سفر دانشجویی به شیراز؛ شهر شعر و راز

در این سفرنامه، من به‌همراه گروهی از دانشجویان سفر پنج روزه‌ای را به شیراز آغاز کردیم و قصد دارم تا شما را در خاطرات این سفر شریک کنم.

احتمالا هر یک از ما مقاصد مختلفی برای شروع یک سفر داریم. بازدید از مکانی که تابه‌حال به آن سفر نکرده‌ایم، وقت گذراندن در کنار دوستان، حس استقلال‌طلبی و آزادی از هدف‌های ما برای شروع یک سفر جدید هستند. اگر نیز به‌تازگی مانند من عکاسی را شروع کرده باشید و تنها سوژه عکاسی شما خرگوش خانگی‌تان باشد احتمالا شروع یک سفر برای کسب تجربه‌های عکاسی آن نیز در شهری نیز‌چون شیراز هدف مناسبی خواهد بود.

یکی دیگر از محدودیت‌های سفر، هزینه آن خواهد بود که عموما بر تصمیم‌گیری‌های ما نقش موثری دارد. اگر شخصا سفر کنید یا با تور به سفر بروید به مراتب هزینه‌ای بیشتر نسبت به سفرهای دانشجویی باید خرج کنید. نمی‌توان منکر امکانات بهتر نسبت به هزینه بالاتر شد اما با هزینه کمتر و امکانات معمولی‌تر نیز می‌توان نهایت لذت را از سفر برد. اگر دانشجو هستید، فعالیت در زمینه کانون‌های فرهنگی و انجمن‌های علمی می‌تواند منجر شود تا با تخفیف و در اولویت ثبت‌نام کنید.

سفر رفتن با دانشگاه بدان معنا است که مقصد حرکت و پایان سفر از مقابل خود دانشگاه خواهد بود. اگر دانشجوی غیربومی باشید زمان حرکت برایتان دردسرساز خواهد بود. حرکت به‌سمت شیراز روز جمعه ۲۳ تیرماه ساعت ۶:۳۰ صبح مشخص شده بود و برای دانشجویان غیربومی دانشگاه محل اسکان تدارک دیده بودند تا دانشجویان از شب قبل در آنجا اقامت کنند. هرچند که با توجه به گفته‌ها انتظار می‌رفت اتاق‌های مجهز به دانشجویان داده شود اما رو‌به‌رو شدن با یک نمازخانه خالی و بدون هرگونه امکانات برای استراحت در شب اول شوک‌آور و خنده‌دار بود. قطعا مسولین هدفی جز آشنا کردن دانشجویان و ایجاد یک جو صمیمی نداشتند تا شروع سفر در سکوت و غریبگی نباشد.

با وجود جمعیت بالای مسافران و انجام هماهنگی‌ها منتظر نباشید تا دقیقا سر ساعت اعلام شده سفر آغاز شود. حرکت از دانشگاه با اتوبوس ولوو درجه یک و با تعداد مسافران ۴۳ نفر همراه با ۲ مسول با نیم ساعت تاخیر و راس ساعت ۷ شروع شد. پیدا کردن صندلی در کنار دوست یکی از مشکلات اساسی این‌گونه سفرها است. اگر تعداد بیشتری باشید یا در گروه تعدادتان زوج باشد راحت‌تر صندلی در کنارهم پیدا خواهید کرد. تا رسیدن به مقصد ۱۹ ساعت طول کشید.

توقف‌ها برای استراحت، صبحانه و ناهار و بازهم هماهنگ کردن تمامی افراد یکی از دلیل‌های اصلی برای طولانی‌تر شدن این سفر بودند. ۱۹ ساعت در اتوبوس در کنار افراد مختلف با عقاید و سلیقه‌های مختلف ممکن است کمی آزاردهنده یا حوصله‌بر باشد اما برای داشتن یک سفر خوب چاره‌ای جز مسالمت نباید باشد. همیشه در چنین سفرهایی مسافران به دو دسته تقسیم می‌شوند افرادی پر انرژی که به‌دنبال شیطنت هستند و افراد آرامی که به‌دنبال استراحت هستند. اگر مثل من در گروه دوم قرار بگیرید و سروصدای شیطنت دیگران برایتان جذاب نباشد بهتر است با خودتان کتابی بیاورید و فلش خودتان را از فیلم و موسیقی پر کنید.

