طرز تهیه کوکو سبزی مجلسی؛ از غذاهای ایرانی ساده

کوکو سبزی، غذای بسیار ساده و خوش‌طعمی است که از ترکیب تخم‌مرغ و سبزی‌های معطر تهیه می‌شود. این کوکو انواع مختلفی دارد که از کوکوسبزی مجلسی تا کوکو سبزی با نان تست، رولت کوکو سبزی، کوکوی کاهو و تره و... را در بر می‌گیرد. اکثر کوکوها در ایران بدون استفاده از گوشت درست می‌شوند. کوکو سبزی نیز از این قاعده مستثنا نیست و در تهیه آن می‌توانید از ترکیب‌های مختلفی از گیاهان استفاده کنید که در دسترس‌تان قرار دارد. سبزیجات معمول این غذا اغلب شامل مخلوط جعفری، گشنیز، شوید و تره می‌شود، هرچند اگر کمی شنبلیله و برگ سیر تازه به آن اضافه کنید، طعم‌وبوی مطبوع‌تری پیدا می‌کند. این غذای لذیذ را می‌توانید به‌صورت سرد و گرم و برای پیش‌غذا، غذای اصلی یا اسنک تهیه کنید. در این مقاله از کجارو شما را با انواع کوکو سبزی و طرز تهیه برخی از آن‌ها آشنا خواهیم کرد.

هرآنچه باید درباره کوکو سبزی بدانید:

مواد لازم:

• ۲۰۰ گرم سبزی کوکو پاک‌کرده
• یک حبه سیر رنده‌شده
• یک تا دو عدد تخم‌مرغ
• زرشک و گردو (دلخواه)
• نمک، فلفل و زردچوبه به مقدار لازم
• یک عدد پیاز ریز رنده‌شده
• یک قاشق‌غذاخوری آرد سفید

۱. ابتدا تخم‌مرغ‌ها را با همزن دستی یا چنگال مخلوط کنید تا از حالت لختگی درآید.

۲. سبزی‌ها را ریز خرد کرده و به تخم‌مرغ اضافه کنید.

۳. سیر و پیاز رنده‌شده آب‌گرفته، نمک، فلفل و زرچوبه و آرد را هم در این مخلوط بریزید.

۴. تابه‌ای را روی حرارت قرار دهید و مقداری روغن مایع در آن بریزید.

۵. مایه کوکو را در تابه پخش کنید و اجازه دهید تا با حرارت ملایم بپزد و سرخ شود. در این مرحله بهتر است در تابه را بگذارید.

۶. وقتی کوکو خودش را گرفت و روی آن بسته شد و دیگر شل نبود، آن را برگردانید تا طرف دیگر نیز سرخ شود. در این مرحله نیازی به گذاشتن در تابه نیست؛ هرچند باید مقداری روغن به آن اضافه کنید.

۷. هر دو طرف کوکو که طلایی شد، آن را در ظرف سرو قرار دهید و برش بزنید.

• سبزی کوکو اغلب شامل تره، گشنیز، جعفری و شوید می‌شود که مقدار تره دوبرابر بقیه سبزی‌ها است؛ هرچند با توجه به ذائقه‌تان می‌توانید این مقادیر را تغییر دهید یا سبزی‌های دیگری همچون برگ سیر، نعنا، ترخون، ریحان و سبزی‌های معطر محلی به کوکو اضافه کنید.
• مواد لازم کوکو سبزی برای چهار تا پنج نفر عبارت است از: سبزی کوکو پاک‌نشده به میزان یک کیلو، چهار تا پنج عدد تخم‌مرغ (به درشتی یا ریزی تخم‌مرغ بستگی دارد)، یک عدد پیاز رنده‌شده، چهار حبه سیر، نمک و فلفل، دو قاشق سوپ‌خوری آرد، یک‌چهارم پیمانه مغز گردو و یک قاشق غذاخوری زرشک که همگی با هم مخلوط می‌شوند.
• شنبیله تازه یا خشکی که در کوکو استفاده می‌شود نباید بیش از حد مصرف شود؛ زیرا می‌تواند به تلخی کوکو سبزی بینجامد. به‌طور کلی شنبلیله کمترین میزان را در بین سبزیجات کوکو دارد.
• سبزی تازه را باید ساطوری کنید؛ اما نباید خیلی ریز شود. ریزی یا درشتی سبزی به سلیقه هر فرد بستگی دارد.
• کوکو سبزی را می‌توانید ضخیم درآورید. در واقع طرز تهیه کوکو سبزی ضخیم تفاوتی با دستور ذکرشده ندارد؛ فقط باید حرارت را بسیار کم کنید تا مغز کوکو کاملا بپزد. برای این منظور بهتر است از شعله‌پخش‌کن استفاده کنید.
• برای اینکه کوکو سبزی آب نیندازد، نباید بین مخلوط‌کردن مایه کوکو و داغ‌شدن تابه و روغن، فاصله زیادی باشد.
• برای تزیین کوکو می‌توانید از زرشک و گردو استفاده کنید؛ هرچند که برخی این دو ماده را در داخل کوکو نیز به کار می‌برند.

