طرز تهیه چرتمه؛ خورش سنتی سمنان

چرتمه، یکی از خورش های محلی استان سمنان است که با دنبه و جگر سیاه تهیه می‌شود. از دیگر مواد تشکیل‌دهنده این غذای متفاوت، چرب و پرکالری می‌توان به سیر، ماست، نمک و ادویه‌ اشاره کرد. این غذا شباهت زیادی به واویشکا و جغور بغور دارد. طبخ چرتمه به زمان کمی نیاز دارد و شما می‌توانید به‌راحتی آن را در خانه درست کنید. با ما همراه شوید تا با طرز تهیه این غذای سریع و ساده آشنا شوید.

از طرز تهیه چرتمه بیشتر بدانید:

برای ۴ نفر

• ۵۰۰ گرم جگر سیاه گوسفندی ریز خردشده
• ۱۰۰ گرم دنبه ریز خردشده
• ۳۰۰ گرم ماست
• ۱ عدد پیاز پوست‌کنده و خلالی خردشده
• ۴ عدد فلفل کبابی ریز خردشده
• ۵ حبه سیر پوست‌کنده و ریز خردشده
• نمک، فلفل سیاه و زردچوبه به مقدار لازم
• ۱ قاشق غذاخوری روغن سرخ‌کردنی

۱. پیازها را داخل روغن بریزید و تفت دهید تا نرم شوند. سپس زردچوبه را به آن بیفزایید.

۲. جگر و دنبه‌های ریز خردشده را داخل ماهیتابه بریزید و با پیاز هم بزنید و آن‌ها را به‌مدت پنج دقیقه تفت دهید. سپس فلفل‌های خردشده را به آن اضافه کنید و هم بزنید.

۳. نمک و فلفل سیاه را طبق مزاج خود به غذا اضافه کنید تا مزه‌دار شود. مخلوط مواد را روی حرارت متوسط گاز به‌مدت سه دقیقه دیگر هم بزنید و سپس از روی گاز بردارید.

۴. مواد داخل ماهیتابه را در یک ظرف مناسب بریزید و با گوشت‌کوب، آن‌ها را له کنید.

۵. در همین حین، سیر و ماست را در یک کاسه کوچک با هم مخلوط کنید و سپس آن‌ها را به جگر، دنبه و پیاز له‌شده بیفزایید.

۶. چرتمه آماده است و می‌توانید آن را همراه با برنج زعفرانی، سبزی خوردن و چند قاچ لیمو ترش سرو کنید.

طبخ چرتمه پلو، فوت و فن‌های خاص خود را دارد که شامل موارد زیر می‌شود:

• جگر به نسبت گوشت، دیرتر هضم می‌شود؛ اما مصرف آن به‌دلیل وجود آهن، برای افرادی که مشکل کم‌خونی دارند، بسیار مفید است.
• شما می‌توانید به‌جای استفاده از جگر گوسفندی از جگر گاو استفاده کنید؛ البته در نظر داشته باشید که جگر گوسفند، راحت‌تر هضم می‌شود.
• دلیل استفاده از فلفل در طرز تهیه چرتمه، کمک به هضم جگر است.
• شما می‌توانید از دارچین هم در طبخ چرتمه استفاده کنید.

• جگر سیاه یا کبد، منبع غنی ویتامین‌های گروه B، A، C، D، اسید فولیک، آهن، روی، مس، منگنز، سلنیوم و فسفر است.
• کارشناسان تغذیه، پروتئین موجود در جگر سیاه را از نظر ارزش غذایی، هم‌ردیف با پروئین گوشت در نظر می‌گیرند. البته آهن جگر، دو تا سه برابر گوشت گاو است و به همین دلیل، جگر، چربی بیشتری دارد. در نظر داشته باشید که کلسترول جگر سیاه نیز، دو برابر گوشت قرمز است و باید در مصرف آن، زیاده‌روی نکرد.
• ویتامین B۱۲ جگر برای رشد طبیعی، نگهداری و سلامت بافت‌های عصبی و برای عمل طبیعی تشکیل خون لازم است. این ویتامین همچنین بر ژن‌ها و ساخت سلول‌ها اثر می‌گذارد.
• ویتامین A از گروه ویتامین‌های محلول در چربی است که به رشد، سلامت پوست، بینایی و بالا رفتن مقاومت بدن در برابر عفونت‌ها کمک می‌کند. این ویتامین همچنین موجب حفظ سلامتی مخاط دستگاه تنفسی فوقانی و گوش داخلی می‌شود.
• وقتی فردی بیش از حد مجاز جگر می‌خورد، مازاد ویتامین A در بدن وی انباشته می‌شود و به مرور زمان، افزایش تدریجی این ویتامین، منجر به آسیب‌دیدگی کبد، خستگی و ناراحتی‌های دیگر می‌شود. توجه داشته باشید که مصرف زیاد جگر در برخی از افراد باعث بروز مسمومیت ناشی از ویتامین A می‌شود.
• تنها منبع حیوانی حاوی ویتامین C، جگر است. همان طور که می‌دانید کمبود ویتامین C منجر به خون‌ریزی لثه، بهبود طولانی زخم‌ها، خون‌ریزی‌های زیرپوستی، خستگی، ضعف و بی‌حالی می‌شود. در ضمن باید بدانید که ویتامین C باعث جذب کامل آهن می‌شود.
• ویتامین E به تقویت مو، رویش مو و سلامت قلب کمک می‌کند.

چرتمه، یکی از معروف‌ترین خورش‌های سمنانی است که بعید است شبیه به آن را تاکنون دیده یا مزه کرده باشید. به شهر زیبا و دوست‌داشتنی سمنان سفر کنید و در یکی از رستوران‌های محلی و دنج این شهر، چرتمه پلو سفارش دهید. بوی وسوسه‌کننده جگر در کنار طعم بی‌نظیر سیر، پیاز و دنبه، هر سلیقه‌ای را راضی خواهد کرد. چرتمه را روی پلو بریزید، چند قطره لیموی تازه روی آن بچکانید و از طعم و مزه بی‌نهایت خوش‌خوراک آن لذت ببرید.

آیا موفق به طبخ چرتمه پلو از مجموعه دستور پخت غذاهای ایرانی شده‌اید؟ اگر این طرز تهیه را دوست داشتید، حتما زیر همین مقاله، تجربه خود را برای ما و دیگر مخاطبان کجارو بنویسید. فراموش نکنید که از چرتمه پلوی خود عکس بگیرید و با تگ‌کردن کجارو در اینستاگرام (mykojaro@)، عکس‌های آن را با ما به اشتراک بگذارید.