طرز تهیه رشته پلو؛ پلوی خوشمزه و لذیذ ایرانی

رشته پلو، یکی از غذاهای محلی و قدیمی ایرانی است که معمولا برای عید نوروز، شب یلدا یا چهارشنبه سوری تهیه و سرو می‌شود. رشته پلو را می‌توان به‌صورت ساده یا همراه با خرما و کشمش یا گوشت قلقلی تهیه کرد و از طعم و مزه آن در کنار اعضای خانواده لذت برد.

رشته پلو، غذایی بسیار ساده و کم هزینه است که با برنج و رشته پلویی آماده می‌شود. رشته پلویی که در کارخانه بوداده می‌شود، شبیه به رشته آش و کمی نازک‌تر از آن است؛ اما به‌دلیل داشتن سبوس بیشتر، رنگ تیره‌تری دارد. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با طرز تهیه رشته پلو مجلسی آشنا کنیم.

هرآنچه باید درباره رشته پلو بدانید:

• ۲ پیمانه برنج
• ۱۰۰ گرم رشته پلویی
• روغن، زردچوبه و نمک به مقدار لازم
• یک عدد پیاز بزرگ
• نصف پیمانه کشمش
• ۱۰ عدد خرما
• نصف قاشق چای‌خوری زعفران دم‌کرده
• نصف قاشق چای‌خوری دارچین

مرحله اول:

برنج را بشویید و از دو ساعت قبل در مقداری آب و یک قاشق غذاخوری سر خالی نمک، خیس کنید.

مرحله دوم:

نصف یک قابلمه متوسط را با آب پر کنید و روی حرارت متوسط گاز بگذارید تا به جوش آید و برنج را در قابلمه بریزید.

مرحله سوم:

در پنج دقیقه آخر پخت برنج، قبل از آبکش کردن، رشته‌های پلویی را با دست به سه قسمت تقسیم کنید و در قابلمه برنج بریزید. برنج و رشته پلویی را هم بزنید تا به هم نچسبند. پس از پنج دقیقه، یک دانه برنج را بین دو انگشت فشار دهید و اگر اطراف آن نرم و مغز آن کمی سفت بود، برنج و رشته را آبکش کنید. یک دانه برنج را بچشید و اگر احساس کردید که شور است، کمی آب روی برنج داخل آبکش بریزید تا نمک آن متعادل شود.

مرحله چهارم:

قابلمه را روی شعله متوسط گاز قرار دهید و سه تا چهار قاشق غذاخوری روغن مایع یا زیتون در آن بریزید. برنج و رشته را در قابلمه بریزید و اجازه دهید تا رشته پلو برای ۴۵ دقیقه تا یک ساعت به‌خوبی دم بکشد. در ۱۵ دقیقه آخر، زعفران دم‌کرده را با مقداری روغن یا کره ترکیب کنید و روی پلو بریزید.

مرحله پنجم:

در حین دم کشیدن برنج، مقداری روغن داخل ماهیتابه بریزید و روی حرارت متوسط قرار دهید تا داغ شود. سپس پیازهای خلالی خرد شده را در روغن تفت دهید تا طلایی شوند. در ادامه به پیازها زردچوبه و دارچین اضافه کنید و مواد را کمی با هم تفت دهید تا بوی ادویه‌ها دربیاید.

کشمش‌های خیس شده را آبکش کنید و کنار بگذارید تا خشک شوند. سپس کشمش‌ها و خرماهای بدون هسته را به پیازها در تابه اضافه کنید و آن‌ها را تفت دهید تا نرم شوند. تابه را از روی حرارت بردارید.

مرحله ششم:

رشته پلو را در دیس بکشید و روی آن را با پلوی زعفرانی و مخلوط کشمش و خرما تزیین کنید.