• برای طرز تهیه کوکو سبزی با سبزی یخ‌زده باید چند ساعت قبل از پخت غذا، سبزی را از فریزر خارج کنید تا به دمای محیط برسد؛ سپس آب اضافه آن را با فشار دست بگیرید.
• برای پفکی‌ترشدن کوکو سبزی می‌توانید به‌اندازه یک قاشق چای‌خوری به آن بکینگ پودر بزنید.
• هنگام سرخ‌کردن کوکو می‌توانید قدری کره به روغن مایع اضافه کنید تا طعم و عطر بهتری بگیرد.
• پس از مخلوط‌کردن مواد، مایه کوکو سبزی اغلب آب می‌اندازد که برای انسجام بهتر کوکو می‌توانید یک یا دو قاشق آرد سفید به آن اضافه کنید.

• طرز تهیه کوکو سبزی با سیب‌زمینی هم بسیار ساده است؛ فقط باید به مواد اولیه، یک عدد سیب‌زمینی رنده‌شده ریز (خام یا پخته) و یک تا دو قاشق غذاخوری ماست و آرد اضافه کنید. برای اینکه غذایی رژیمی و کم کالری داشته باشید، به‌جای سرخ‌کردن کوکو می‌توانید آن را در فر قرار دهید.
• به‌جای اینکه مایه کوکو سبزی را یک‌جا در تابه بریزید، می‌توانید آن را به‌شکل دایره‌های کوچک در تابه قرار دهید. علاوه بر این، قالب‌های فلزی کوچکی در بازار وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید و در تابه بگذارید تا داغ شود؛ سپس مایه کوکو سبزی را در این قالب‌ها بریزید و وقتی یک طرف کوکو سرخ شد، قالب را بردارید و کوکو را به طرف دیگر برگردانید.
• برای اینکه کوکو سبزی پف بیشتری داشته باشد،‌ می‌توانید تعداد تخم‌مرغ‌ها را افزایش دهید.
• این غذا اغلب در کنار سبزی پلو سرو می‌شود؛ هرچند می‌توانید آن را با نان نیز میل کنید.

طرز تهیه کوکو سبزی در فر درست شبیه به کوکو ساده است؛ فقط در مرحله آخر به‌جای تابه، باید از قالب استفاده کنید. در صورتی که قالب بزرگ دارید، آن را کمی چرب و آرد پاشی کنید و مایه کوکو را داخل قالب بریزید. پیش از آنکه ظرف را در فر بگذارید، روی آن را با فویل آلومینیومی بپوشانید و چند سوراخ روی آن ایجاد کنید. در ۱۰ تا ۱۵ دقیقه اول، ‌قالب‌تان با فویل باشد و سپس فویل را بردارید تا با روی باز پخته و سرخ شود.

برای مهمانی‌ها یا برای تنوع می‌توانید کوکو را به‌صورت تک نفره تهیه کنید؛ برای این منظور به‌سراغ قالب مافین بروید و ابتدا قالب را چرب و آردپاشی کنید یا کپسول کاغذی داخل آن بگذارید و سپس مایه کوکو را در قالب بریزید.

