آلبالو؛ میوه جوانی و شادابی

آلبالو میوه‌ای است درختی به رنگ قرمز، ترش‌مزه و بومی اروپا و جنوب‌غربی آسیا که با نام علمی Prunus cerasus شناخته می‌شود. ارتفاع درخت این میوه ی تابستانی و خوشمزه از ۳ متر تا ۱۰ متر خواهد رسید. این میوه‌ از خواص دارویی و درمانی قابل توجهی برخوردار است که برای پزشکان طب سنتی و صنعت پزشکی مدرن، بسیار قابل توجه و ارزشمند است. از دیدگاه طب سنتی، این میوه دارای طبیعتی سرد و خشک است و مصرف آن برای گرم‌ مزاجان مناسب و مفید خواهد بود. البته افراد سرد مزاج نیز به شرط استفاده‌ی این میوه همراه با خوردنی‌های گرم و خشک توصیه می‌‌شود.

همانگونه که پیش‌تر اشاره شد، میوه‌ی آلبالو بومی کشورهای آسیای غربی و اروپا است که سالانه به میزان مختلفی در کشورهای جهان تولید می‌شود. طبق آمار ارائه شده‌ی کارشناسان تغذیه و سلامتی، کشورهایی مانند ترکیه با ۱۸۸ تن، روسیه با ۱۸۴ تن، هلند با ۱۷۶ تن، اکراین با ۱۷۳ تن، ایران با ۱۰۵ تن، صربستان با ۷۵ تن، مجارستان با ۵۴ تن، ایالات متحده‌ی آمریکا با ۳۹ تن، ازبکستان با ۳۴ تن و آذربایجان با ۲۳ تن از تولیدکنندگان مطرح این میوه‌ی تابستانی به شمار می‌روند. این میوه به دلیل خاصیت اسیدی قابل توجهی که دارد، در بسیاری از زمینه‌های پزشکی و سلامتی نقش موثر و پررنگی ایفا می‌کند که در ادامه به بیان برخی از آن‌ها خواهیم پرداخت.

در میوه‌ی آلبالو می‌توان مواد مغذی را از جمله ویتامین‌ آ ۴۰۰ واحد، ویتامین ث ۵ میلی‌گرم، کلسیم ۵۰ میلی‌گرم، آهن ۱ میلی‌گرم، پروتئین ۰/۸۵ گرم، فسفر ۲۰ میلی‌گرم، قند ۱۶ گرم، ۰/۱۴ میلی‌گرم تیامین (ویتامین ب۱)، ۰/۱۲ میلی‌گرم ریبوفلاوین و انرژی ۶/۸ کیلو کالری، یافت که با توجه به مقادیر ذکر شده، پرواضح است که این میوه‌ی خوشمزه از لحاظ ارزش غذایی در سطح عالی و فوق‌العاده‌ای قرار ندارد. اما خواص درمانی و ویژگی‌های دارویی فراوانی دارد که مصرف آن برای بسیاری از افراد، مناسب و مفید است.

طبق پژوهش‌های صورت گرفته روی میوه‌ی آلبالو، نتایج جالب و مطلوبی به دست آمده است که ارزش این میوه‌ی لذیذ و آبدار را برای علاقه‌مندان به خوراکی‌های طبیعی دوچندان کرده‌ است. این میوه حاوی قند طبیعی از نوع لولوز است که مصرف آن در صورت اعتدال، برای مبتلایان به دیابت مضر نیست. همچنین این میوه به دلیل بهره‌مندی از آنتوسیانین، کمک شایانی به جلوگیری یا بهبود بیماری‌های خطرناکی از جمله بیماری‌های قلبی و عروقی در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ خواهد کرد. در واقع این میوه‌ی تابستانی به دلیل داشتن مواد مغذی مفید، باعث کم شدن چربی خون، فشارهای اکسیداتیو و قند خون خواهد شد که از دلایل جدی و مهم ایجاد بیماری ناخوشایند دیابت است.