با توجه به هماهنگی‌های از پیش تعیین شده محل اقامت برای دانشجویان خوابگاهی از خوابگاه‌های زیرمجموعه دانشگاه شیراز درون شهر در نظر گرفته شده بود. گفته شده بود که خوابگاه‌های شیراز از شبی ۷ هزار تومان تا ۲۵ هزار تومان هستند و گران‌ترین آن‌ها مجهز به سونا و تلویزیون‌های ال‌ای‌دی هستند. هرچند که ما انتظار خوابگاه گران را نداشتیم اما با توجه به عکس‌های گرفته شده از خوابگاه، انتظار می‌رفت تا خوابگاهی معمولی اما با امکانات مناسب تهیه شده باشد. اما ورود به یک خوابگاه کوچک، قدیمی و کثیف و پر از سوسک‌های کوچک صدای دانشجویان و حتی مسولین را نیز بلند کرد. دانشجویانی که قبلا خوابگاهی نبودند حتی تحمل یک ساعت را نیز در آن نداشتند؛ اما من و دوستانم که قبلا در خوابگاه زندگی کرده بودیم، بهتر توانستیم با شرایط کنار بیایم و برایمان تا حدودی عادی بود. شب اول در این خوابگاه سپری شد اما مسولین به دانشگاه شیراز اعتراض کردند و با پیگیری‌ها توانستند تا خوابگاه اصلی خود دانشگاه شیراز را برای اقامت بگیرند. هر چند که این پیگیری‌ها منجر شد تا روز اول به هیچ یک از برنامه‌های بازدیدی نرسیم و فقط منتظر باشیم، اما نتیجه‌ای فوق‌العاده به‌همراه داشت.

یکی از بهترین خوابگاه‌هایی که در عمرم تجربه کرده‌ام بدون شک همین خوابگاه در دانشگاه شیراز بود؛ خوابگاهی با امکانات بالا و کاملا تمیز و مناسب تقریبا هیچ تفاوتی با یک مهمان‌خانه تمیز و ارزان قیمت نداشت و اینجا بود که به مقایسه امکانات دانشگاه خودمان با دانشگاه شیراز پرداختیم و تقریبا نمره منفی گرفتیم و این‌گونه بود که دوران خوش اقامت و استراحت در شیراز برایمان محیا شد.

یکی از بهترین‌های این سفر غذاهای خوشمزه و لذیذ آن بود. هرچند که روز اول گفته بودند در مسیر بعد از اصفهان در رستوران چهارستاره‌ای ناهار خواهیم خورد اما با رستوران یک ستاره نیز روبه‌رو نشدیم. اما سایر غذاهایی که در شیراز برایمان تهیه کردند همگی خوش‌طعم و مناسب بودند. جوجه‌کباب، زرشک پلو با مرغ، ته چین و... از غذاهای لذیذی بودند که در سفر برایمان تهیه شده بودند. همچنین به پیشنهاد یکی از کارکنان دانشگاه شیراز یک وعده غذایی را کلم‌پلو شیرازی همراه با سالاد شیرازی گرفتیم، اگر به شیراز سفر کردید حتما این غذا را میل کنید. چیزی که در طعم غذاها و سالادها کمی برای ما عجیب بود استفاده از فلفل بود. اکثر غذاها و سالادهای شیرازی، آن‌طور که ما متوجه شدیم پر از فلفل بودند.

اگر شانس با شما همراه باشد و مثل ما مسولین مهربان و اهل سفری داشته باشید، قطعا نیز در سفر به شما خوش می‌گذرد و نیز میان‌وعده‌های خوبی خواهید خورد. کنار ارگ کریم خانی، فالوده‌های شیرازی را فراموش نکنید، پیشنهاد من به شما این است که با فالوده‌ها به‌دنبال خلق عکس‌های هنری نباشید که قطعا یکی از آن‌ها پخش زمین خواهد شد، یکی از تجربه‌های شیرین این سفر، افتادن فالوده بود.

