از کاخ میسنی‌ها تنها یک پایه‌ستون آهکی و قطعاتی از پله‌هایی با جنس ماسه‌سنگ باقی مانده است.

کمی پس از آنکه کاخ میسنی‌ها را بر فراز آکروپولیس ساختند، دیوار سنگی عظیمی به طول ۷۶۰ متر، ۱۰ متر ارتفاع و ۳٫۵ تا ۶ متر ضخامت در دورتادور محوطه برپا کردند. از هزاره دوم قبل از میلاد تا قرن پنجم میلادی، این دیوار نقش اصلی را در محافظت از آکروپولیس ایفا می‌کرد. دیوار دو جان‌پناه داشت که از قطعات سنگی بزرگ ساخته شده و با گل سفت شده بود.

منبع عکس: Science، عکاس: نامشخص

در حدود قرن سیزدهم قبل از میلاد، زلزله‌ شکافی ۳۵ متری در لبه شمال شرقی آکروپولیس ایجاد کرد. این شکاف در بستر خاک نرم آهک‌دار پیش رفت و به چاهی رسید که در آنجا حفر کرده بودند. پله‌هایی در این مکان ساخته و از چاه به‌عنوان منبع آب آشامیدنی ارزشمندی در هنگام محاصره استفاده شد.

در حدود سال ۵۷۰ تا ۵۵۰ قبل از میلاد، معبدی از سنگ آهک برای آتنا، الهه محافظ شهر، ساخته شد؛ این معبد به پارتنون اصلی یا پارتنون نخستین نیز معروف بود و احتمالا در جایی ساخته شد که اکنون معبد پارتنون قرار دارد. بین سال‌های ۵۲۹ تا ۵۲۰ قبل از میلاد، پیسیستراتوس معبد دیگری برای آتنا ساخت که با عنوان «معبد قدیم آتنا» (Old Temple of Athena) معروف شد؛ این معبد در فضایی بین ارختئوم و پارتنون قرار داشت.

منبع عکس: Wikimedia، عکاس: Ronny Siegel

در طی سال‌های ۴۸۰ تا ۴۷۹ قبل از میلاد، هخامنشیان به یونان حمله کردند و به آتن رسیدند. در جریان این حمله بود که معبد قدیم آتنا ویران شد؛ با این حال، معبد احتمالا در سال ۴۵۴ قبل از میلاد مورد بازسازی گرفت؛ زیرا در آن زمان محل نگهداری خزانه اتحادیه «دلوس» (Delos) بود. معبد قدیم آتنا در سال ۴۰۶ یا ۴۰۵ قبل از میلاد آتش گرفت و به‌طور کامل ویران شد.

پس از «نبرد ماراتون» (Battle of Marathon) در سال ۴۹۰ قبل از میلاد، برنامه ساخت پارتنون قدیم تغییر کرد و از سنگ مرمر به‌جای آهک استفاده کردند؛ اما ساخت پارتنون در سال ۴۸۵ قبل از میلاد به تعویق افتاد؛ چون خشایارشا در ایران به پادشاهی رسیده بود و جنگ حتمی به‌نظر می‌رسید؛ آتنی‌ها نیز به‌جای صرف منابع خود برای ساخت پارتنون، آن را برای جنگ نگه داشتند.

منبع عکس: history.com، عکاس: نامشخص

وقتی ایرانیان در سال ۴۸۰ قبل از میلاد به شهر آتن رسیدند، پارتنون قدیم همچنان در حال ساخت بود. سازه در حال ساخت همراه با معبد قدیم آتنا و تقریبا تمام آنچه بر آکروپلیس بود، آتش گرفت. پس از پایان حمله هخامنشیان، آتنیان بسیاری از بخش‌های معبد ناتمام را برداشتند و از آن برای ساخت دیوار حایل شمالی آکروپلیس استفاده کردند. این دیوار یادگار جنگ با هخامنشیان بود و امروزه نیز قابل‌مشاهده است.