طبیعتا مدت زمان قابل توجهی از زمان چیده شدن میوه تا مصرف شدن توسط مردم صرف خواهد شد که همین امر سبب می‌شود تا دقت لازم را جهت انتخاب میوه‌ای مناسب و سالم در نظر بگیریم. بنابراین توصیه می‌کنیم هنگام خرید میوه‌ی آلبالو به نکات زیر توجه کنید.

۱. گاهی اوقات با آلبالوهایی به رنگ روشن و با گوشتی سفت روبرو خواهید شد. این میوه‌ها هنوز به طور کامل نرسیده‌اند و با مصرف کردن آن‌ها، دچار سوء هاضمه و بروز مشکل در روده‌ها خواهید شد. پس بهتر است میوه‌هایی با رنگ کاملا سرخ و گوشتی نرم و لطیف را انتخاب کنید.

۲. رنگ میوه‌ها نیز از جمله مواردی است که با توجه به آن‌ها باید در مصرف میوه دقت بیشتری کرد. آلبالوهایی که دارای رنگ سرخ تیره بوده و لکه‌های قهوه‌ای رنگی نیز روی پوست آن‌ها مشاهده شود، برای میل کردن مناسب نیستند. چراکه از نشانه‌های فاسد شدن این میوه رنگ تیره و لکه‌های قهوه‌ای به وجود آمده روی پوست آن‌ها است، بنابراین رنگ سرخ درخشان از نشانه‌های تازه بودن آلبالو است.

در میوه‌ی آلبالو مواد معدنی و مغذی متعددی مانند ویتامین‌های آ، ب و ث وجود دارد که هر کدام نقش تعیین‌کننده‌ای در حفظ سلامتی بدن انسان ایفا می‌کند. همچنین املاح معدنی مانند آهن، مس، روی، منگنز، کوبالت، کلسیم، فسفر، کلر، گوگرد، منیزیم، پتاسیم و سدیم نیز در این میوه‌ی دوست‌داشتنی و پرخاصیت یافت می‌شود که پزشکان و متخصصان تغذیه و سلامتی استفاده از این میوه را با شرط رعایت اعتدال در مصرف توصیه می‌کنند. در ادامه به بیان برخی از مهم‌ترین خواص درمانی و دارویی آلبالو می‌پردازیم.

۱. افرادی که اشتهایی به میل کردن غذا و خوراکی‌ها ندارند، بهتر است، مصرف آلبالو را در برنامه‌ی غذایی خود قرار دهند. چراکه یکی از عوامل مهم در باز کردن اشتها به شمار می‌رود.

۲. همانگونه که می‌دانید این میوه، یکی از میوه‌های مخصوص فصل تابستان است و همانند بسیاری از میوه‌های این فصل، بهترین گزینه برای رفع یا جلوگیری از ایجاد تشنگی در افراد محسوب می‌شود. به‌ویژه اگر آلبالو به صورت شربت تهیه و میل شود.

۳. برخی از افراد از مشکل یبوست و دفع روده‌ی بزرگ رنج می‌برند، اما آلبالو و مصرف آن می‌تواند اثر بسزایی در رفع این عارضه‌ی ناخوشایند داشته باشد. چرا که در گروه میوه‌های ملین قرار گرفته و مورد توجه بسیاری از پزشکان طب سنتی و صنعتی است.

۴. بسیاری از افراد به دلیل شرایط محیطی و زندگی امروزی دچار استرس و ناراحتی اعصاب می‌شوند که ممکن است در روند زندگی آن‌ها و خانواده‌هایشان تا حد قابل توجهی، اشکلات و صدمات جبران‌ناپذیری ایجاد کند، اما خوشبختانه می‌توان میوه‌ی آلبالو را به دلیل برخورداری از میزان قابل ملاحظه‌ای هورمون ملاتونین، آرامبخش مناسبی معرفی کرد که میل کردن آن برای ایجاد خوابی خوب در شب و آرامشی عالی در روز بسیار مفید است.