مدت‌زمان پخت کوکو در قالب بزرگ کمی طولانی‌تر از قالب‌های تک‌نفره است. اگر از قالب مافین استفاده کردید، ۳۵ تا ۴۰ دقیقه کافی است و در واقع تغییر رنگ سبزی و بوی آن به شما بگوید که زمان پخت طی شده است. اگر بخواهید روی کوکو بیشتر سرخ شود، گریل بالای فر را برای چند دقیقه روشن کنید. قالب را از فر خارج کنید و اجازه دهید تا خنک شود. برای درآوردن کوکوها از درون قالب باید ابتدا لبه‌های کوکو را با کمک چاقو جدا کنید و بعد قالب را برگردانید که اگر کپسول کاغذی گذاشته باشید،‌ کارتان به‌مراتب راحت‌تر خواهد بود. مطمئنا در این روش از روغن کمتری استفاده می‌شود و به این ترتیب، غذایی رژیمی خواهید داشت.

مواد لازم:

• دو پیمانه سبزی خشک (تره، جعفری، گشنیز، شوید، شنبلیله، اسفناج)
• چهار عدد تخم‌مرغ
• یک قاشق غذاخوری آرد سفید
• دو حبه سیر رنده‌شده
• زرشک و گردو (دلخواه)
• نمک و فلفل سیاه به مقدار لازم

۱. سبزی خشک را در ظرفی بریزید و نیم‌لیتر آب به آن اضافه کنید. ۱۰ تا ۱۵ دقیقه اجازه دهید سبزی در آب خیس بخورد.

۲. سپس سبزی‌ها را در دست‌تان فشار دهید تا آبش کاملا گرفته شود و آن را در ظرف دیگری بریزید.

۳. تخم‌مرغ‌ها را در ظرفی بشکنید و با چنگال کمی بزنید تا از حالت لختگی درآید.

۴. تخم‌مرغ‌ها را به سبزیجات اضافه کنید.

۵. آرد، نمک و پودر فلفل سیاه را اضافه کرده و مواد را خوب مخلوط کنید.

۶. روغن را در تابه بریزید و اجازه دهید حسابی داغ شود.

۷. مایه کوکو را در تابه بریزید و آن را کاملا پخش کنید.

۸. حرارت زیر تابه را کم کنید و در آن را بگذارید و صبر کنید تا یک طرف کوکو طلایی شود.

۹. در این مرحله می‌توانید یک بشقاب روی تابه قرار دهید و تابه را برگردانید تا کوکو به بشقاب منتقل شود و سپس با کمک بشقاب، کوکو را به تابه برگردانید تا طرف دیگر هم سرخ شود. علاوه بر این، می‌توانید با چاقو کوکو را در تابه برش بزنید و سپس هر تکه را به‌صورت جداگانه برگردانید.

۱۰. برای ادامه کار نیز حرارت زیر تابه کم باشد؛ اما نیازی به گذاشتن در آن نیست.

برای ۴ نفر

مواد لازم:

• یک کیلو جعفری
• پنج عدد تخم‌مرغ
• یک عدد پیاز
• یک قاشق غذاخوری آرد سفید
• نمک و فلفل و زردچوبه به مقدار لازم

۱. پس از شستن سبزی، آن را ریز خرد کنید.

۲. پیاز را ریز رنده کنید، آب آن را بگیرید و به سبزی اضافه کنید.

۳. تخم‌مرغ‌ها را در ظرف جداگانه‌ای با چنگال خوب بزنید تا مخلوط شود و بعد آن را به سبزی و پیاز بیفزایید.

۴. در تابه روغن بریزید و صبر کنید تا داغ شود.

۵. مایه کوکو را در تابه بریزید، حرارت را کم کنید و در آن را بگذارید.

۶. یک طرف که سرخ شد، آن را برگردانید تا طرف دیگر هم سرخ شود.

• در صورت تمایل می‌توانید سیب‌زمینی پخته و رنده‌شده به مایه کوکو اضافه کنید. اگر بخواهید طعم سیب‌زمینی غالب باشد، می‌توانید به‌ازای پنج سیب‌زمینی متوسط، نصف پیمانه جعفری خردشده و دو عدد تخم‌مرغ استفاده کنید.
• سیر رنده‌شده طعم متفاوت و دلچسبی به کوکو می‌دهد.
• برای عطر بهتر کوکو به آن کمی شنبلیله اضافه کنید.

