معرفی شهرهای زیارتی عراق

سلب‌ مسئولیت: تحریریه‌ کجارو در تهیه‌ این محتوای تبلیغاتی نقش نداشته و مسئولیتی در قبال صحت آن ندارد.

عراق، کشوری در همسایگی ایران است که یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری مذهبی برای شیعیان جهان به‌شمار آمده و سالان گردشگران مسلمان زیادی از سراسر دنیا برای زیارت اماکن مقدسه، به این شهر سفر می‌کنند.

کشور عراق، به‌دلیل داشتن اماکن مقدس زیاد، همواره مورد توجه شیعیان ایران و سراسر جهان بوده است. هرساله مسلمانان زیادی از طریقخرید بلیط هواپیما، بلیط اتوبوس، قطار یا حتی پیاده‌روی اربعین، خودشان را به این سرزمین رسانده تا آداب زیارت حرم‌های اهل بیت (ع) را به‌جا آورند.

اگرچه در طول سال‌های اخیر به‌دلیل همه‌گیری ویروس کووید-۱۹، بسیاری از سفرها به عراق لغو شد، اما در حال حاضر و پس از واکسیناسیون گسترده علیه بیماری کرونا، سفر به عراق دوباره در میان شیعیان ایرانی رونق گرفته است و زائران زیادی برای زیارت قبور ائمه (ع) به این کشور سفر می‌کنند.

در این میان، شیعیان ایرانی به‌دلیل همسایگی با کشوری عراق و همچنین قرار گرفتن حرم مطهر امام رضا (ع) در کشومان، سهم بیشتری در سفرهای زیارتی به عراق دارند. به همین دلیل، در این مقاله قصد داریم با هدف آشنایی بیشتر با شهرهای زیارتی عراق، به معرفی این شهرها بپردازیم.

همان طور که می‌دانید، علاوه بر حرم ائمه، تعداد امامزاده‌های عراق نیز بسیار زیاد است و زیارتگاه‌های این کشور تنها به حرم ائمه (ع) محدود نمی‌شود. بنابراین؛ اگر قرار است شما هم در آینده‌ای نزدیک، به زیارت اماکن زیارتی عراق مشرف شوید، در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا در زمان سفر، شهرهای مقصد و زیارتگاه‌های آن شهر را بهتر بشناسید.

شهر نجف، یکی از مهم‌ترین و مقدس‌ترین شهرها در میان شیعیان جهان است که مرقد مطهر امام اول شیعیان، امام علی (ع)، را در خود جای داده و سالانه میزبان شیعیان و دلدادگان زیادی از سراسر دنیا است که برای زیارت این حرم مطهر به این شهر سفر می‌کنند.

نجف، در فاصله ۱۶۱ کیلومتری جنوب غربی بغداد قرار گرفته است و یکی از شهرهای نوار غربی عراق به شمار می‌آید. طبق آنچه مورخان نوشته‌اند، در دوران قبل از اسلام، نجف فقط یک محل سکونت بوده است؛ اما پس از ساخت بارگاه امام علی(ع) در قرن دوم هجری، رونق فراوانی گرفت و تعداد زیادی از علمای شیعه به این شهر مهاجرت کردند.

از نظر آب‌وهوایی نیز می‌توانیم بگوییم که نجف تابستان‌های گرم‌ و خشک، و زمستان‌های سرد و طاقت‌فرسایی دارد. برهمین اساس پیشنهاد می‌کنیم با توجه به زمان سفرتان، حتما لباس مناسب به‌همراه داشته باشید تا در طول روزهای اقامت در این شهر، به مشکلی برنخورید.

شهر نجف، میزبان زیارتگاه‌ها و مساجد فراوانی است که جایگاه خاصی در میان شیعیان دارند. بدون شک می‌توانیم بگوییم مهم‌ترین مکان زیارتی نجف،حرم مطهر امام علی(ع)، است که ساختمان آن مربوط به دوران حکومت شاه صفی است و تا امروز بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.

سالانه افراد زیادی از ایران، برای زیارت این روضه منوره به کشور عراق سفر می‌کنند و در این میان مردم مشهد، به‌دلیل فضای مذهبی حاکم بر این شهر، سهم زیادی در میان زائران ایرانی نجف دارند. هر سال تعداد زیادی از مشهدی‌ها، باخرید بلیط هواپیما مشهد نجف، خود را به این شهر رسانده و آداب زیارت را به‌جا می‌آورند.

