کوه کلیمانجارو

آفریقا کوهی زیبا و بلند به نام کلیمانجارو دارد که به‌دلیل ارتفاع زیاد، به آن «بام آفریقا» می‌گویند. این قله آتشفشانی باشکوه در منطقه کوهستانی کلیمانجارو قرار دارد و جزو مهم‌ترین جاهای دیدنی تانزانیا در قاره آفریقا به شمار می‌رود. گردشگران در سفر به کلیمانجارو با پنج روز کوهنوردی، دو محیط گرمسیری و یخچالی را کنار هم تجربه می‌کنند و این قابلیت استثنایی، سالانه بیشتر از ۴۰,۰۰۰ گردشگر را جذب این منطقه می‌کند. صعود به این کوه که تا امروز رکوردهای گوناگونی ثبت کرده، هدف ماجراجویی بسیاری از طبیعت‌گردان و کوهنوردان است.

• آدرس: تانزانیا، ۱۱۰ کیلومتری شرق شهر آروشا (مشاهده روی نقشه)

منبع عکس: achieveglobalsafaris.com

کلیمانجارو توده‌ای آتشفشانی است که در شمال شرق کشور تانزانیا، نزدیک مرز کشور کنیا و در ۱۱۰ کیلومتری شرق شهر آروشا قرار دارد. فاصله این قله تا پایتخت کشور کنیا (نایروبی) حدود ۲۵۰ کیلومتر است. کوه عظیم کلیمانجارو بلندترین کوه قاره آفریقا و بلندترین قله منفرد دنیا است و در فهرست قلل هفت‌گانه جهان قرار دارد؛ فهرستی که بلندترین قله‌های هفت قاره جهان را شامل می‌شود.

کوه کلیمانجارو از سه مخروط آتشفشانی به نام‌های کیبو (Kibo)، ماونزی (Mawenzi) و شیرا (Shira) تشکیل شده است. ماونزی و شیرا جزو آتشفشان‌های غیرفعال هستند؛ ولی داشنمندان فوران کیبو را در آینده محتمل می دانند. مخروط کیبو که بلندترین قله این کوه محسوب می‌شود، منطقه یخچالی کلیمانجارو را تشکیل می‌دهد و همیشه پوشیده از برف است. در سال‌های اخیر به‌دلیل گرمای شدید هوا، برف‌های کیبو کمتر شده‌اند و ممکن است تا یک دهه آینده چیزی از آن‌ها باقی نماند.

منبع عکس: journeysbydesign.com

کلیمانجارو از دامنه تا قله کوه، پنج ناحیه بوم‌شناختی را به شرح زیر تشکیل می‌دهد:

• ناحیه بوته‌زارهای حاصلخیز در ارتفاع ۸۰۰ تا ۱,۸۰۰ متری
• ناحیه جنگلی در ارتفاع ۱,۸۰۰ تا ۲۸۰۰, متری
• ناحیه تپه‌ماهور و خلنگزار در ارتفاع ۲,۸۰۰ تا ۴,۰۰۰ متری
• ناحیه آلپی-کویری در ارتفاع ۴,۰۰۰ تا ۵,۰۰۰ متری
• ناحیه قطب شمال از ارتفاع ۵,۰۰۰ متری به بالا

جنگل‌های دامنه جنوبی زیستگاه فیل‌ها، گاومیش‌ها و پستانداران کوچکی مانند میمون‌ کولوبوس سیاه و سفید و میمون‌های آبی و برخی پرندگان کمیاب است. در سال ۱۹۷۳ برای حفظ محیط زیست منحصربه‌فرد منطقه کلیمانجارو، این کوه و نواحی پیرامون آن به پارک ملی تبدیل شدند. پارک ملی کلیمانجارو که از تنوع زیستی و جانوری متنوعی برخوردار است و چشم‌اندازها و حیات وحش کم‌نظیری دارد. در سال ۱۹۸۷ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

منبع عکس: worldildlife.org

قله کلیمانجارو از دامنه، ۴۹۰۰ متر و از سطح دریا ۵,۸۹۵ متر ارتفاع دارد. این کوه زیبا، با عظمت و شکوه کم‌نظیر خود و با پوششی از برف بر فراز قله، بلندترین کوه قاره آفریقا محسوب می‌شود. کلیمانجارو یک کوه آتشفشانی است که در هیچ رشته‌کوهی قرار ندارد و به‌عنوان بلندترین قله منفرد جهان شناخته می‌شود.