پس از نبرد «یوریمدون» (Eurymedon) میان شاهنشاهی هخامنشی و اتحادیه دلوس در سال ۴۶۸ قبل از میلاد، آتنی‌ها دیوارهای شمالی و جنوبی آکروپلیس را بازسازی کردند. بیشتر معابد اصلی آکروپلیس، از جمله معبد پارتنون، در عصر طلایی آتن، یعنی بین سال‌های ۴۶۰ تا ۴۳۰ قبل از میلاد، به دستور پریکلس بازسازی شدند. در سال ۴۳۷ قبل از میلاد، ساخت دروازه ورودی پروپیلیا از جنس سنگ مرمر، در انتهای غربی آکروپلیس آغاز شد. کار ساخت ستون‌های پروپیلیا تقریبا در سال ۴۳۲ قبل از میلاد پایان یافت.

منبع عکس: Britannica، عکاس: نامشخص

تقریبا هم‌زمان در همین دهه ۴۳۰ قبل از میلاد، کار ساخت معبد کوچک چهار ایوانی از سنگ مرمر برای آتنا در جنوب پروپیلیا آغاز شد. پس از وقفه‌ای به‌خاطر «جنگ‌های پلوپونزی» (Peloponnesian War) میان آتن و اسپارت، ساخت معبد کوچک آتنا بین سال‌های ۴۲۱ تا ۴۰۹ قبل از میلاد پایان یافت.

کار ساخت معبد زیبا و مرمرین «ارختئوم»‌، «ارختئون» یا «ارکتئون» (Erechtheion) بین سال‌های ۴۲۱ تا ۴۰۶ قبل از میلاد بسیار پیچیده بود؛ زیرا در زمین بسیار ناهمواری قرار داشت. معبد ارختئون به دو خدای آتنا و «هفائستوس» (Hephaestus) تقدیم شد؛ بخش شرقی معبد متعلق به آتنا بود و بخش غربی به هفائستوس تعلق داشت. معبد ارختئون در قرن اول قبل از میلاد آتش گرفت و بارها بازسازی شد.

در اواخر قرن پنجم قبل از میلاد، محوطه‌های مقدس خدایان در آکروپلیس با هم ترکیب شد. در فاصله میان معبد آتنا نیکه و پارتنون، معبد آرتمیس قرار داشت. مجسمه چوبی و تندیس آرتمیس را در این معبد برپا کرده بودند.

منبع عکس: Tripadvisor، عکاس: David O

در پشت دروازه ورودی، مجسمه عظیم برنزی آتنا به ارتفاع ۱۰ متر قرار داشت که بین سال‌های ۴۵۰ تا ۴۴۸ قبل از میلاد ساخته شده بود. آتنا سپر بزرگی در سمت چپ خود و نیزه‌ای با نوک طلایی در دست راست داشت که کشتی‌رانان می‌توانستند از فاصله حدود ۱۰ کیلومتری درخشش آن را ببینند. مجسمه آتنا همراه با بناهای دیگری مثل محراب آتنا و زئوس یا معبد «آگوستوس» (Augustus) از دوره رومی، از بین رفته‌اند.

در قرن یکم میلادی، معبد «روما» (Roma) و آگوستوس بر آکروپلیس ساخته شد. این عمارت کوچک و مدور در فاصله ۲۳ متری پارتنون قرار داشت و آخرین بنای باستانی مهم آکروپلیس محسوب می‌شد. در همین زمان، درون غاری در شیب شمالی تپه، محرابی به خدای «آپولو» (Apollo) اختصاص یافت. در سال ۱۶۱ میلادی، «هرودس آتیکوس» (Herodes Atticus) رومی آمفی‌تئاتر بزرگ خود را در شیب جنوبی آکروپلیس ساخت. یک سده بعد، «هرولی‌ها» (Herulians) حمله و آمفی‌تئاتر را ویران کردند. آمفی‌تئاتر هرودس آتیکوس در دهه ۱۹۵۰ میلادی بازسازی شد.

منبع عکس: Niko Trinkhaus، عکاس: نامشخص

در سده سوم میلادی، به‌خاطر تهدیدهایی که بر اثر حملات هرولی‌ها وجود داشت، دیوارهای آکروپلیس را مستحکم کردند و دروازه جدیدی جلوی پروپیلیا ساختند تا ورود به محوطه سخت شود؛ بدین‌ترتیب دوباره آکروپلیس به دژ تبدیل شد.