در طرز تهیه کوکو سبزی مجلسی از گردوی خردشده و زرشک استفاده می‌کنند که این موضوع به سلیقه و ذائقه افراد بستگی دارد. گردوها باید به‌صورت خردشده باشد. زرشک‌ها را هم از قبل بشویید و روی دستمالی پهن کنید تا آبش به‌طور کامل گرفته شود.

رولت کوکو سبزی: یک روش دیگر تهیه کوکو به‌شکل مجلسی است که برای این منظور باید همه مواد را با هم مخلوط کرده و به‌صورت یک لایه نازک در قالب پهن کنید و در فر ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد قرار دهید تا کوکو بپزد. بعد از فر بیرون بیاورید و آن را با کمک یک کاغذ روغنی رول کنید و در یخچال بگذارید تا خنک شود. سپس به‌آرامی کوکو را باز کنید، ‌داخل آن ماست چکیده یا پنیر خامه‌ای بمالید، در صورت تمایل مغز گردو برزید، مجددا رول کنید و با چاقویی تیز برش بزنید. برای این رولت، کوکو نباید پف کند؛ زیرا رول‌کردن آن دشوار می‌شود.

روش دیگر این رولت، تهیه آن روی گاز است. از تابه‌های رژیمی مستطیلی‌شکل استفاده کرده و مایه کوکو را نازک در آن پهن کنید. از آنجا که نازک است؛ پس از سرخ‌شدن یک طرف آن، نیازی به سرخ‌شدن طرف دیگر نیست. در ادامه باید تابه را از روی حرارت بردارید، در آن را برای ۳۰ دقیقه ببندید و اجازه دهید تا کوکو به‌تدریج با حرارت خودش سرد شود. سپس کوکو را با احتیاط روی یک کاغذ روغنی برگردانید و پس از مالیدن ماست چکیده، آن را به‌آرامی رول کنید و یک ساعت در یخچال بگذارید تا خودش را بگیرد و بعد برش بزنید.

اسنک کوکو سبزی: از این اسنک می‌توانید برای میان‌وعده یا کنار غذای اصلی استفاده کنید. تهیه آن بسیار ساده است و با دستگاه ساندویچ‌ساز انجام می‌شود و فقط باید مایه کوکو را بین دو لایه نان قرار دهید.

کوکو سبزی با نان باگت: نان باگت در اندازه‌ حلقه‌های سه سانتی‌متری برش بزنید و وسط آن را خالی کنید. در تابه‌ای روغن بریزید و این حلقه‌های نان را در آن قرار دهید و از مایه کوکو با قاشق در داخل آن‌ها بریزید. حرارت را کم کنید تا کوکو سرخ شد، سپس طرف دیگر را سرخ کنید. همین روش را با نان تست هم می‌توانید انجام دهید. به‌اندازه یک دایره از وسط نان خالی کنید و در تابه بگذارید و از مواد کوکو در آن بریزید تا سرخ شود.

کوکو سبزی دورنگ: کوکوی دو رنگ، یکی از انواع کوکو سبزی مجلسی است که از ترکیب کوکو سیب‌زمینی و کوکو سبزی تهیه می‌شود؛ به این ترتیب که مایه کوکو سبزی را در تابه می‌ریزید و اجازه می‌دهید سرخ شود و بپزد؛ سپس کوکو را برمی‌گردانید. حالا مایه کوکو سیب‌زمینی (کوکوی تهیه شده با سیب‌‌زمینی آب‌پز) را روی آن بریزید و در قابلمه که دم‌کنی دارد، روی تابه بگذارید. پس از پخت کوکو سیب‌زمینی، با کمک یک بشقاب آن را برگردانید و به تابه منتقل کنید تا روی کوکو هم سرخ شود.