در در سفر سعی کنید زیاد از تنقلات استفاده نکنید به‌خصوص هنگام رفت و برگشت که مسیر طولانی را در اتوبوس هستید و تا می‌توانید میوه و آب مصرف کنید. در هر مکانی که برای گردش در شیراز بروید قطعا یک آب‌میوه و بستنی فروشی وجود دارد که آب‌میوه‌های خنک و خوش‌طعمی را برای شما سرو می‌کنند.

قبل از سفر برنامه‌ی بازدید از مکان‌ها به دانشجویان اعلام شده بود که برنامه پرباری بود اما همیشه باید ناهماهنگی‌ها و تاخیرات پیش آمده را در نظر گرفت. زمانی که برای تعویض خوابگاه سپری کردیم ما را از بازدید چندمکانی عقب انداخت. همچنین برخی از مکان‌ها را فقط از داخل اتوبوس نگاه می‌کردیم چراکه امکان نگه‌داشتن به‌دلیل کمبود وقت نبود. صحبت با گردشگران خارجی نیز می‌تواند تجربه متفاوت و جالبی باشد. نکته قابل‌توجه در اکثر جاذبه‌ها وجود کافی‌شاپ‌ها و امکانات رفاهی کامل در هر مکان بود، پس مشکلی برای یافتن سرویس‌های بهداشتی یا نمازخانه نخواهید داشت. در کنار بسیاری از جاذبه‌ها بانوان بومی را می‌توان دید که با لباس محلی در کنار عمارت‌های قدیمی نشسته‌اند.

متاسفانه ساعت بازدید از مجموعه تا غروب خواهد بود اما یکی از بهترین منظره‌هایی که در تخت‌جمشید خواهید دید همین غروب باشکوه در کنار سنگواره‌ها خواهد بود. در کنار مجموعه، هتل آپادانا و بازارچه نیز قرار دارد. در این بازارچه صنایع سنگی و دستی، موسیقی سنتی، کافی‌شاپ، کتاب‌فروشی و حک اسم به خط میخی وجود دارد که برای استراحت بعد از بازدید از مجموعه مکان خوبی خواهد بود. از اتفاقات جالب در بازدید از این مجموعه دو برادر بودند که از من خواستند در محل مشخصی از آن‌ها عکس بگیرم چراکه ۳۵ سال پیش در همان محل و با همان ژشت در سن یک‌سالگی عکسی داشتند و حالا قصد داشتند آن عکس را مجدد بازسازی کنند.

ز خاک سعدی شیراز بوی عشق آید، هزار سال وس از مرگ او اگر بویی

آن خوش خبر کجاست که این فتح مژده داد، تا جان فشانمش چو زر و سیم در قدیم

مجموعه حافظیه بسیار بزرگ است و در کنار آن بازارچه، کافی شاپ، کتابخانه حافظیه، آرامگاه قوام و حیاط‌های زیبا قرار دارد. مجموعه تلویزیونی شب‌های فیروزه‌ای نیز در همین مجموعه و شب‌ها به‌صورت زنده فیلم‌برداری می‌شود به همین دلیل رفت و آمد از یک ساعتی به بعد در شب محدود می‌شود. ما تصمیم داشتیم تا تولد یکی از همسفران را درکنار حافظ جشن بگیریم اما همین محدودیت ورود تمام برنامه‌ریزی‌های ما را بهم زد و مجبور شدیم در پارکی در کنار حافظیه تولد را جشن بگیریم. در کنار آرامگاه حافظ به کسی که مدت‌ها است از او خبری ندارید یا دلتنگش هستید حتما پیام بدهید و برایش شعر بخوانید.

پوشیدن لباس‌های سنتی یکی از جاذبه‌های مکان‌های گردشگری مختلف در شیراز است اما جالب است بدانید که قیمت این لباس‌ها در این باغ ارزان‌تر از مکان‌های دیگر بود.