در دوره بیزانس، معبد پارتنون به کلیسای مریم مقدس تغییر کاربری داد. در قرن سیزدهم میلادی، یعنی در دوره «دوک‌نشین» (Duchy) آتن، آکروپلیس مرکز اداری شهر محسوب می‌شد، پارتنون کلیسای جامع آن بود و پروپیلیا بخشی از کاخ دوک آتن به‌شمار می‌آمد. در این دوره، برج بزرگی با عنوان «برج فرانکی» (Frankish Tower) به محوطه آکروپلیس اضافه شد که در قرن نوزدهم از بین رفت.

پس از فتح یونان به‌دست عثمانی‌ها، پروپیلیا به مقر پادگان ارتش ترکان تبدیل شد، پارتنون به مسجد تغییر کاربری داد و ارختئوم، حرم‌سرای خصوصی حاکم شد. در جنگ عثمانیان با ونیزی‌ها، به‌ویژه در محاصره سال ۱۶۸۷ میلادی، بناهای آکروپلیس به‌شدت خسارت دید. در آن زمان، پارتنون انبار باروت عثمانی‌ها بود؛ توپخانه ونیزی‌ها به پارتنون شلیک کرد که باعث شد این بنا منفجر شود و به‌‌شدت آسیب ببیند.

منبع عکس:historytoday، عکاس: نامشخص

در قرن هجدهم میلادی، آکروپلیس مکانی پر‌ جنب‌ و جوش با سازه‌هایی از دوره امپراتوری بیزانس، حکومت فرانک‌ها (Frankokratia) و سلطنت عثمانیان بود. مسجد داخل پارتنون همراه با مناره‌ آن، چشمگیرترین بنای آکروپلیس در آن دوره به‌حساب می‌آمد.

پس از استقلال یونان، تمام بناهای متعلق به دوره‌های بیزانس، فرانک‌ها و عثمانی از روی ارگ برچیده شد تا آکروپلیس به‌شکل آغازین خود برگردد. در سال‌های ۱۸۴۳ و ۱۸۷۵ میلادی، مسجد پارتنون و برج فرانکی تخریب شدند. «لئو فن کلنتسه» (Leo von Klenze)، معمار آلمانی، مسئول احیای آکروپلیس در قرن نوزدهم میلادی بود. موزه قدیم آکروپلیس در نیمه دوم قرن نوزدهم ساخته شد و برخی از آثار باستانی آکروپلیس در آن به نمایش درآمد.

منبع عکس: Archaeology Wiki، عکاس: MOCAS

در سال ۱۹۴۱ که نیروهای محور (متحدین)، یونان را اشغال کردند، سربازان آلمانی پرچم جنگ نازی‌ها را بر فراز آکروپلیس برافراختند. نیروهای مقاومت یونان پرچم را پایین کشیدند و در سال ۱۹۴۴، نخست‌وزیر یونان در آکروپلیس رهایی از نازی‌ها را جشن گرفت.

در سال ۱۹۷۵ میلادی برنامه احیا و بازسازی جدیدی در آکروپلیس آغاز شد. در این برنامه، تمام قطعه‌سنگ‌های ارگ حتی قطعات کوچک را جمع‌آوری و شناسایی کردند. مواد اولیه تا حد امکان گردآوری شدند و از آن‌ها همراه با سنگ‌های مرمر جدید برای بازسازی بناها استفاده کردند. در این پروژه، فناوری‌های مدرن روز و همچنین پژوهش‌های گسترده برای استفاده از فنون معماری باستانی به‌ کار رفت.

ستون‌های پارتنون که بر اثر بمباران ونیزی‌ها در قرن هفدهم میلادی خراب شده بود، با ستون‌های جدید جایگزین شد. بخشی از سقف و کف پروپیلیا را بازسازی کردند؛ الحاقاتی به رنگ‌های آبی و طلایی در سقف پروپیلیا کار گذاشتند تا شبیه به اصل آن شود. بازسازی معبد آتنا نیکه در سال ۲۰۱۰ پایان یافت.

منبع عکس: You Go Culture، عکاس: نامشخص

در سال ۲۰۲۱، برای دسترسی راحت‌تر به ارگ آکروپلیس، مسیرهایی از جنس بتن آرمه در محوطه کار گذاشته شد که مخالفت باستان‌شناسان را به‌همراه داشت. آکروپلیس امروزه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های شهر آتن، سالانه بین دو تا سه میلیون گردشگر را به خود جذب می‌کند.