• توجه داشته باشید که رشته خیلی زود نرم و له می‌شود، پس دقت کنید که بیش از حد در آب جوش نماند. بهتر است رشته‌ پلویی حالت میانی داشته باشد؛ یعنی نه خیلی زنده باشد و نه خیلی نرم که خمیر شود.
• رشته پلویی معمولا کمی شور است. بنابراین باید در میزان نمکی که به غذا اضافه می‌کنید، احتیاط کنید تا غذای شما شور نشود.
• برای تهیه رشته پلو کته، برنج را با سه پیمانه آب، مقداری نمک و روغن در قابلمه بریزید. هنگامی که آب برنج کمی بخار شد، رشته‌ها را به برنج بیفزایید. سپس برنج را هم بزنید تا رشته‌ها با آن مخلوط شوند. در ادامه رشته پلو را با دم‌کنی و روی حرارت ملایم گاز، برای ۴۵ دقیقه دم کنید.
• در برخی طرز تهیه‌ها، کشمش، خرما و پیاز را از قبل تفت می‌دهند و آن‌ها را در حین دم کشیدن برنج در قابلمه می‌ریزند تا با هم دم بکشند.
• رشته پلو در برخی شهرها بدون کشمش و خرما و همراه با خورش قیمه و قورمه‌سبزی سرو می‌شود.
• طرز تهیه رشته پلو کرمانشاهی نیز دقیقا به همین ترتیب است. فقط در زمان سرو، باید کمی روغن کرمانشاهی آب شده روی رشته پلو بریزید تا عطر و طعم بی‌نظیری به آن بدهد. رشته پلو را در کرمانشاه با پیازداغ و کشمش و کله گنجشکی سرو می‌کنند.
• رشته پلو را با گوشت چرخ‌کرده قلقلی، گوشت بوقلمون، ماهی دودی و حتی بدون گوشت و به‌صورت رشته پلو با عدس هم درست می‌کنند.
• در برخی شهرهای ایران، رشته پلو را با مرغ و بادمجان سرخ کرده سرو می‌کنند.

• ۲ پیمانه برنج
• ۱۰۰ تا ۱۵۰ گرم رشته پلویی
• یک پیمانه عدس
• ۲ عدد پیاز
• ۵۰ گرم کره حیوانی
• ۳۰۰ تا ۵۰۰ گرم فیله مرغ
• ۳ قاشق غذاخوری زعفران دم‌کرده
• یک قاشق غذاخوری دارچین
• نصف پیمانه کشمش پلویی و خرما
• نمک و فلفل به میزان لازم

مرحله اول:

برنج را بشویید و برای یک تا دو ساعت در آب و نمک خیس کنید. عدس را نیز از چند ساعت قبل خیس کنید تا راحت‌تر بپزد. کشمش‌ها را نیز خیس کنید و هسته خرماها را دربیاورید.

مرحله دوم:

پیازهای نگینی خرد شده را در یک تابه در کمی روغن داغ شده سرخ کنید تا طلایی شوند. فیله‌های مرغ نواری خرد شده را نیز در یک تابه دیگر با نمک، فلفل و زردچوبه در کمی روغن سرخ کنید. سپس پیازهای سرخ شده، کشمش و خرما را به فیله‌های مرغ بیفزایید و آن‌ها را به‌خوبی تفت دهید.

مرحله سوم:

عدس را در یک قابلمه آب جوش به‌صورت جداگانه بپزید. سپس آن را آبکش کنید و کنار بگذارید.

مرحله چهارم:

برنج از قبل خیس شده را در یک قابلمه آب جوش بریزید و حدود پنج دقیقه قبل از آبکش کردن، رشته پلویی را به آن اضافه کنید و هم بزنید. درست یک دقیقه قبل از آبکش کردن، زمان افزودن عدس پخته به مواد داخل قابلمه است. عدس‌ها، برنج و رشته را به‌خوبی مخلوط کنید. سپس آن‌ها را آبکش کنید.

مرحله پنجم:

در کف قابلمه روغن بریزید و آن را روی حرارت قرار دهید تا روغن داغ شود. ته‌دیگ مورد نظر خود را در کف قابلمه بچینید. سپس مخلوط برنج، عدس و رشته را در قابلمه بریزید و لایه لایه بین آن‌ها دارچین بپاشید. رشته پلو را برای حدود ۴۵ دقیقه روی شعله ملایم گاز دم کنید.

مرحله ششم:

پس از دم کشیدن برنج، کمی از رشته پلو را با زعفران ترکیب کنید. رشته پلو را در دیس بکشید و روی آن را با مخلوط مرغ، کشمش و خرما و پلوی زعفرانی تزیین کنید.