۵. آلبالو میوه‌ای است تابستانی که در علم سنتی آن را با طبیعتی سرد و خشک معرفی کرده‌‌اند؛ بنابراین مصرف آن برای افراد گرم‌ مزاج عالی و مناسب است و استفاده از آن به سرد مزاجان توصیه نمی‌شود.

۶. میل کردن آلبالو به دلیل داشتن ویتامین‌‌های مورد نیاز بدن انسان در افرادی که به بیماری قلبی و عروقی مبتلا هستند و نیز انسان‌هایی که از مشکلات روماتیسمی رنج می‌برند، توصیه شده است. همچنین استفاده از این میوه، در بهبود وضع بیماران نقرس، پیوره‌ی دندان، تصلب شرائین، غلظت خون، مشکلات صفراوی، از بین بردن حرارت و تشنگی، التهاب و وروم کلیه و نیز نارسایی‌های کبد سودمند خواهد بود.

۷. آلبالو در زمره‌ی میوه‌های آبدار قرار دارد و از نظر کارشناسان تغذیه و سلامتی گزینه‌ی خوبی برای دفع سنگ کلیه و از بین بردن سنگ کیسه‌ی صفرا است. در واقع می‌توان این میوه را به دلیل ادرارآور بودن، مناسب بیماران قلبی نیز معرفی کرد. به نظر می‌رسد پتاسیم موجود در آلبالو، مانع از تجمع نمک در عروق شده و با توجه به خاصیت ادرارآوری، این نمک را به صورت ادرار از بدن خارج می‌‌کند. همین امر کمک بزرگی به عملکرد قلب خواهد کرد.

هر میوه‌ای برای مصرف، زمان خاص خود را می‌طلبد. در مورد میوه‌ی آلبالو نیز بهتر است سعی کنیم در موقع مناسب آن را میل کنیم. به عنوان نمونه بهترین زمان خوردن آلبالو در فاصله‌ی بین دو وعده‌ی اصلی غذا بیان شده است، چرا که این میوه کمی دیر هضم بوده و بهتر است در فواصل بین دو وعده‌ی اصلی غذا میل شود تا از هضم به موقع آن مطمئن شویم. در این صورت، مشکلی برای دستگاه گوارش بدن ایجاد نخواهد شد. همچنین بهتر است پس از میل کردن آلبالو از نوشیدن آب خودداری کنید. متخصصان تغذیه و سلامتی معتقدند مصرف بلافاصله‌ی مایعات پس از میوه‌ها، باعث جذب آب توسط آن‌‌ها شده و این عمل به اصطلاح میوه را بادکرده می‌سازد و مشکلات جدی را برای دستگاه گوارش و هضم مواد غذایی ایجاد خواهد کرد.

در کنار تمامی فواید و خواص درمانی آلبالو، برخی از افراد باید در مصرف آن دقت کنند، چراکه ممکن است با استفاده‌ی این میوه‌ی تابستانی، دچار برخی از مشکلات دستگاه گوارش شوند. در ادامه به منع مصرف آلبالو یا احتیاط در مصرف این میوه‌ی آبدار و دوست‌داشتنی می‌پردازیم.

۱. آلبالو میوه‌ای است با پتاسیم فراوان که مصرف بیش از حد آن به افرادی که مبتلا به بیماری کلیوی هستند، توصیه نمی‌شود. بنابراین این افراد باید در مورد استفاده از آلبالو با پزشک خود مشورت کنند.

۲. آلبالو به دلیل داشتن مقدار قابل توجهی اسید، میوه‌ای با مزه‌ای ترش است، بنابراین افرادی که دارای مشکل ورم روده هستند، از میل کردن آن اجتناب کنند.

۳. مصرف آلبالوی پخته با وجود از دست رفتن مقدار قابل توجهی از ویتامین‌های مورد نیاز بدن این میوه، برای افرادی که معده‌ یا روده‌ای ضعیف دارند، مناسب‌تر است. چراکه نوع پخته‌ی آن به دلیل نداشتن سلولز، زود هضم بوده و آسیبی به دستگاه گوارش بدن آن‌ها نمی‌رساند. البته برخی از پزشکان معتقدند مصرف آلبالو هنگام صبح و زمانی که این افراد ناشتا هستند، بدون ضرر بوده و در هضم آن اختلالی ایجاد نمی‌شود.