از بناهایی که تا پیش از هزاره اول قبل از میلاد در آکروپلیس ساخته شد، اطلاعاتی در دست نیست. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد یونانیان نخستین از تپه آکروپلیس برای نگهداری گنجینه، اقامت شاه و پرستش الهه آتنا استفاده می‌کردند. گودال‌های باقی‌مانده بر تپه آکروپلیس نشانگر آن هستند که قربانی‌هایی به‌عنوان پیشکش به آتنا درون این گودال‌ها انداخته می‌شد.

منبع عکس: TheCollector، نقاش: Frederic Edwin Church

بناهای اولیه آکروپلیس کوچک و احتمالا از جنس چوب بوده‌اند که تابه‌حال باقی نمانده‌اند. غالب بناهایی که امروزه بر تپه آکروپلیس برپا هستند، در قرن پنجم قبل از میلاد ساخته شدند. این بناها به اشکال مختلف به الهه آتنا تقدیم شده‌اند.

ورودی آکروپلیس، دروازه باشکوهی به نام پروپیلیا است. معبد کوچک پیشکش‌شده به آتنا در جنوب پروپیلیا قرار دارد. بنای عظیم پارتنون در مرکز آکروپلیس واقع شده است. در شرق ورودی و شمال پارتنون، معبد معروف به ارختئوم قرار دارد. در جنوب سکوی آکروپلیس، بقایای «تئاتر دیونوسوس» (Theatre of Dionysus) دیده می‌شود. چندصدمتر آن‌طرف‌تر، در بخش جنوب غربی آکروپولیس، آمفی‌تئاتر بازسازی‌شده هرودس آتیکوس قرار دارد.

آمفی‌تئاتر هرودس آتیکوس؛ منبع عکس: Athens Epidaurus Festival، عکاس: نامشخص

پلان محوطه آکروپلیس آتن شامل بخش‌های زیر می‌شود:

• بخش شماره ۱: پارتنون
• بخش شماره ۲: معبد قدیم آتنا
• بخش شماره ۳: ارختئوم
• بخش شماره ۴: جسمه آتنا
• بخش شماره ۵: پروپیلیا
• بخش شماره ۶: معبد آتنا نیکه
• بخش شماره ۷: محراب الهه «دمتر» (Demeter) معروف به «الئوسینیون» (Eleusinion)
• بخش شماره ۸: جایگاه مقدس آرتمیس
• بخش شماره ۹: انبار برنزی معروف به «کالکوتکه» (Chalkotheke)
• بخش شماره ۱۰: محراب «پاندروسوس» (Pandrosus)، یکی از دختران ککروپس، معروف به پاندروسیون (Pandroseion)

منبع عکس: Wikimedia، طراح: Madmedea

• بخش شماره ۱۱: محل اقامت راهبان معبد آتنا معروف به «آرافوریون» (Arrephorion)
• بخش شماره ۱۲: محراب آتنا
• بخش شماره ۱۳: جایگاه مقدس زئوس
• بخش شماره ۱۴: جایگاه مقدس یکی از قهرمانان آتن به نام «پاندیون» (Pandion)
• بخش شماره ۱۵: آمفی‌تئاتر هرودس آتیکوس
• بخش شماره ۱۶: رواق «ائومنس» (Eumenes)
• بخش شماره ۱۷: جایگاه مقدس «آسکلپیون» (Asclepieion) یا «آسکلپیوس» (Asclepius)
• بخش شماره ۱۸: تئاتر «دیونوسوس» (Dionysus)
• بخش شماره ۱۹: آمفی‌تئاتر پریکلس
• بخش شماره ۲۰: جایگاه ویژه تئاتر دیونوسوس
• بخش شماره ۲۱: چشمه میسنی

پارتنون معبدی بر آکروپولیس است که در قرن پنجم قبل از میلاد به الهه آتنا تقدیم شد. این معبد نماد یونان باستان، دموکراسی و تمدن غربی به شمار می‌آید و مجسمه‌های تزیینی آن جزو هنر اعلای یونان کلاسیک محسوب می‌شوند. «پارتنون» از واژه یونانی «پارتنوس» (Parthenos) به معنی «دوشیزه و دختر باکره» می‌آید؛ بنابراین معنی پارتنون، دوشیزه یا زن مجرد است که احتمالا به زنان خدمتکار مستقر در معبد اشاره داشته است.