• یک عدد سینه مرغ
• ۳ پیمانه برنج
• ۳۰۰ گرم رشته پلویی
• ۲ عدد سیب‌زمینی
• ۵ عدد هویج
• نمک و فلفل سیاه به مقدار لازم
• یک عدد پیاز متوسط
• ۴ قاشق سوپخوری زعفران دم‌کرده غلیظ
• یک قاشق غذاخوری خلال بادام
• یک قاشق غذاخوری خلال پسته

مرحله اول:

پیاز نگینی‌ خردشده، سیب‌زمینی و هویج خلالی ریز خردشده را با هم در روغن سرخ کنید. سینه مرغ را بپزید و ریش ریش کنید. مرغ را به بقیه مواد بیفزایید.

مرحله دوم:

زعفران دم‌کرده را به مواد اضافه کنید. همچنین خلال بادام و پسته که از قبل خیس خورده است، در غذا بریزید.

مرحله سوم:

برنج را از قبل خیس کنید و در آب جوش بریزید تا بپزد. یک تا دو دقیقه قبل از آبکش کردن برنج، رشته را اضافه کنید.

مرحله چهارم:

کف قابلمه مورد نظر خود، روغن بریزید و روی حرارت متوسط گاز قرار دهید تا داغ شود. یک لایه از برنج و رشته آبکش کرده را در کف قابلمه بریزید و فشرده کنید. سپس مخلوط هویج و سیب‌زمینی را روی برنج قرار دهید و روی آن‌ها برنج بریزید. این روند را لایه به لایه ادامه دهید. درب قابلمه را ببندید و منتظر بمانید تا برنج بخار کند. سپس شعله گاز را کم کنید، دم‌کنی بگذارید و رشته پلو را برای حدود ۴۵ دقیقه دم کنید.

• ۳ پیمانه برنج
• ۱۵۰ گرم رشته
• ۲۰۰ گرم گوشت چرخ‌کرده
• ۲ عدد پیاز متوسط
• یک تا ۲ قاشق غذاخوری آرد نخودچی
• یک پیمانه کشمش
• یک پیمانه گردو
• یک قاشق چای‌خوری دارچین
• یک قاشق غذاخوری زردچوبه
• ۲ قاشق غذاخوری گلاب
• نمک، فلفل، ادویه به مقدار لازم
• ۴ قاشق غذاخوری زعفران

مرحله اول:

آماده‌سازی برنج: برنج را بشویید و از یک تا دو ساعت قبل در مقداری آب یک قاشق غذاخوری نمک خیس کنید. نصف یک قابلمه متوسط را با آب پر کنید و روی حرارت متوسط گاز بگذارید تا به جوش آید. سپس یک قاشق غذاخوری سر خالی نمک در قابلمه بریزید. آب برنج را خالی کنید و برنج را در قابلمه بریزید تا بپزد.

مرحله دوم:

رشته‌ها را در پنج دقیق پایانی جوشیدن برنج و قبل از آبکشی، در قابلمه بریزید و هم بزنید تا با برنج ترکیب شوند. آن‌ها را آبکش کنید. یک دانه از برنج را بخورید و اگر احساس کردید که شور است، روی آن کمی آب سرد بگیرید.

مرحله سوم:

قابلمه را روی شعله متوسط گاز قرار دهید و حدود دو کفگیر از برنج را در یک کاسه با دو تا سه قاشق غذاخوری زعفران دمکرده مخلوط کنید. بخشی از مخلوط برنج و رشته ساده را در قابلمه بریزید. سپس یک لایه پلوی زعفرانی را روی برنج ساده بریزید و کمی ادویه پلویی روی آن بپاشید. لایه‌ها را تکرار کنید تا برنج ساده و پلوی زعفرانی تمام شوند. رشته پلو را روی حرارت ملایم گاز قرار دهید تا برای ۴۵ دقیقه تا یک ساعت به‌خوبی دم بکشد.

در ۱۵ دقیقه پایانی دم کشیدن پلو، مقداری کره یا روغن حیوانی را آب کنید و روی برنج بریزید تا خوش‌عطر و خوش‌طعم شود.

