اورگن؛ عمیق ترین دریاچه آمریکا
هزاران سال قبل پس از فوران آتشفشان مونتمازاما در آمریکا، دریاچه ای توسط ماگمای باقیمانده شکل گرفت و با آب باران و برف تغذیه شد. این دریاچه در اورگن هماکنون یکی از عمیق ترین دریاچه های جهان به حساب میآید که یکی از شگفتیهای آن رنگ آبی نیلگون است.
یکی از هیجان انگیزترین اعضای حلقه­ی آتش (حلقه جهانی که دارای ۷۵% آتشفشانهای فعال جهان است) پارک ملی دریاچه کراتر در «اورگن» (Oregon) است. این دریاچه - عمیق­ترین دریاچه در آمریکا - به هیچ رودخانهای متصل نیست و تمام آب آن از بارش باران و برفهای آب شده تامین می­شود. همین موضوع سبب شده رنگ آن آبی کریستالی باشد. این دریاچه بزرگ­ترین و تمیزترین حجم آب در جهان است.
تاریخچه: از یک برجستگی تا فرورفتگی
قبل از اینکه دریاچه شکل بگیرد، آتشفشان مونت مازاما در جای خود ایستاده بود. این کوه ۵۰۰,۰۰۰ سال قبل در اثر حرکت تکتونیکی پوسته­ی زمین و فشار زیرلایه­ها برهم و برخاستن لبهای برای تشکیل آتشفشان به ارتفاع ۳۷۰۰ متر به وجود آمد.
۷۷۰۰ سال قبل فوران بزرگ این آتشفشان سبب شد هرگونه آثاری از حیات تا کیلومترها پاک شود. فوران حجم زیادی خاکستر و سنگ در هوا سبب فروریزی قلهی مونت مازاما شد و فرورفتگی بزرگی بهجای گذاشت. چند فوران کوچک دیگر کف کالدرا را مهر و موم کرد. پس از چند فوران دوباره روی خود دهانهای به عرض ۱۰ کیلومتر و عمق ۱۲۰۰ متر تشکیل شد.
دریاچهی کراتر یک کالدرای باستانی است. کالدراها، تورفتگیهای کاسهای شکلی هستند که پس از فوران آتشفشان از ماگما تشکیل می­شوند. بدون ماگما، زمین اطراف کوه ساختار خود را از دست می­دهد و به درون فرو می­پاشد و ساختاری کاسه­ای شکل ایجاد می­کند.
دریاچه­ی کراتر بهدلیل در دسترس بودن برای زمین­شناسی بسیار مشهور است. «رون ماستروجیوسپه»، بنیان­گذار موسسهی دریاچه­ی کراتر می­گوید:
این پارک، یک کلاس در هوای آزاد است.
تا همین امروز، برخی آمریکاییهای بومی به آن نگاه نمیکردند زیرا برای خیره شدن به تقدس آن نیاز به قدرت زیادی در بیننده است
دریاچهی کراتر بخشی از زمینهای آمریکایی بومی کلامات (Klamath) است. کلاماتها و دیگر قبایل درباره­ی آن به کاوش­گران چیزی نمیگفتند زیرا بر این باور بودند که آن مکان مقدس و جایگاه طلب بصیرت است. تا همین امروز، برخی آمریکاییهای بومی به آن نگاه نمیکنند زیرا برای خیره شدن به تقدس آن نیاز به قدرت زیادی در بیننده است. افسانه­ی کالامات­ها از جنگ میان خدایان خشمگین زیرزمین به نام لائو و خدای آسمان می­گوید:
با صدایی که هرگز شنیده نشده بود، سنگ پادشاهی لائو بهسمت بالا و بیرون منفجر شد و اشیایی بزرگ و کوچک از میان آسمان فرو ریختند و ستارگان آسمان را بههمراه خود آوردند. هفت روز کامل اثری از خورشید و هیچ نشانهای از روز بعد نبود و در تمام روزهای آن هفت روز بخار زرد رنگی، رنج عظیمی به آن­هایی که زنده نماندند، متحمل کرد.