در محل پارتنون، معبدی قدیمی برای آتنا وجود داشت که در زمان حمله هخامنشیان در سال ۴۸۰ قبل از میلاد از بین رفت. پارتنون به مناسبت شکرگزاری یونانیان به‌خاطر پیروزی در جنگ با شاهنشاهی هخامنشی ساخته شد. همانند دیگر معابد یونانی، از پارتنون نیز به‌عنوان خزانه شهر استفاده می‌کردند.

منبع عکس: HubPages، عکاس: Peter Zhou

ساخت پارتنون در سال ۴۴۷ قبل از میلاد یعنی در زمان اوج قدرت اتحادیه دلوس آغاز شد و در سال ۴۳۸ قبل از میلاد پایان یافت؛ اما کار تزیین معبد تا سال ۴۳۲ قبل از میلاد ادامه داشت. برای مدتی از پارتنون به‌عنوان گنجینه اتحادیه دلوس استفاده شد. در دهه آخر قرن ششم میلادی، پارتنون به کلیسایی مسیحی به نام مریم مقدس تغییر کاربری داد.

بین سال‌های ۱۸۰۰ تا ۱۸۰۳ میلادی، «توماس بروس» (Thomas Bruce)، اشراف‌زاده و دیپلمات بریتانیایی، با اجازه حاکم عثمانی وقت، بعضی از مجسمه‌ها و نقوش برجسته پارتنون را پایین آورد و به انگلستان منتقل کرد که امروزه به «مرمر نماهای الگین» (Elgin Marbles) معروف هستند. از سال ۱۹۷۵ میلادی، پروژه‌های احیای گسترده‌ای در پارتنون انجام شد تا آثار باقی‌مانده حفظ شوند و این معبد شکل و شمایل اصلی خود را حفظ کند.

منبع عکس: ARTnews.com، عکاس: WALTRAUD

بقایای تئاتر دیونوسوس در شیب جنوبی تپه آکروپولیس قرار دارد و در اصل بخشی از محراب متعلق به دیونوسوس، خدای زراعت انگور و ناظر بر جشن‌های مقدس، بوده است. در حدود اواخر قرن ششم قبل از میلاد، نخستین سکوی برگزاری جشن در این محوطه ساخته شد که میزبان جشن «دیونیسیا» (Dionysia)، به افتخار دیونوسوس، بود.

تئاتر دیونوسوس در قرن چهارم قبل از میلاد به بزرگ‌ترین حد خود رسید و در آن زمان می‌توانست ۲۵,۰۰۰ نفر را در خود جای دهد. این تئاتر تا دوره رومی مورد استفاده قرار می‌گرفت. بنای تئاتر در عصر بیزانسی رو به زوال رفت و تا قرن نوزدهم میلادی که مورد شناسایی و کاوش قرار گرفت، فراموش شده بود.

منبع عکس: The Ancient Theatre Archive، عکاس: Thomas G. Hines

ارختئوم معبد باستانی یونانی در بخش شمالی آکروپولیس آتن است که در اصل برای بزرگداشت الهه آتنا ساخته شد. این بنای یونانی از دو ساختمان تشکیل شده بود که یکی به آتنا و دیگری به «ارختئوس» (Erechtheus)، پادشاه افسانه‌ای آتن، تعلق داشت؛ به همین دلیل، نام بنا را ارختئوم گذاشتند. تاریخ دقیق ساخت ارختئوم مشخص نیست؛ اما زمان ساخت آن را حدود سال ۴۲۱ تا ۴۰۶ قبل از میلاد در نظر گرفته‌اند.

ارختئوم با معماری نامتقارنی که دارد، در میان معابد یونانی منحصربه‌فرد است. این معبد یکی از معابد اصلی سبک کلاسیک یونانی محسوب می‌شود و بر معماری هلنیستی و رومی بسیار تاثیرگذار بود.

منبع عکس: Britannica، عکاس: Ron Gatepain

تئاتر اودئون هرودس آتیکوس یکی از قدیمی‌ترین آمفی‌ تئاترهای دنیا است. این بنای سنگی در شیب جنوب غربی آکروپولیس قرار دارد. اودئون در زبان یونانی سالن نمایش معنی می‌دهد و اودئون هرودس آتیکوس سومین سالن نمایش از این‌ دست است که در شهر آتن ساخته‌ شد.