۴. آلبالو میوه‌ای است نفاخ و بانوان باردار با مصرف آن، باعث ایجاد نفخ در فرزندان شیرخوار خود می‌شوند. بنابراین بهتر است هنگام شیردهی از میل کردن آلبالو خودداری شود تا باعث دل‌درد در کودکان دلبند خود نشوند.

۵. افراد مبتلا به اضافه‌‌ وزن و چاقی، بهتر است آلبالو را به عنوان دسر مصرف نکنند. همچنین نباید این میوه را غذایی فرعی در کنار غذای رژیمی خود در نظر بگیرند. چرا که در این صورت، باعث افزایش بیشتر وزن خود شده و نتیجه‌ای عکس دریافت خواهند کرد. پس بهتر است آلبالو باعث کم‌اشتهایی شده و به تنهایی غذایی مناسب برای کم کردن وزن به شمار می‌رود. البته توصیه می‌شود که هنگام صبح و به جای وعده‌ی صبحانه، تنها از آلبالو استفاده کنند تا تاثیر شگفت‌انگیز این میوه‌ی لذیذ را در کاهش وزن خود، احساس کنند.

مواد لازم

آلبالوی کاملا رسیده ۱ پیمانه، نبات خورد شده ۱/۴ پیمانه، عسل ۱ قاشق سوپ‌خوری (در صورت تمایل می‌توانید تنها از نبات یا عسل استفاده کنید)

طرز تهیه‌

ابتدا آلبالو‌ها را شسته، هسته‌ها را از گوشت میوه‌ی آن جدا کرده و اجازه دهید که آب آن‌ها گرفته شده و خشک شود. سپس آلبالوها را با ۱ پیمانه آب، درون قوری ریخته و روی حرارت بسیار کم قرار دهید. برای آماده شدن این دمنوش لذیذ و مطبوع، مدت زمان نیم ساعت کافی است. پس از گذشت ۲۰ دقیقه از قرار دادن قوری روی حرارت، درب آن را برداشته و عسل یا نبات‌ها را به آن اضافه کنید. سپس درب قوری را مجددا بسته و آن را دوباره روی حرارت بگذارید. پس از گذشت ۱۰ دقیقه، دمنوش آلبالو آماده‌ی نوشیدن است. می‌توانید از سه قطره آب لیموی تازه نیز برای بخشیدن عطر و طعمی بهتر استفاده کنید.

مواد لازم

آب آلبالو ۱ پیمانه، توت‌فرنگی تازه ۳۰۰ گرم، خامه‌ی صبحانه ۱۰۰ گرم، بستنی وانیلی ۱ پیمانه، آلبالوی تازه نصف پیمانه، شکر ۴ قاشق غذاخوری

طرز تهیه

ابتدا آلبالوها را پس از شستشو و گرفتن هسته، درون مخلوط‌کن ریخته و به پوره تبدیل می‌کنیم. سپس شکر، آب آلبالو، توت‌فرنگی‌ و خامه‌ی صبحانه را به آلبالوی پوره شده اضافه کرده و دوباره دستگاه مخلوط‌کن را روشن می‌کنید و به مدت ۵ دقیقه اجازه می‌دهیم مواد با یکدیگر به خوبی مخلوط شوند و ماده‌ای کاملا یکدست به دست آید. سپس بستنی را نیز به مواد اضافه کرده و به آرامی با قاشق مواد را مخلوط می‌کنیم. می‌توانید از همان ابتدا بستنی‌ها را نیز درون میکسر ریخته و با تمامی مواد ترکیب کنید، ولی برای زیباتر شدن ظاهر اسموتی بهتر است در آخرین مرحله و به آرامی بستنی‌‌ها را به مواد اضافه کنید. لیوان‌های مخصوص اسموتی را آماده کرده و از مواد به میزان دلخواه درون آن‌ها بریزید. در آخر کار، می‌توانید با چند عدد توت‌فرنگی و آلبالوی دو نیم شده، اسموتی را تزئین کرده و سرو کنید.