البته همان طور که گفتیم، شهر نجف زیارتگاه‌های دیگری هم دارد که از میان آن‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• مقبره هود و صالح (دو تن از پیامبران الهی)
• قبرستان وادی‌السلام
• مقام حضرت مهدی (عج)
• مسجد حنانه
• مرقد کمیل‌ بن زیاد
• مسجد الخضراء

اگر به نقشه شهرهای زیارتی عراق نگاه کنید، می‌بینید که دو شهر کربلا و نجف، فاصله بسیار کمی با یگدیپر دارند. پس ما هم به‌عنوان دومین شهر زیارتی عراق، بعد از نجف به سراغ کربلا می‌رویم و تلاش می‌کنیم اطلاعات مفیدی در مورد یکی از نام‌آشنا‌ترین شهرهای زیارتی جهان، فراهم کنیم.

این شهر در نوار جنوبی کشور عراق قرار گرفته است و فاصله‌ای حدودا ۱۰۰ کیلومتری با بغداد دارد. این شهر تا قبل از سال ۶۱ هجری، فقط محل گذر عبور کاروان‌ها بوده است، اما وقوع حادثه عاشورا در این سرزمین، نام آن را وارد متون تاریخی کرد و به مرور زمان موجب پیشرفت و رونق روزافزون این شهر شده است.

این شهر، محل قرارگیریحرم مطهر امام حسین (ع)وحضرت عباس (ع)، است و به همین دلیل، سالانه شیعیان زیادی برای زیارت این قبور مطهر، به کربلا سفر می‌کنند. شیعیان ایرانی نیز، در تمام طول سال و به‌ویژه ایام محرم و صفر، به این شهر سفر می‌کنند.

همان طور که پیش از این هم اشاره کردیم، در میان شیعیان ایران، مشهدی‌ها سهم بسیار زیادی در سفرهای زیارتی عراق دارند. اما از آن‌جایی که هنوز پرواز مستقیمی به‌سوی کربلا وجود ندارد، ترجیح می‌دهند باخرید بلیط هواپیما مشهد بغدادیا مشهد نجف، به‌صورت غیرمستقیم به این شهر سفر کنند.

البته این تنها سفر به کربلا نیست و افراد زیادی با اتوبوس، قطار و حتی با شرکت در پیاده‌روی اربعین، خود را به این شهر می‌رسانند.

آب‌وهوای کربلا هم مثل تمام مناطق دیگر عراق، گرم و خشک است. با توجه به این مسئله می‌توانیم بگوییم که فصل‌های پاییز و زمستان، بهترین فصل‌های سفر به کربلا به‌شمار آمده و سختی کمتری برای زائران خواهد داشت.

شهر کربلا هم مثل نجف، زیارتگاه‌های زیادی دارد که از آن میان می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• خیمه‌گاه
• تل زینبیه
• مرقد حر بن یزید ریاحی
• کف‌العباس
• قتلگاه
• مقام امام زمان(عج)
• مقام امام صادق(ع)
• مسجد رأس‌الحسین

یکی دیگر از شهرهای زیارتی عراق، شهر سامرا است که در بین دو شهر تکریت و بغداد قرار گرفته است. این شهر، مرکز استان صلاح‌الدین عراق است و فاصله‌ای ۱۲۴ کیلومتری با بغداد دارد.

سامرا در زمان خلافت معتصم عباسی، به‌عنوان پایتخت خلافت اسلامی انتخاب شد که این واقعه تاریخی، رونق و آبادانی زیادی را به‌سوی این شهر روانه کرد. البته در سال‌های گذشته و در پی حملات و بمب‌گذاری‌های گروه‌های خارجی، سامرا وضعیت چندان مطلوبی ندارد.

با این‌حال، هنوز هم می‌توان این شهر را یکی از مهم‌ترین و محبوب‌ترین شهرها، در میان شیعیان دانست. چراکه مرقد دو مطهر دو تن از امامان شیعه، یعنیامام هادی (ع)وامام حسن عسکری (ع)را در خود جای داده و سالانه میزبان افراد زیادی است که با هدف زیارت این دو حرم مطهر، به این شهر سفر می‌کنند.

