حصن کیفا و ۱۳ دهکده غرق شده (قسمت دوم)

مطالعه قسمت اول

ساکنان روستای گیامانا تصور نمی‌کردند کشف مس در روستایشان در دهه‌ی ۱۹۷۰ می‌تواند به‌معنای نابودی روستای زیبایشان باشد. مهندسان معدن مس نیاز داشتند تا فاضلاب معدن را جایی دفع کنند، بنابراین دیکتاتور نیکولای چائوشسکو (Nicolae Ceausescu) دستور داد تا ۴۰۰ خانوار گیامانا به‌جای دیگری منتقل شوند و روستا به زیر آب برود.

گیامانا، رومانی

این دهکده‌ی ماهی‌گیری تاریخی، که قدمتش به سال ۱۵۱۸ می‌رسد، زمانی مرکز ماهی‌گیری و بازرگانی جهان جدید و پایگاه نیروی دریایی بریتانیا در سده‌ی هفدهم بود. پرت رویال تا پیش از سال ۱۶۹۲ (که زلزله‌ی فاجعه‌آمیزی با سونامی همراه شد) بزرگ‌ترین شهر کارائیب بود. پس از آن نیز در طی سده‌ی بیستم طوفان‌های مکرری آمد.

اکنون محوطه حفاظت‌شده است. پنج ساختمان آن به‌همراه هزاران اشیای جانبی مرمت شده و به دست آمده است. برای وارد شدن در آب داشتن مجوز مخصوص از طرف دولت الزامی است. بسیاری از آثار آن در موزه‌ی ملی در کینگستون (Kingston) قابل‌مشاهده است.

در سال ۲۰۱۲، دولت جامائیکا حرکتی را برای ثبت شهر غرق‌شده در یونسکو آغاز کرد.

پرت رویال، جامایکا

دریاچه‌ی کویاندو (Quiandao)، با آب به رنگ آبی کبودش، بیش از هزار جزیره‌ی جنگلی را در خود دارد، اما همیشه این‌گونه نبوده است. دریاچه در سال ۱۹۵۹، که دره جهت ایجاد منبع برای ایستگاه نیروی هیدروالکتریک به آب بسته شد، به وجود آمد. هنگامی که آب سرازیر شد، شی‌چنگ ۱۴۰۰ساله، که مساحتش به‌اندازه‌ی ۶۰ زمین فوتبال بود، به زیر آب رفت.

اکنون آنجا دید خوبی ندارد و تنها شناگران ماهر سفرهایی به آن منطقه دارند. اما اگر صبور (و البته مهارت‌دیده) باشید، در آنجا با گنجینه‌های شگفت‌انگیز باستانی چینی، نظیر حکاکی‌های پرآب و تاب، گذرگاه‌های طاق‌دار بلند و مجسمه‌های افسانه‌ای از شیر و اژدها مواجه خواهید شد.

شی‌چنگ، چین

در ساحل آنتالیایترکیه، جزیره‌ی غیر مسکونی کوچک ککوا قرار دارد. جزیره‌ی زیبا با آب آبی جواهرگونش جایی بسیار آرام است. همچنین، همان طور که نام «ککوا» از واژه‌ی ترکی به‌معنای آویشن می‌آید، معطر نیز هست.

اما جزیره احتمالا بیشتر به‌خاطر جاذبه‌های کمیابش شناخته شده است: بقایای شهر باستانی غرق‌شده که زیر موج‌ها نمایان است. این‌ها ویرانه‌های ایستگاه بازرگانی سیمنا (Simena) است که بر اثر زلزله‌ای در قرن دوم میلادی ویران شد.

با آنکه قایق و کایاک‌سواری و شنا در آنجا امکان‌پذیر است، اما از سال ۱۹۸۶ برای حفظ میراث شهر از دست رفته گشت‌وگذار در زیر آب ممنوع شده است. محوطه در سال ۱۹۹۰ حفاظت‌شده اعلام شد و در سال ۲۰۰۰ به یونسکو ارائه شد تا به ثبت برسد و اکنون در فهرست آزمایشی (Tentative List) آن سازمان قرار دارد.

ککوا، ترکیه

پاولپتری قدیمی‌ترین سکونتگاه غرق‌شده‌ی جهان با قدمت ۵۰۰۰ساله است که نیکلاس فلمینگ (Nicholas Flemming) در سال ۱۹۶۷ آن را کشف کرد. این شهر با خیابان‌های شبکه‌ای و بناها و آرامگاه‌هایی که سه متر زیر آب هستند در ساحل لاکنیا (Laconia) در پلپنیز (Peloponnese) قرار دارد. غواصی نیز در آنجا آزاد است.

پاولپتری، یونان

ویرانه‌های این شهر باستانی رومی هم روی آب و هم زیر سطح آب پیدا شده است. تئاتر، حمام‌ها و معبد آسکولاپیوس (Aesulapuis) تقریبا دست‌نخورده‌ای روی سطح زمین قرار دارد، اما چنان که جاده‌ی رومی را از سمت خرابه‌ها ادامه دهیم و به‌سمت غرب برویم به درون آب‌های دریای تیرنی (Tyrrhenian) راهی می‌شویم. جاده به نرای وسیعی در زیر آب منتهی می‌شود که تنها غواصانی که مجوز دارند، می‌توانند واردش شوند.

نرا، ساردینیا

کاخ کلئوپاترا تا سال ۱۹۶۸، که غواصان ویرانه‌های آن را در بندر اسکندریه یافتند، ناشناخته مانده بود. از بررسی آن ۲۵۰۰ اشیای سنگی شامل ستون‌ها، مجسمه‌ها و بلوک‌های سنگ کوارتزیت با چهر‌ه‌ی فرعون به دست آمد که همگی بر اثر زلزله سرنگون شده بودند. بعد از نقشه‌برداری، برخی آثار بیرون آورده شد، اما هنوز بسیاری باقی مانده‌اند. محوطه در عمق شش متری قرار دارد و دید خوبی ندارد مگر آنکه غواصی کنید.

ویرانه‌های کاخ کلئوپاترا تا سال ۱۹۶۸، که غواصان آن را کشف کردند، ناشناخته مانده بود

هنگامی که منبع آب لیدی‌باور (Ladybower) در سال ۱۹۴۴ ساخته شد، روستاهای درونت و اشپتن (Ashapton) به زیر آب رفتند. مناره‌ی کلیسا در اصل به‌عنوان یادبود روستا از آب بیرون زده بود، اما آن هم در سال ۱۹۴۷ ویران شد. پل مالروی درونت یکی از مهم‌ترین بازمانده‌های روستا است که اهمیت ملی دارد و برای بازسازی به منبع هودن (Howden) در اسلیپری استونز (Slippery Stones) منتقل شد.

درونت، دربی‌شایر

دهکده‌ی ماهی‌گیری تاریخی متعلق به سال ۱۸۶۴ در خلیج هرن (Herne)، کنت بود که در سال ۱۹۲۱ بر اثر سیلاب ساحلی و فرسایش ویران شد. دهکده‌ی متروک اکنون در منطقه‌ی همپتون (Hampton) از خلیج هرن واقع است. تمام آنچه از آن باقی مانده بخشی از اسکله و طاق دفاع ساحلی‌اش است که در جزر و مد آب قابل‌مشاهده است.