کشورهایی که به زباله دان عظیمی تبدیل شده اند (قسمت اول)
متاسفانه بسیاری از کشورهای فقیر و در حال توسعه جهان به زبالهدان کشورهای توسعهیافته تبدیل شده‌اند که یک معضل زیست‌محیطی و فرهنگی بزرگ است.
مقاله‌های مرتبط:
در سال‌های اخیر در کشورهای توسعهیافته مختلف دفع صحیح و بدون خطر زباله‌ها، مخصوصا زباله‌های الکترونیکی به چالشی بزرگ تبدیل شده است؛ متاسفانه مشکلات و هزینه زیاد دفع صحیح زباله‌های این کشورها که اغلب هم حاوی مواد خطرناکی هستند، موجب شده زباله‌های الکترونیکی و مواد مشابه به‌سادگی به کشورهای در حال توسعه به عنوان کالای مصرفی دستدوم انتقال داده شود.
تلاش‌های زیادی برای محدود کردن انتقال و دفع زباله در کشورهای توسعه یافته که فاقد امکانات لازم برای مدیریت این گونه مواد هستند، انجام شده است؛ اما با این حال هنوز هم این کار در برخی از کشورها ادامه دارد و به محیط‌زیست آن‌ها آسیب جدی وارد می‌کند. در ادامه به معرفی کشورهایی می‌پردازیم که بخشی از آن‌ها به مکانی عظیم برای دفع زباله تبدیل شده‌اند.
غنا
کشور غنا که در قاره آفریقا واقع شده، به محلی برای تجمع زباله‌های الکترونیکی از سراسر دنیا تبدیل شده است. بیشترین میزان این گونه زیاله در منطقه اَگباگبِلاشی (Agbogbloshie) وجود دارد. این منطقه قبلا مکانی حاصل‌خیز بود، اما امروزه به بزرگ‌ترین زباله دان زباله های الکترونیکی در جهان تبدیل شده است. این منطقه بی آب و علف که مردم محلی آن را سدوم و گموراه می‌نامند (سدوم و گموراه دو شهری هستند که در متون مذهبی از آن‌ها نام برده شده و مردم آن گرفتار عذاب الهی شده‌اند)، زباله های الکترونیکی سوزانده میشوند و قطعات ارزشمند داخل آن‌ها توسط کارگران محلی بیرون درآورده می‌شود.
فیلیپین
بندر مالینا (Malina) چند سال پیش ناخواسته محل دفع زباله ۵۰ کانتینر بزرگ پر از زباله شد که از کانادا به این کشور انتقال داده شدند و هر یک از آن‌ها به اندازه یک اتوبوس بود. مسئولین امر کانادایی اعلام کرده بودند که این مخازن تنها حاوی پلاستیک برای بازیافت هستد، اما پس از انتقال و تخلیه آن‌ها مشخص شد که پوشک‌های کثیفی نیز در میان زباله‌ها بوده است.
چند سال قبل از این ماجرا نیز ۱۰۳ ون پر از زباله از ژاپن به فیلیپین فرستاده شد؛ اما همه آن‌ها بازگردانده شدند.
نیجریه
طبق برآوردهای انجام شده هر روز تقریبا ۱۵ کانتینر پر از وسایل الکترونیکی دور انداخته شده از کشورهای مختلف به بندر لاگوس نیجریه که یک بازار عظیم وسایل الکترونیکی است، انتقال داده می‌شود.
متاسفانه بسیاری از این وسایل در حین تعمیر می‌شکنند و دور انداخته میشوند و مردم نیز به امید یافتن وسیله یا قطعه‌ای ارزشمند این وسایل را در شرایطی خطرناک بررسی می‌کنند. در ضمن به‌تازگی زباله‌های سمی نیز از کشورهایی نظیر ایتالیا به نیجریه انتقال داده میشوند.
سومالی
خوشبختانه سونامی سال ۲۰۰۴ موجب شد سواحل جنوبی سومالی از زباله‌های خطرناک پاک شوند و این اتفاق منجر به توجه بیشتر به مساله دفع غیرقانونی زباله و تجدیدنظر در مورد آن در این کشور شد.
زباله‌های سمی حاوی هیدروژن پراکسید و مواد رادیواکتیو نیز در برخی از مناطق مرکزی و جنوبی سومالی دیده شده است. طبق گفته مقامات مسئول سازمان ملل چندین شرکت از نبود دولت کارآمد در این کشور سوء‌استفاده کرده و زباله‌های خود را سال‌ها در سواحل این کشور دفع کرده‌اند.
اگرچه چین خود یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان وسایل الکترونیکی و برقی در جهان است و تولیدات آن به سراسر جهان صادر می‌شود؛ اما بخش زیادی از این کالاها برخلاف ممنوعیت‌هایی که وجود دارد، به عنوان زباله‌های الکترونیکی به چین بازگردانده می‌شود.