کاشی‌کاری‌ها و آینه‌کاری‌های این عمارت بسیار خیره‌کننده بودند. نشستن در کنار حوض بزرگ این نارنجستان و احساس خنکی آن در گرمای تابستان را از دست ندهید.

نارنجستان قوام در کنار خانه زینت‌ الملک قرار دارد و کمی آن‌طرف‌تر مسجد نصیرالملک، ما پس از آنکه بازدید از مسجد را از دست دادیم برای پر‌کردن وقت به خانه زینت‌الملک بازگشتیم. این خانه که از خانه های تاریخی شیراز به شمار می‌رود، از عمارت، حیاط و حوض دلنشینی تشکیل شده است و در زیرزمین آن موزه‌ مردم‌شناسی از چهره‌های سرشناس تاریخی و مشاهیر وجود دارد.

معماری زیبا، تنوع مغازه‌ها و مردم بومی خوش‌برخورد همگی از زیبایی‌های این بازار هستند. بازار مسگرها، بازار حاجی، سرای مشیر، حمام و مسجد وکیل همگی در کنار نیز قرار دارند - بازدید از آن‌ها را از دست ندهید. متاسفانه حمام وکیل نیز ساعت محدودی برای بازدید دارد پس بهتر است برای خرید از بازار ساعاتی قبل از غروب آفتاب را انتخاب کنید تا بتوانید از هر دو مکان دیدن کنید.

یکی از جاذبه های این بازار، سفره‌خانه سنتی است که دیوارهای آن تماما از کاغذهای نوشته شده از اشعار پر شده‌اند.

یکی از مکان‌هایی که به‌دلیل کمبود وقت برای بازدید از دست دادیم، پاسارگاد بود اما به‌دلیل اصرارهای فراوان قرار گذاشته شد تا روز برگشت یک ساعتی را به بازدید از پاسارگاد برویم. برای بازدید از کاخ‌های این مجموعه باید ماشین کرایه کنید چون در مسیری دورتر از آرامگاه کوروش کبیر قرار دارند. همچنین به‌دلیل خشک‌بودن منطقه بازدید هنگام ظهر کمی خسته کننده خواهد بود. در کنار مجموعه استراحت‌گاهی به سبک چادرهای عشایر ساخته شده است که می‌توانید برای استراحت یکی از آن‌ها را کرایه کنید. یکی از اتفاقات جالب در هنگام بازدید از پاسارگاد زمانی بود که اتوبوسی را برای گردش در مجموعه کرایه کرده بودیم اما دو گردشگر خارجی نیز قصد داشتند همراه با ما در اتوبوس سوار شوند و هرچقدر تلاش می‌کردیم تا آن‌ها را متوجه دربستی بودن اتوبوس بکنیم بی‌فایده بود و مسول گروه به زبان ترکی با دو توریست آلمانی صحبت می‌کرد و هر دو توریست متعجب بودند.

شهر شیراز از خیابان‌هایی زیبا، گرافیتی‌های جذاب و المان‌های شهری فوق‌العاده پوشیده شده است که قدم‌زدن در خیابان‌ها نیز می‌تواند تجربه‌ی گردشگری مناسبی باشد اما اگر مثل من با گروه سفر کردید و این امکان را ندارید، پرده پنجره اتوبوس را کنار بزنید و شهر را نگاه کنید.

مردم شیراز نیز بسیار خون‌گرم هستند و عکاسی کردن از آن‌ها با اجازه آن‌ها و صحبت با آن‌ها یکی از بهترین تجربه‌های من بود.

قطعا در طول مسیر به غیر از دوست خود با افراد دیگری نیز آشنا خواهید شد و سفر جالبی را تجربه خواهید کرد. سعی کنید برای صرف غذا در کنار سایر افراد بنشینید و سر صحبت را باز کنید. از سایر همسفران خود عکس بگیرید و بازی‌های گروهی انجام دهید تا سفری پر از هیجان و شاد را تجربه کنید.