تئاتر اودئون هرودس آتیکوس را می‌توان از آثار مشابه تئاتر دیونوسوس قلمداد کرد. در این بنای سه‌ طبقه از قوس‌ها و طاق‌های رومی استفاده‌ شده است. بنا در اصل دارای سه طبقه و با پوششی از چوب و سقفی کاشی‌‌کاری شده بود. امروزه میدان و جایگاه اصلی گروه نوازندگان به‌شکل دایره ناقص درآمده است و آن را با روکشی از سنگ مرمر سیاه‌ و سفید پوشانده‌اند. این سالن دارای ۳۵ ردیف جایگاه تماشاچیان است که به‌صورت نیم‌ دایره به شعاع ۸۰ متر در اطراف جایگاهی از جنس سنگ مرمر ساخته‌ شده‌اند و امروزه ظرفیت حضور بیش از ۴۶۰۰ تماشاچی را دارد.

منبع عکس: ویکی مدیا؛ عکاس: Salvador Calyso

آکروپلیس آتن همه‌روزه باز است؛ اما ساعات کار آن در فصل‌های مختلف فرق می‌کند:

• از یک آوریل تا ۱۵ سپتامبر (۱۳ فروردین تا ۲۵ شهریور): از ساعت ۸ صبح تا ۷٫۵ شب
• از ۱۶ تا ۳۰ سپتامبر (۲۶ شهریور تا ۹ مهر): از ساعت ۸ صبح تا ۷ شب
• از یک تا ۱۵ اکتبر (۱۰ تا ۲۴ مهر): از ساعت ۸ صبح تا ۶٫۵ عصر
• از ۱۶ تا ۳۱ اکتبر (۲۵ مهر تا ۱۰ آبان): از ساعت ۸ صبح تا ۶ عصر
• از یک نوامبر تا ۳۱ مارس (۱۱ آبان تا ۱۱ فروردین): از ساعت ۸ صبح تا ۵ عصر

منبع عکس: Lonely Planet، عکاس: Louisa Gouliamaki

آکروپلیس در روزهای اول ژانویه (۱۲ دی)، ۲۵ و ۳۱ مارچ (۶ و ۱۲ فروردین)، اول مه (۱۲ اردیبهشت)، روزهای ۲۵ و ۲۶ دسامبر (۵ و ۶ دی) و یکشنبه عید پاک (Easter) تعطیل است.

ارگ آکروپلیس بناهای متعددی دارد و چشم‌اندازی ۳۶۰ درجه از شهر آتن‌ را پیش چشم بازدیدکنندگان قرار می‌دهد؛ بنابراین گردشگران بهتر است حدود دو تا سه ساعت را برای بازدید از این جاذبه تاریخی اختصاص دهند. از ساعت ۱۰ صبح تا دو بعد از ظهر، شلوغ‌ترین زمان بازدید است.

در تابستان، تعداد بازدیدکنندگان آکروپلیس به اوج خود می‌رسد. فصل بهار و اوایل پاییز بهترین زمان برای بازدید از آکروپلیس به شمار می‌آید؛ در این فصول هوا دلپذیر است و گردشگران کمتری حضور دارند. در زمستان، بلیط ورودی آکروپلیس نصف قیمت است (۱۰ یورو، سال ۱۴۰۲).

منبع عکس: Travel + Leisure، عکاس: Aris Messinis

منابع عکس‌ها (از راست به چپ): Why Athens, Lonely Planet, Britannica, World History Encyclopedia، عکاس‌ها: Mark Cartwright (عکس اول)، نامشخص (عکس دوم تا چهارم)

• آدرس: منطقه پلاکا، خیابان تئوریاس (Theorias) (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از آکروپلیس: کمتر از ۵۰۰ متر (۷ دقیقه پیاده‌روی)

کلیسای «متامورفوسیس» که در خیابان «تئوریاس» در شمال تپه آکروپلیس قرار دارد، از دیگر دیدنی های یونان در آتن است. قدمت این کلیسای کوچک و زیبا به قرن یازدهم میلادی یعنی به دوره امپراتوری بیزانس می‌رسد. سنگ‌کاری باستانی نمای کلیسا همراه با برج‌ ناقوس و گنبد آتنی آن چشم هر رهگذری را خیره می‌کند. بازدید از کلیسای متامورفوسیس رایگان است. نمای سنگی منحصربه‌فرد کلیسا و نقاشی‌های دیواری قدیمی آن سوژه زیبایی برای عکاسی به شمار می‌روند.