دریاچهی کراتر توسط معدن­چیان سفیدپوست در سال ۱۸۵۳ کشف شد ولی چون طلایی در آن نبود بهزودی به فراموشی سپرده شد. در سال ۱۸۶۲ گروه دیگری از اکتشاف ­کنندگان به دریاچه آمدند و مقالهای در مورد آن چاپ کردند. سرانجام یک فرد مهاجر در اورگن به نام ویلیام گلداستون استیل، شیفته­ی این دریاچه شد و با تاسیس پارک ملی شروع به محافظت از آن کرد. وی بهمدت ۳۰ سال حامی دریاچه­ی کراتر بود و بالاخره در سال ۱۹۰۲ رئیسجمهوری وقت، روزوولت حکم قانونی ششمین پارک ملی آمریکا را برای این دریاچه صادر کرد.
گونه­های زنده
پس از اینکه باران و برف آب شده دریاچه را سرد کردند و آن را شکل دادند حیواناتی چون خرس سیاه، گوزن، موش خرما، شاهین و عقاب در این منطقه افزایش جمعیت دادند. گیاهانی چون شاه­درخت، کاج و گل های وحشی نیز رشد قابلتوجهی کردند. این اتفاقات در طول هزاران سال رخ داده است. منظره­ی زیبایی که اکنون نظاره گر آن هستیم، حاصل ۷۷۰۰ سال تغییرات است.
دریاچهی کراتر امروز
در حال حاضر عمیقترین نقطه­ی دریاچه ۵۹۲ متر است. دلیل وجود این عمق، افتادن قطعات سنگ آتشفشانی از لبه­ی کوه برای هزاران سال و ساخته شدن آهسته­ی ته این دریاچه است. همچنین، دریاچه با جزایر آتشفشانی که از ماگمای باقی­مانده تشکیل شده، تزیین شده است که میتوان از میان آنها به پیرمرد دریاچه، جزیره جادو و کشتی فانتوم اشاره کرد.
پیرمرد دریاچه
این جزیره یک شوکران ۹ متری شناور در دریاچه برای بیشتر از صد سال در آبهای آبی است. حدود یک متر آن از خط آب بیرون است. پیرمرد دریاچه با باد و امواج در طول دریاچه سفر می­کند و می­تواند هرجایی باشد. تحقیقات نشان داده که آب سرد و عاری از آلودگی سبب حفظ این کنده و تعادل میان قسمت­های مختلف آن و شناور بودن آن شده است.
یک زغال مخروطی شکل در غرب دریاچه این جزیره را شکل داده است. این جزیره ۲۳۲ متر از آب دریاچه بالاتر است و ۲/۵ کیلومتر مربع مساحت دارد. میتوان با یک قایق به این جزیره رسید و از دهانه بالا رفت.
معروفترین آنها کشتی فانتوم است. قلههای ناهموار آن تا ارتفاع ۵۲ متری آب نیز میرسند. نام آن از شکل مخروطی و رنگ خاکستری سنگ تشکیل دهنده­ی آن می­آید که سبب شده است این جزیره همچون کشتی ارواح در میان مه به نظر آید.
با وجود این حقیقت که این دریاچه بسیار قدیمی است، اما هنوز شگفتیهای بسیاری در خود دارد. یکی از جزئیات باورنکردنی، حفظ عمق آب است. بهرغم بارش مختلف و تبخیر در تمام فصول، عمق میانگین آن در تمام سال ثابت است.
آیندهی­ آتشفشان
ماستروجیوسپه می­گوید:
پدیده­ی کاسکادین آتشفشانی یک احتمال باقی می­ماند. ممکن است در آینده تخریب این دریاچه را شاهد باشیم. پدیدهای به بزرگی فوران مونت مازاما غیرمحتمل است اما اتفاقات کوچک­تر می­تواند به تخریب منجر شود. یک فوران آتشفشانی ممکن است زیر آب رخ دهد که سبب افزایش قدرت انفجار بهدلیل مخلوط شدن ماگما، سنگ داغ و آب، خواهد شد. اگر یک پدیده­ی آتشفشانی رخ دهد دیوارهای کالدرا ممکن است فرو ریزند و سیل خطرناکی را به وجود بیاورند.
قبل از رفتن بدانید
از روزبرگ: جاده ۱۳۸ شرقی به ورودی شمالی پارک می­رسد.
از بند (Bend): جاده ۹۷ جنوبی به جاده ۱۳۸ غربی به ورودی شمالی پارک می­رسد.
از مدفورد (Medford): جاده ۶۲ شمالی و شرقی به ورودی غربی پارک می­رسد.
درب شمالی پارک معمولا در زمستان (اواسط اکتبر تا اواسط ژوئن) بسته است. قیمت ورودی پارک حدودا ۴۰ هزار تومان است.