مرحله چهارم:

آماده‌سازی کوفته قلقلی: پیاز رنده شده بدون آب را با گوشت چرخ‌کرده، آرد نخودچی، پودر سیر، زردچوبه و نمک و فلفل در یک کاسه مخلوط کنید و برای چند دقیقه ورز دهید. از گوشت به‌اندازه گردو بردارید و در دست گرد کنید تا به‌شکل یک کوفته ریزه دربیاید.

مقداری روغن داخل ماهیتابه بریزید و روی حرارت متوسط قرار دهید تا داغ شود. سپس پیازهای خلالی خرد شده را در روغن تفت دهید تا طلایی شوند. پیازهای سرخ شده را کنار بگذارید. در ادامه کوفته ریزه‌ها را در همان روغن سرخ کنید. نصف پیازهای سرخ شده و در صورت تمایل کره یا روغن حیوانی را به کوفته ریزه‌های سرخ شده بیفزایید و آن‌ها را با هم مخلوط کنید. سپس یک قاشق غذاخوری زعفران در تابه بریزید و مواد را هم بزنید.

مرحله پنجم:

بقیه پیازهای سرخ شده را در تابه بریزید و گردوها را به آن‌ها اضافه کنید. گردوها را روی حرارت ملایم گاز کمی تفت دهید. سپس کشمش و در صورت تمایل، کمی کره را در تابه بریزید و مواد را با هم تفت دهید تا نرم شوند. در ادامه دارچین و در صورت تمایل نوک قاشق چای‌خوری نمک را به مواد داخل تابه اضافه کنید تا طعم‌ها تعدیل شوند. سپس گلاب را در تابه بریزید و مواد را هم بزنید.

مرحله ششم:

رشته پلو را در ظرف سرو بکشید و روی آن را با مخلوط کوفته قلقلی و پیاز داغ و کشمش و گردو تزیین کنید.

• برخی افراد از کمی خلال پوست پرتقال خیس شده نیز برای تزیین رشته پلو استفاده می‌کنند. برای این کار، خلال پوست پرتقال را با کشمش و گردو تفت دهید.
• شما می‌توانید گوشت قلقلی و مخلوط کشمش و گردو را لابه‌لای برنج بریزید و غذا را دم کنید.
• به‌جای کشمش، می‌توان از خرمای هسته گرفته نیز استفاده کرد. برای این کار، خرماها را همراه با پیاز و گردو سرخ کنید.

• ۵۰۰ گرم برنج ایرانی
• ۲۰۰ گرم رشته پلویی
• ۴۰۰ گرم سینه مرغ
• زعفران دم‌کرده به مقدار لازم
• ۱۰۰ گرم کره
• یک عدد پیاز بزرگ
• ۳ قاشق غذاخوری پیاز داغ
• آب و روغن مایع به مقدار لازم
• نمک، فلفل و زردچوبه به مقدار لازم
• نصف قاشق چای‌خوری دارچین
• یک پیمانه کشمش پلویی

مرحله اول:

آماده‌سازی مرغ: پیاز خلالی خرد شده را با کمی روغن و کره تفت دهید تا کاراملی شود. بخشی از پیاز داغ را کنار بگذارید. سپس سینه مرغ را با دو قاشق غذاخوری پیاز داغ، یک قاشق غذاخوری روغن مایع، کمی زردچوبه و فلفل سیاه و نمک کمی تفت دهید تا رنگ مرغ به سفید و طلایی تبدیل شود. در ادامه یک لیوان آب جوش در تابه بریزید و درب تابه را ببندید تا مرغ روی حرارت ملایم گاز بپزد و آب آن تقریبا کشیده شود. مرغ را از قابلمه دربیاورید و اجازه دهید تا خنک شود.

سینه مرغ پخته را ریش ریش کنید. سپس مرغ‌های ریش ریش شده را با نصف کره و به مقدار دلخواه زعفران دم‌کرده در همان تابه‌ای که مرغ را پخته بودید، بریزید و کمی تفت دهید. در ادامه نصف قاشق چای‌خوری دارچین را به مرغ‌ها اضافه کنید و اجازه دهید تا تمام آب مرغ باقی‌مانده در تابه به خورد مرغ‌ها برود. شعله گاز را خاموش کنید. توجه کنید که مرغ نباید خشک شود و بهتر است که کمی آبدار باشد.