یکی از بزرگ‌ترین مراکز تجمع زباله‌های الکترونیکی در چین شهر گوییو است و جاده‌های اطراف این شهر با این گونه زباله‌ها پر شده‌اند. این موضوع تاثیر فاجعه‌باری روی محیط زیست اطراف شهر گذاشته و توده‌های وسایل الکترونیکی بی‌مصرف در هر گوشه از محیط اطراف شهر دیده می‌شود.
هند
طبق اطلاعات منتشر شده هر سال زباله‌های زیادی اعم از انواع فلز، محصولات نساجی و تایر از کشورهای اروپایی وارد این کشور می‌شود. همچنین در این کشور زباله‌های الکترونیکی بسیار زیادی وجود دارد که بخشی از آن‌ها که امکان بازیافت آن‌ها با امکانات ابتدایی وجود ندارد، در کوره‌های زباله‌سوز سوزانده میشوند یا در زمین‌هایی که تبدیل به زبالهدان شده‌اند، رها میشوند.
الانگ یکی از شهرهای هند بوده که به گورستان کشتی‌های از کارافتاده و نجات‌یافته از سراسر جهان تبدیل شده است. عده زیادی از کارگران محلی پس از اینکه این کشتی‌ها به ساحل آورده میشوند، آن‌ها را در شرایط بسیار خطرناک تکه‌تکه می‌کنند.
ویتنام
صنعت IT در ویتنام در حال رشد بوده و همین مساله موجب شده زباله‌های الکترونیکی در این کشور افزایش پیدا کند؛ علاوه بر این، مشکل واردات غیرقانونی زباله‌های الکترونیکی از سایر کشورها نیز گریبان‌گیر این کشور شده است. در سال‌های اخیر سازمان‌هایی همچون از جمله سازمان مبارزه با جرائم محیطی، یکی از سازمان‌های زیرمجموعه وزارت امنیت ملی، از برخی از عملیات غیرقانونی در این کشور پرده برداشته است.
این عملیات غیرقانونی شامل خرید غیرقانونی ۳۴۰ تن قطعات یدکی الکترونیکی، لپ‌تاپ دستدوم، نمایشگر کامپیوتر، تراشه و شارژر توسط یک کشور و واردات غیرقانونی آن‌ها توسط شرکتی دیگر می‌شود. در ضمن دهکده مین خای (Minh Khai) یکی از زبالهدان بسیار بزرگ این کشور است که زباله‌های زیادی از خود ویتنام و کشورهای آسیایی و اروپایی وارد آن می‌شود.
پاکستان
طبق اطلاعات منتشر شده از سوی سازمان بازل اکشن نتورک (Basel Action Network) سالانه ۵۰۰ هزار دستگاه کامپیوتر دستدوم از کشورهای توسعهیافته نظیر آمریکا، سنگاپور و چند کشور اروپایی وارد پاکستان می‌شود که نقض آشکار قوانین بین‌المللی است.
متاسفانه تنها ۱۵ تا ۴۰ درصد از این کامپیوترها قابل استفاده هستند و مابقی دستگاه‌ها به دست زنان و کودکان در شرایط بسیار خطرناک بازیافت میشوند.
بنگلادش
طبق مطالعات سازمان توسعه محیطی و اجتماعی یا Environment and Social Development Organization ۸۳ درصد از کودکان بنگلادشی در هنگام بازیافت زباله‌های الکترونیکی، در معرض مواد سمی هستند و ۱۵ درصد از آن‌ها به همین دلیل می‌میرند.
در گذشته این کشور محل تجمع انواع زباله‌ها از کشورهای مختلف بود؛ از ضایعات پلاستیکی و پینه‌سوز (نوعی سنگ که به عنوان ماده نسوز به کار می‌رود) گرفته تا فولاد اسقاطی، ضایعات نفتی و باتری‌های استفاده شده. واردات غیر قانونی زباله‌های الکترونیکی تنها مشکل این کشور نیست و کشتی‌های اسقاط شده نیز یکی از معضلات این کشور است. بنگلادش از نظر اسقاط کشتی رده دوم را در جهان به خود اختصاص داده و هر ساله تعداد زیادی کشتی که وزن آن‌ها به میلیون‌ها تن می‌رسد، وارد این کشور می‌شود.
ساحل عاج
ساحل عاج یکی از شکه‌کننده‌ترین آمار واردات و دفع زیر قانونی در جهان را از آن خود کرده است. چند سال پیش ۵۰۰ متر مکعب زباله سمی از کشورهای اروپایی با چندین تانکر وارد این کشور شد و پس از تخلیه شبانه، در ۱۴ محل دفع زباله در آبیجان، پایتخت ساحل عاج، پراکنده شدند.
نزدیکی این محل‌ها به منابع آب مورد استفاده برای تولید محصولات غذایی، موجب مرگ ۸ نفر و بیمار شدن ۸۰ هزار نفر شد.
دیدگاه