منبع عکس: ultimatekilimanjaro.com

قله کلیمانجارو اولین بار در سال ۱۸۸۹ توسط «هانس مایر» (Hans Meyer)، زمین‌شناس آلمانی و لودویگ پورتشلر (Ludwig Purtscheller)، کوهنورد اتریشی فتح شد و به مرور زمان به مکانی محبوب برای کوهپیمایی مردم محلی و گردشگران تبدیل شد. کلیمانجارو علاوه بر محبوبیت در میان کوهنوردان حرفه‌ای، مورد توجه کوهنوردان مبتدی و گردشگران ماجراجو نیز قرار دارد؛ چراکه صعود به آن از دیگر قله‌های موجود در فهرست «قلل هفت‌گانه دنیا» آسان‌تر است.

کلیمانجارو بیشتر به‌عنوان مسیری برای پیاده‌روی و کوهپیمایی در نظر گرفته می‌شود تا قله‌ای برای صعود. بالا رفتن از این کوه، نیازمند مهارت فنی و تجهیزات زیاد نیست و افراد مبتدی می‌توانند به‌راحتی آن را بپیمایند؛ اما باید خود را برای تنفس در ارتفاع بالای ۵۰۰۰ متر و رویارویی با شرایط آب و هوایی مانند گرما، سرما، باد، باران و برف آماده کنند.

صعود به کلیمانجارو در فصل‌های کم‌بارش منطقه آسان‌تر است؛ اما رسیدن به قله آن به‌دلیل سرما و باد شدید، سختی‌‌هایی به‌همراه دارد؛ ضمن اینکه احتمال ارتفاع‌زدگی به‌دلیل کاهش اکسیژن، صعود به قله را دشوار می‌کند. در بیماری ارتفاع (ارتفاع‌زدگی)، کوهنورد به‌دلیل افزایش ارتفاع سریع، با کمبود اکسیژن، سردرد، حالت تهوع و گیجی مواجه می‌شود و اگر فورا اقدام به کاهش ارتفاع نکند، خطرات جدی و حتی مرگ به‌دنبال خواهد داشت.

هفت مسیر برای صعود به کلیمانجارو وجود دارد که هر یک ویژگی‌هایی دارند؛ برخی مسیرها طولانی‌تر و بعضی کوتاه‌تر و پرپیچ‌وخم‌تر هستند، بعضی از آن‌ها امکانات بیشتری دارند و برخی دیگر تنها به‌شکل یک مسیر باریک هستند. گردشگران و کوهنوردان مسیرها را طبق مقصد و برنامه خود انتخاب می‌کنند. در ادامه نام پنج مسیر معروف صعود به قله کلیمانجارو آمده است:

• مارانگو (Marangu): مسیر گردشگری با امکانات زیاد
• لموشو (Lemosho): خوش‌منظره‌ترین، اما گران‌ترین مسیر
• ماچامه (Machame): محبوب‌ترین مسیر
• رونگای (Rongai): آسان‌ترین مسیر
• آمبوه (Umbwe): دشوارترین مسیر

اگر بدون تور و به‌صورت شخصی به تانزانیا سفر می‌کنید و قصد صعود به کلیمانجارو را دارید، می‌توانید با یکی از ده‌ها دفتر خدمات گردشگری همراه شوید که تور کلیمانجارو را از شهرهای مختلف تانزانیا برگزار می‌کنند. هزینه تورهای مختلف با توجه به‌مدت زمان برنامه، تعداد گردشگران حاضر در گروه، نوع و کیفیت خدمات متفاوت است. میانگین هزینه صعود به قله کلیمانجارو برای هر نفر بین ۲,۰۰۰ تا ۶,۰۰۰ دلار برآورد می‌شود؛ این مبلغ شامل هزینه‌های اولیه سفر مانند پرواز از مبدا تا تانزانیا، تزریق واکسن و بیمه نیست.

بسیاری از گردشگران ایرانی برای صعود به قله کلیمانجارو با آژانس‌های طبیعت‌گردی حرفه‌ای همراه می‌شوند که سفر به تانزانیا به‌منظور صعود به قله کلیمانجارو را در برنامه‌های خود دارند؛ در این صورت نیازی به پرداخت هزینه مجزا نیست و تمام هزینه‌ها در زمان ثبت‌نام تور دریافت می‌شود.

منبع عکس: getaway.co.za

کلیمانجارو آب و هوایی استوایی دارد و هوا در دامنه کوه آن مساعد، نیمه معتدل گرمسیری و در تمام طول سال پایدار است. دشت‌های پایین کوه گرم و خشک هستند و زندگی گیاهی و جانوری در آن‌ها جریان دارد؛ اما با افزایش ارتفاع، هوا سرد و خشک‌ می‌شود و نشانه‌ای از زیست گیاهی و جانوری به چشم نمی‌خورد.