کوکو سبزی را می‌توانید با سبزی‌های محلی و معطر یا فقط یک نوع خاص سبزی نیز تهیه کنید. تخم‌مرغ و سبزی پایه اصلی این غذا را تشکیل می‌دهند که اغلب در دسترس همه قرار دارند. از انواع کوکو سبزی می‌توان به کوکو تره، کوکو پیاز، کوکو اسفناج، کوکو هویج، کوکو پیازچه و... اشاره کرد که در ادامه نگاهی گذرا به آن‌ها خواهیم داشت.

پاغازه از سبزیی‌های محلی در کرمانشاه است که گیاهی دارویی محسوب می‌شود و از آن در تهیه غذا‌هایی نظیر کوکو، بورانی و سبزی پلو استفاده می‌شود. کوکوی پاغازه از غذا‌های سنتی کرمانشاهی است که درست مثل کوکو سبزی از ترکیب سبزی خردشده، تخم‌مرغ و ادویه‌جات درست می‌شود. مواد لازم برای پاغازه کرمانشاهی شامل نیم کیلو سبزی پاغازه، یک عدد پیاز رنده‌شده، ‌یک تا دو قاشق غذاخوری آرد، چهار تا پنج عدد تخم‌مرغ، یک حبه سیر رنده‌شده و نمک و زردچوبه است.

کوکوی پیازچه خیلی ترد و سبک است و خواص بسیاری دارد. علاوه بر این، افرادی که قادر به استفاده از این سبزی به‌صورت خام نیستند، از این طریق می‌توانند آن را وارد رژیم غذایی خود کنند. برای ۵۰۰ گرم پیازچه خردشده (ریزی یا درشتی آن به سلیقه شما بستگی دارد)، ‌پنج عدد تخم‌مرغ، دو قاشق غذاخوری آرد و نمک و فلفل استفاده کنید. اگر کوکو پیازچه را در قالب‌های آشپزی بریزید و سرخ کنید، کوکوی شکیل‌تر و مجلسی‌تری خواهید داشت.

کوکو پیازچه در شهرهای مختلف به روش‌های متفاوتی درست می‌شود؛ به‌طوری که در برخی شهرها از پیازچه‌های کوهی استفاده می‌کنند که عطروبوی دلپذیری به غذا می‌دهد.

کوکو والک از غذاهای ایرانی ساده است که با سبزی والک کوهی، تخم‌مرغ، آرد، گردو و زرشک، نمک و فلفل درست می‌شود. این کوکو اغلب به‌شکل گرد در تابه ریخته و سرخ می‌شود؛ هرچند شما می‌توانید آن را به‌شکل دلخواه خودتان تهیه کنید. سبزی والک با فرارسیدن فصل بهار در مناطق اطراف تهران و کوهپایه‌های البرز و همین طور برخی نقاط سرد کوهستانی کشور به‌وفور یافت می‌شود.

کاهو یکی از پرمصرف‌ترین سبزیجات است و از آنجا که اغلب در دسترس قرار دارد، به‌راحتی می‌توانید کوکو کاهو را تهیه کنید. پنج برگ بزرگ کاهو خردشده، سه عدد تخم‌مرغ، یک حبه سیر رنده‌شده، یک قاشق آرد و ۵۰ گرم جعفری تازه را با هم مخلوط کنید و در تابه بریزید. برگ‌های ضخیم‌تر، سبزتر و کلفت‌تر کاهو برای این غذا مناسب‌تر هستند.

کوکو اسفناج از کوکوهای مجلسی ایرانی است که طعم بسیار خوبی دارد و به‌خاطر وجود اسفناج خواص بسیاری به بدن شما می‌رساند. کوکوی اسفناج ظاهر و دستوری مشابه کوکو سبزی دارد.

کوکو تره از سبزی تره و قدری پیازچه و در صورت تمایل چد حبه سیر و اسفناج تشکیل شده است که می‌تواند تنوع خوبی در رژیم غذایی شما به وجود ‌آورد. کوکو تره تبریزی غذایی بسیار کم‌هزینه و ارزان است که در مدت‌زمانی کوتاه تهیه می‌شود. هنگام تهیه کوکو تره برای چهار نفر به سه عدد تخم‌مرغ، نیم‌کیلو تره، یک قاشق غذاخوری سبزی معطر (دلخواه)، ۱۰۰ گرم پیازچه و نمک و فلفل نیاز دارید.