انتقال پایتخت خلافت از بغداد به سامرا، نه‌تنها موجب رونق و پیشرفت شهر سامرا شده، بلکه ساختمان‌ها و بناهای تاریخی زیادی را هم در این شهر، به یادگار گذاشته است که از میان آن‌ها می‌توانیم به بنایمسجد سامرااشاره کنیم که هنوز هم می‌توان از آن بازدید کرد.

علاوه بر این، آثار تاریخی دیگری نیز در این شهر وجود داشته است که در پی حملات سال‌های اخیر از بین رفته و در حال حاضر، به‌غیر از ویرانه‌ای از آن باقی‌نمانده است. در سال‌های نه‌چندان دوری، شهر سامرا به‌دلیل برخوردا نبودن از امنیت مطلوب، امکان پذیرش گردشگر را نداشت و تعداد زیادی از زائران ایرانی عراق، زیارت قبور مطهر این دو امام را از دست داده‌اند. اما در حال حاضر، درهای این شهر به‌روی زائران و دلدادگان مذهب تشیع باز است و آن‌ها می‌توانند برای زیارت این اماکن مقدس به این شهر سفر کنند.

همچنین، از جمله دیگر اماکن زیارتی سامرا می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• مرقد نرجس خاتون (مادر امام زمان(عج))
• مرقد حکیمه خاتون
• مرقد حسین بن علی الهادی(ع)
• مرقد سید محمد(ع)
• مقبره امامزاده محمد دری
• سرداب غیبت

البته لازم است بدانید که مرقد حکیمه خاتون و نرجس خاتون، در داخل حرم قرار گرفته است و برای زیارت آن‌ها، لازم نیست نگران تردد در شهر سامرا باشید.

پس از معرفی سه شهر نجف، کربلا و سامرا، حالا سراغ چهارمین شهر زیارتی عراق یعنی سامرا خواهیم رفت. شهری که در هشت کیلومتری بغداد قرار گرفته و حرم دو تن دیگر از امامان شیعه را در خود جای داده است.

این شهر در غرب رودخانه فرات قرار گرفته و همین مسئله باعث بارندگی‌های رگباری فصل بهار در این شهر شده است. در متون تاریخی، کاظمین را یکی از قدیمی‌ترین شهرهای عراق شناخته‌اند که قدمت آن حتی به زمانی پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد.

قرارگیری حرم دو تن دیگر از امامان شیعه، یعنیامام کاظم (ع)وامام جواد (ع)، پدر و فرزند امام رضا (ع)، باعث شده است تا سالانه افراد زیادی از سراسر کشورهای شیعه به این شهر سفر کنند و آداب زیارت این اماکن مقدسه را به‌جا می‌آورند.

کاظمین نیز مثل سامرا، در طول سال‌های اخیر، بارها مورد تهاجم و بمب‌گذاری گروه‌های خارجی قرار گرفته و قسمت‌های زیادی از آن تخریب شده است. همین مسئله در سال‌های گذشته باعث شده بود تا راه سفر به کاظمین نیز، مسدود شود و زائران از زیارت قبر این دو امام بزرگوار، محروم بمانند.

کاظمین یکی از آن شهرهایی است که به‌دلیل قرارگیری حرم پدر و پسر امام رضا(ع) در آن، برای ما ایرانی‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار است و هرسال تعداد زیادی از دلدادگان ایرانی، با خرید بلیط هواپیما بغداد، یا از هر طریق دیگری به این شهر سفر می‌کنند.

این شهر، برخلاف سایر شهرهای زیارتی عراق، زیارتگاه یا مسجد خاص دیگری ندارد و می‌توان گفت تنها مکان زیارتی آن، همین حرم‌های مطهر است.

سخن پایانی

در پایان باید بگوییم که سفر به عراق و زیارت اماکن مقدس آن، یکی از ارزشمندترین اعمال در مکتب شیعه است که در متون دینی و مذهبی نیز، نویسندگان و راویان زیادی به آن اشاره کرده‌اند.

در این مقاله تلاش کردیم تا با معرفی چهار شهر زیارتی عراق، اطلاعات مناسبی را برای سفر به این شهرها در اختیارتان بگذاریم تا اگر در آینده نزدیک قصد سفر به این کشور و زیارت حرم ائمه شیعه را داشتید، بتوانید از این اطلاعات استفاده کرده و سفر راحت‌تری را تجربه کنید.