بهار و پاییز فصل‌های پربارش در کلیمانجارو محسوب می‌شوند و برای صعود مناسب نیستند. بهترین زمان صعود به کلیمانجارو، فصل‌های کم‌بارش سال است. فصل تابستان (اواسط ژوئن تا پایان اکتبر) و فصل زمستان (دسامبر تا اواسط ماه مارس) بارش باران در کلیمانجارو به حداقل میزان خود می‌رسد و بهترین و شلوغ‌ترین زمان‌های صعود به کوه از لحاظ آب و هوا محسوب می‌شوند.

منبع عکس: ultimatekilimanjaro.com

• کلیمانجارو بلندترین کوه آفریقا و بلندترین قله منفرد دنیا است.
• کوه کلیمانجارو در فهرست قلل هفت‌گانه دنیا قرار دارد؛ فهرستی که بلندترین قله از هر قاره جهان را در برمی‌گیرد. شش قله دیگر این فهرست عبارتند از اورست در آسیا، آکونکاگوا در آمریکای جنوبی، دنالی در آمریکای شمالی، آلبروس در اروپا، پونچاک جایا در اقیانوسیه و توده‌کوه وینسون در قطب جنوب.
• کلیمانجارو در کمربند استوایی قرار گرفته و آب و هوای استوایی دارد. وجود یخچال‌های طبیعی دائمی در بالای قله این کوه از عجایب آن است.
• کلیمانجارو از سه مخروط آتشفشانی کیبو، شیرا و ماونزی تشکیل شده است که کیبو، مخروط مرکزی و بلندترین مخروط آن، در حال حاضر خاموش است؛ اما احتمال فوران دارد. ماونزی و شیرا آتشفشان‌هایی غیرفعال هستند.
• کلیمانجارو یک آتشفشان چینه‌ای (استراتو ولکان) محسوب می‌شود که از قرارگیری لایه‌های سفت‌شده مواد مذاب و خاکستر شکل گرفته است.
• به‌دلیل گرمایش زمین، ضخامت کلاهک یخی کلیمانجارو روبه‌روز کمتر می‌شود و پیش‌بینی شده است که به‌زودی از بین خواهد رفت.

منبع عکس: quora.com

• اولین صعود به کلیمانجارو در سال ۱۸۸۹ توسط یک زمین‌شناس آلمانی به نام هانس مایر و یک کوهنورد اتریشی به نام لودویگ پورتشلر و یک راهنمای محلی به نام یوهانی کنیالا لاوو صورت گرفت.
• حدود ۳۰۰,۰۰۰ نفر در سال به کلیمانجارو می‌روند؛ اما همه آن‌ها موفق به صعود به قله نمی‌شوند.
• طبق آمار، به‌رغم آسانی مسیر صعود به قله، ۵۰ درصد کوهنوردان موفق به صعود کلیمانجارو نمی‌شوند؛ دلیل عمده عدم موفقیت کوهنوردان، انتخاب کوتاه‌ترین مسیر است که منجر به کمبود اکسیژن به‌دلیل افزایش ارتفاع در مدت زمان کم و ارتفاع‌زدگی می‌شود.
• سریع‌ترین صعود و فرود به کلیمانجارو توسط کارل اگلوف سوئیسی در سال ۲۰۱۴ در مدت زمان ۶ ساعت و ۴۲ دقیقه انجام شد. این ورزشکار با صعود به مکان‌های مرتفع و تمرین و سازگاری با محیط کوهستانی، خود را برای صعود آماده کرده بود.
• مسن‌ترین فردی که تاکنون موفق به صعود کلیمانجارو شده، یک زن آمریکایی ۹۸ ساله است.
• حداقل سن برای صعود به کلیمانجارو ۱۰ سال است؛ اما مقامات پارک برای کودکانی که تجربه کوهنوردی دارند، استثنا قائل می‌شوند. کوالتان تانر آمریکایی در سن ۶ سالگی در سال ۲۰۱۸ به قله صعود کرد. اشلین ماندریک نیز در ۶ سالگی به کلیمانجارو صعود کرد.

منبع عکس: audleytravel.com

گردشگرانی که تجربه صعود به کوه کلیمانجارو را داشته‌اند، مسیر صعود به این کوه را یکی از زیباترین مسیرهای پیاده‌روی و کوهنوردی توصیف می‌کنند. از جنگل‌پیمایی تا صعود به قله و تماشای طلوع و غروب خورشید از لبه کاسه آتشفشان، با تمام سختی‌ها و شیرینی‌های خود، جذابیت وصف ناشدنی دارد.

اگر شانس صعود به کوه کلیمانجارو را داشته‌اید، تجربه خود را با ما و کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.

نویسنده: زهرا آذرنیوش

عکس‌های گالری از ویکی‌‌مدیا (عکاسان: Paul Shaffner,Sergey Pesterev, Antony Trivet, Axelspace Corporation, Chris 73)