کوکو سبزی سرشار از ویتامین‌های A ،C ،E و گروه ویتامین‌های B است؛ ضمن اینکه منبع پروتئین، آهن، اسید چرب امگا ۳، فیبر و کربوهیدرات به شمار می‌رود. اسید فولیک موجود در سبزی این کوکو برای افراد دچار کم‌خونی مفید است؛ کلسیم و منیزیم آن نیز به تقویت استخوان‌ها کمک می‌کند.

کوکو سبزی در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش بسزایی دارد و فیبر موجود در آن برای مبتلایان به یبوست مفید است. علاوه بر این، غذاهایی مانند کوکوسبزی، به‌خصوص به درد کسانی می‌خورد که در هضم سبزی خام مشکل دارند. برخی دیگر از خواص کوکو سبزی را به اختصار در اینجا آورده‌ایم:

• ضدنفخ و بادشکن
• کمک به پاک‌سازی عروق و تقویت عمومی بدن
• محافظت بدن در برابر انواع بیماری‌ها به‌خاطر داشتن آنتی‌اکسیدان
• مناسب برای مبتلایان به چربی، فشار و قند خون و مادران شیرده

سفیده تخم‌مرغی که در کوکو استفاده می‌شود، منبع غنی پروتئین است؛ مضاف بر اینکه آلبومین و ترکیب آمینواسیدی سفیده تخم‌مرغ در رشد کودکان و تقویت حافظه آن‌ها اثر دارد.

زرشک نیز به‌دلیل داشتن خاصیت آنتی‌اکسیدانی، در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و سرطان تاثیرگذار است.

مغز گردو حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ است که به تکامل مغز کودکان و پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی کمک می‌کند.

برای حفظ موادمغذی کوکوسبزی، آن را در دمای پایین و روغن کم سرخ کنید؛ چراکه حرارت بالا به ویتامین‌ سبزی‌ها آسیب می‌رساند.

کوکو سبزی از جمله غذاهای ساده‌ای است که در مدت‌زمانی کوتاه می‌توانید برای ناهار، شام، میان‌وعده و پیش‌غذا تهیه کنید؛ شاید به همین دلیل است که این غذا طرفداران بسیاری بین افراد شاغل و دانشجو دارد. این غذای بسیار خوشمزه در سفره بیشتر ما ایرانی‌ها دیده می‌شود؛ به‌خصوص در کنار سبزی پلو که یکی از خاطره‌انگیزترین غذاهای سنتی ایرانی در ایام عید به حساب می‌آید. یکی از نکته‌های جالب درباره کوکو سبزی این است که اگر آن را در سایت‌های خارجی جستجو کنید، از این غذای خوشمزه به‌عنوان «املت ایرانی» یاد شده است.

برحسب سلیقه و مواد اولیه در دسترس خود، می‌توانید این کوکو را برای اهالی خانه تهیه کنید و با همین غذای گیاهی و سریع، یک دورهمی دلنشین داشته باشید. این غذا حتی جایگاه ویژه‌ای در پیک‌نیک‌ها دارد؛ چراکه به‌صورت سرد نیز دلچسب و اشتهابرانگیز است. اگر بخواهید حسابی سنگ تمام بگذارید، آن را با سبزی پلو سرو کنید؛ گرچه این غذا با نان باگت و خیارشور و گوجه‌فرنگی نیز پرطرفدار است.

امیدواریم که با خواندن این مقاله به فکر درست‌کردن کوکو سبزی بیفتید و با تگ‌کردن کجارو در اینستاگرام (mykojaro@)، عکس‌ غذای خود را برای ما ارسال کنید. در صورتی هم که تجربه متفاوتی در تهیه کوکو سبزی دارید؛ مایه بسی خوشحالی است اگر آن را با کاربران کجارو در زیر همین مقاله به اشتراک بگذارید تا آن‌ها نیز بتوانند کوکو سبزی خوش‌طعمی آماده کنند.

منبع عکس کاور: shayanews.com، عکاس: نامشخص