منبع عکس: Greece، عکاس: Nick Gent

• آدرس: منطقه پلاکا، خیابان تئوریاس (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از آکروپلیس: کمتر از ۵۰۰ متر (۷ دقیقه پیاده‌روی)

«پاول و الکساندرا کانلوپولوس» نام موزه‌ای در شمال آکروپلیس است که در آن مجموعه‌ای از اشیای دوران باستان تا دوره بیزانس به نمایش گذاشته شده است. پاول و الکساندرا کانلوپولوس دو مجموعه‌دار بودند که از سال ۱۹۲۳ شروع به جمع‌آوری آثار قدیمی کردند و سپس در سال ۱۹۷۲ آن‌ها را به دولت یونان بخشیدند. چهار سال بعد، یعنی در سال ۱۹۷۶، مجموعه آثار در قالب موزه‌ای مفتخر به نام ایشان افتتاح شد.

حدود ۶,۵۰۰ اثر تاریخی از دوران پیشاتاریخی تا عصر یونان باستان، دوره بیزانس و پس از آن در موزه پاول و الکساندرا کانلوپولوس نگهداری می‌شود.

منبع عکس: camu.gr، عکاس: نامشخص

• آدرس: منطقه پلاکا، خیابان تولو (Tholou) (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از آکروپلیس: ۶۵۰ متر (۱۰ دقیقه پیاده‌روی)

موزه دانشگاه آتن در ناحیه پلاکا در شمال آکروپلیس قرار دارد. ساختمان موزه متعلق به دوره عثمانی است که بین سال‌های ۱۸۳۱ و ۱۸۳۳ میلادی بازسازی شد. از سال ۱۸۳۷ تا ۱۸۴۱، این ساختمان به دانشگاه آتن داده شد؛ دانشگاهی که برای حدود یک قرن، تنها موسسه آموزش عالی در آتن بود.

موزه دانشگاه آتن در سال ۱۹۸۷ و در آستانه سالگرد ۱۵۰ سالگی دانشگاه افتتاح شد. نسخه‌های قدیمی و کمیاب کتاب، آثار دارویی، پزشکی و علمی آن دوره به‌علاوه عکس‌هایی از دانشجویان و کارکنان دانشگاه آتن در قرن نوزدهم میلادی، در این موزه به نمایش گذاشته شده‌اند.

موزه دانشگاه آتن؛ منبع عکس: en.uoa.gr، عکاس: نامشخص

• آدرس: منطقه پلاکا (Plaka) (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از آکروپلیس: ۷۰۰ متر (حدود ۱۰ دقیقه پیاده‌روی)

«آنافیوتیکا» محله کوچک و زیبایی در شمال شرق تپه آکروپلیس است. این محله در واقع محل استقرار کارگران ساختمان بود که در قرن نوزدهم از جزیره یونانی «آنافی» (Anafi) به آتن آمدند تا کاخ شاه یونان را نوسازی کنند. به‌تدریج نجاران و سنگ‌تراشان دیگری از دیگر جزایر یونان برای کار به محله آنافیوتیکا آمدند و در آن مستقر شدند.

در سال ۱۹۲۲، پناهندگان یونانی آسیای صغیر نیز در محله آنافیوتیکا اسکان داده شدند. در سال ۱۹۵۰، بخشی از محله به‌منظور کاوش‌های باستان‌شناسی تخریب شد و در سال ۱۹۷۰، دولت شروع به خرید خانه‌های این محله کرد. امروزه تنها ۴۵ خانه از خانه‌های آنافیوتیکا باقی مانده است. کوچه‌های باریک، خانه‌های کوچک با دیوارهای سفید و گل‌های کاغذی موجود در این محله، حس حضور در جزایر یونانی در قلب آتن را به گردشگران می‌دهد.

منبع عکس: Athens Greece Guide، عکاس: نامشخص

اگر از آکروپلیس آتن بازدید کرده‌اید، تجربه خود را با ما و دیگر کاربران کجارو در میان بگذارید.

منبع عکس کاور: Conde Nast Traveler، عکاس: نامشخص

نویسنده: رضا اردو