مواد لازم

پودر قند ۱ پیمانه‌ی کوچک، سفیده‌ی تخم‌مرغ ۱ عدد، شیر ۳ پیمانه‌ی کوچک، خامه ۲۰۰ گرم، ژلاتین ۸ ورق، وانیل نصف قاشق چای‌خوری، شکر ۲ قاشق سوپ‌خوری، کمپوت آلبالو ۱ قوطی

طرز تهیه

ابتدا ۶ ورق از ژلاتین‌ها را درون آب گرم ریخته و پس از مدتی، شیر را که از قبل گرم کرده‌اید به آن‌ها اضافه کنید. اجازه دهید تا ژلاتین‌ها حل شوند. در این قسمت سفیده‌ی تخم‌مرغ را درون ظرفی جداگانه با وانیل ترکیب کرده و به خوبی با یکدیگر مخلوط کنید. آن‌ها را تا زمانی که به صورت کف سفید و سفتی تبدیل شود، هم بزنید. سپس نیمی از پودر قند را به آن اضافه کرده و دوباره به هم‌زدن مواد مشغول شوید. این عمل را تا زمانی که مخلوطی سفت و یکدست به دست آید، ادامه دهید.

نیمی از پودر قند باقیمانده را درون ظرفی مناسب ریخته و خامه را به آن اضافه کنید. آن‌ها را نیز با یکدیگر مخلوط کنید تا ترکیب سفت و یکدستی بدست آید. در این مرحله سفیده‌ی مخلوط شده و شیر سرد را به مخلوط پودر قند و خامه اضافه کنید. ماده‌ی به دست آمده را درون قالب دایره‌ای شکل ریخته و درون یخچال قرار دهید. بهتر است از قالب‌های گردی که مرکز آن‌ها سوراخ است، استفاده کنید.

در این فاصله، درون ظرفی دیگر، آب کمپوت یا آب آلبالو را به همراه دو ورق باقیمانده‌ی ژلاتین ترکیب کرده و ۲ قاشق سوپ‌خوری شکر را نیز به آن‌ها اضافه کنید. ظرف را روی حرارت بخار آب قرار داده و به روش بن‌ماری، ژلاتین و شکر را حل کنید. زمانی که آب‌ آلبالو خنک شد، آلبالوها را نیز اضافه کرده و اجازه دهید تا ژله کمی سفت شود. ظرفی که درون یخچال قرار داده بودید را خارج کرده و محتویات آن‌ را درون ظرف مخصوص دسر برگردانده و ژله‌ی آلبالو را که کمی سفت شده بود، در مرکز آن، بریزید. در این مرحله، دوباره ظرف دسر را داخل یخچال قرار داده و اجازه دهید تا ژله‌ کاملا بسته شود. تقریبا ۳۰ دقیقه برای انجام این کار زمان لازم است. سپس دسر آلبالوی تهیه شده را با خامه و دانه‌های انار تزئین کنید.

مواد لازم

بستنی وانیلی ۱ پیمانه، گردوی خورد شده نصف پیمانه، مربای آلبالو ۱/۳ پیمانه، موز ۱ عدد، شکلات آب شده نصف پیمانه

طرز تهیه

درون دستگاه مخلوط‌کن، بستنی‌ها، مربای آلبالو و گردوی خورد شده را ریخته و به مدت زمان ۵ دقیقه با یکدیگر مخلوط کنید. سپس با قاشق اسکوپ، به تعداد دلخواه بستنی برداشته و درون ظرف مخصوص دسر قرار دهید. موزها را به صورت حلقه‌ای برش زده و روی بستنی‌ها قرار دهید. سپس شکلات آب شده را نیز روی بستنی‌ها ریخته و با بیسکویت فرمی آن را تزئین کنید.