برخی افراد ترجیح می‌دهند که فیله‌های مرغ را خرد کرده و سرخ کنند. سپس موقع سرو غذا، آن‌ها را روی رشته پلو قرار دهند و میل کنند.

مرحله دوم:

آماده‌سازی رشته پلو: برنج را از قبل در کمی آب و نمک خیس کنید. سپس آن را در یک قابلمه آب جوش بریزید و پس از حدود هفت تا ۱۰ دقیقه، زمانی که مغز دانه‌های برنج نرم شدند، رشته‌ها را در قابلمه بریزید و آن‌ها را با هم مخلوط کنید. برنج و رشته را آبکش کنید.

مرحله سوم:

کمی روغن مایع در کف یک قابلمه بریزید و آن را روی حرارت متوسط گاز بگذارید تا داغ شود. سپس برای ته‌دیگ، چند حلقه سیب‌زمینی یا چند تکه نان در کف قابلمه بگذارید. مخلوط برنج و رشته را در قابلمه بریزید. سپس کمی کره روی برنج بریزید و اجازه دهید تا رشته پلو برای ۴۵ دقیقه دم بکشد.

مرحله چهارم:

آماده‌سازی کشمش: کشمش‌ها را در کره کمی تفت دهید. شما می‌توانید به مقدار دلخواه پودر دارچین را نیز روی کشمش بپاشید و آن را تفت دهید.

اگر طعم کشمش را دوست ندارید، می‌توانید از زرشک استفاده کنید. برای این کار، زرشک را از ۱۵ دقیقه قبل در آب خیس کنید. سپس زرشک‌ها را خشک کنید و در کره تفت دهید. شما می‌توانید به دلخواه نصف قاشق چای‌خوری شکر نیز به زرشک‌ها اضافه کنید تا طعم ترش آن‌ها را تعدیل کند.

مرحله پنجم:

بخشی از برنج را با کمی زعفران دم‌کرده مخلوط کنید. رشته پلو را در دیس بکشید و روی آن را با پلوی زعفرانی، مرغ زعفرانی و کشمش یا زرشک تزیین کنید.

منبع عکس کاور: foodnetwork.com، عکاس: نامشخص

رشته‌ پلویی از ترکیب آب، آرد گندم و نمک درست می‌شود و شباهت زیادی به رشته آش دارد؛ با این تفاوت که کمی نازک‌تر و رنگ آن کمی تیره‌تر است و در کارخانه بو داده می‌شود. رشته پلویی در گروه نان و غلات در پایین هرم راهنمای غذایی جای می‌گیرد و نصف لیوان رشته پلویی پخته، معادل یک سهم نان است و حدود ۸۰ کیلوکالری انرژی دارد. رشته پلویی درست مانند برنج، منبع انرژی است و در صورت زیاده‌روی در مصرف، ممکن است به چاقی منجر شود.

رشته‌ها در کارخانه‌ با استفاده از ویژگی‌های گندم مانند چسبندگی پروتئین آن به‌شکل خمیر درآورده و شکل داده می‌شوند. پس اگر نسبت به پروتئین گندم حساسیت دارید، نمی‌توانید از رشته پلویی استفاده کنید. در ضمن اگر به دیابت مبتلا هستید، بهتر است در خوردن رشته پلو احتیاط کنید.

رشته پلو با خرما و کشمش، اکثر افراد را به یاد شب‌‌های عید نوروز در خانه پدربزرگ‌ می‌اندازد. این غذای لذیذ و اصیل ایرانی را می‌توان با کشمش و خرما، پیاز داغ و گردو، گوشت قلقلی، مرغ و ماهی دودی سرو کرد.

اگر دوست دارید یک رشته پلو دونفره در خانه درست کنید، دست به کار شوید و از طرز تهیه انواع رشته پلو ارائه شده در این مقاله استفاده کنید. چنانچه موفق به درست کردن این غذای خوشمزه شدید، حتما از آن عکس بگیرید و با تگ‌کردن کجارو در اینستاگرام (mykojaro@)، تصاویر خود را با ما به اشتراک بگذارید. در ضمن در صورت تمایل، تجربه‌های خود را با ما و دیگر کاربران کجارو در زیر همین مقاله به اشتراک بگذارید.

منبع عکس کاور: labsalliebe.com، عکاس: نامشخص