عربستان سعودی به قطب هنر در جهان تبدیل میشود
احمد ماطر هنرمند عربی که یکی از آثار هنریاش توسط دولت به چین اهدا شده بود، مورد توجه شاهزاده این کشور، سلمان بن عبدالعزیز آل سعود قرار گرفته است. حدود ۱۵ ماه پیش این هنرمند ۱۰ دقیقهای وقت ملاقات با این شاهزاده داشت و در طی این ملاقات، پیشنهاد جاه طلبانهای به شاهزاده ارائه کرد. این هنرمند بیان داشت که عربستان سعودی باید به یک مرکز جهانی هنر تبدیل شود تا بتواند هنر معاصر را به سراسر جهان انتشار دهد.
این هنرمند روز دوشنبه در موزه هنرهای مدرن نیویورک در پیشگاه حاضران و گلن لوری مدیر موزه اعلام کرد که پیشنهادش به حقیقت تبدیل خواهد شد و گفت:
موسسه هنری میسک توسط شاهزاده عرب، سلمان بن عبدالعزیز آل سعود ساخته خواهد شد و مسائل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و آموزشی را درگیر خواهد کرد. این مرکز جهانی شامل گالریها، نمایشگاهها، فضاهای کارگاهی و سخنرانی، فضاهایی ویژه مخصوص هنرمندان و ورک شاپها خواهد بود. بخش عمده این مرکز هنوز در حال برنامهریزی است. موضوعات بودجه و طراحی ساختمان مطرح نیست. تیم متخصصی برای ساخت ساختمان در نظر گرفته شده است. این تیم متشکل از میشل دلوچی، اسکین کتلینگ و شرکت هنری آدام لوو است. این کارشناسان برنامههای بلندپروازانهای برای این طرح در نظر گرفتهاند که احتمالا تا پایان سال به نتیجه خواهد رسید. جشنوارهای ویژه از هنر عرب در بنیاد معماری ونیز در سال آینده، ۱۳۹۷ در طی چندین هفته برگزار خواهد شد. این جشنواره شامل برنامهها و اجراهایی خواهد بود که در شهریور ماه اجرا میشود. در طی این جشنواره، هنرمندان جوان عرب به اعزام میشوند تا تحت عنوان برنامهی الهام بگیر و خلق کن، آموزشهای ویژهای ببینند.
ایجاد اشتغال و تبادلات فرهنگی
استیفن استپلتون هنرمند بریتانیایی که بهعنوان مدیر برنامههای بینالمللی این موسسه فعالیت خواهد کرد دراینباره میگوید:
اینکه بگوییم این شاهزاده ۳۲ سن دارد و جوان است، دور از ذهن نیست؛ اما او جزیی از نسلی است که صنعت خلاقی دارد و علاوه بر رشد اقتصادی میتواند به ایجاد اشتغال و تبادلات فرهنگی کمک شایانی کند.
ابتکارهای هنری این مرکز جهانی تنها بخشی از فعالیتهای آن خواهد بود و بخشی از چشماندازهای این مرکز تا سال ۱۴۰۹ طرحریزی شده است. این فعالیتهای مدرن با اثرات اقتصادی و اجتماعی خود، عربستان سعودی را از هر جنبهای تحتتاثیر قرار خواهد داد. یکی از این همکاریهای جهانی که تاثیرگذار خواهد بود، همکاری با خبرگزاری بلومبرگ است که برنامههای ویژهی روزنامهنگاری را در پی دارد.
موسسه هنری میسک توسط هییت مدیره و رهبری مستقیم این هنرمند عربی، احمد ماطر مدیریت میشود. بیشتر سمتهای شغلی موسسه مشخص شدهاند و حدود ۶۰ درصد از سمتهای مدیریتی در اختیار زنان است و این اقدام به افزایش حقوق زنان در کشور کمک خواهد کرد.
پیامدهای احتمالی
مدت زمان نگهداری از آثار هنری از بحثهای فعلی این مرکز است. این مرکز فضاهای بسیاری برای نمایش آثار هنرمندان مختلف دارد، اما اینکه تا چه زمانی این آثار نمایش داده میشود و بعد از آن چگونه نگهداری میشوند و آیا نمایشگاهها دایمی خواهد بود، همچنان مشخص نیست. استپلتون دراینباره میگوید:
این موضوع فعلا هییت مدیره را بهشدت درگیر کرده و از آنجایی که مجموعه ملی هنرهای معاصر در عربستان وجود ندارد و فعالیتهای موسسه نیز بینالمللی خواهد بود، هنوز تصمیمی گرفته نشده است و همچنان بر سر آن بحث و گفتوگو است.
در جهان هنر، تفکرات و اندیشههای عمیقی وجود دارد. در سالهای اخیر کشورهای کناره خلیج فارس برای ساخت مجموعههای هنری مدرن و معاصر سرمایهگذاریهای گزافی کردهاند. ساخت این مرکز جهانی توسط این شاهزاده جاهطلب میتواند تاثییرات شگرفی روی بازار هنر منطقه بگذارد.
در سخنرانی روز دوشنبه احمد ماطر بیشتر روی پرورش استعدادهای جوانان عرب تاکید کرد و گفت:
این فرصت منحصربهفردی است که انرژیهای بسیاری را از بالا تا پایین جامعه درگیر میکند.
هرچند مراکز هنر در سایر کشورها میتواند جاذبهای بینظیر برای گردشگری باشد، اما در عربستان سعودی با توجه به برخی محدودیتها کمی دور از ذهن به نظر میرسد.