۱۳ شهر باستانی که زمانی حکمران بخشی از جهان بودند (قسمت دوم)

تا زمانی که کشاورزی در جهان رایج نشده بود، اجداد ما در یکجا سکنی نداشتند. آن‌ها به‌صورت گروه‌های مهاجر دائماً در حرکت بودند تا در کاوش طبیعت، شکار و محافظت از یکدیگر در مقابل بلایا راه ساده‌تری را در پیش داشته باشند. اما با ظهور یکجانشینی، مردم دیگر علاقه‌ای به صرف تمام زمان خود به شکار و پیدا کردن غذا نداشتند، بنابراین علایق جدیدی در میان آن‌ها به وجود آمد، روز به روز بر تعداد یکجانشین‌ها افزوده شد و شهرها و امپراتوری‌ها پا به عرصه جهان گذاشتند. بسته به شرایط محیطی، موقعیت و کمی شانس، برخی از شهرها توسعه اجتماعی و اقتصادی و قدرت سیاسی و نظامی بیشتری به دست آوردند و بر تمدن جهان اطراف خود تأثیر گذاردند.

از میان شش پایتخت چین باستان، شیان مشهورترین آن‌ها، و مهد سلسله‌های هان و شین (Han and Qin) بود. در پشت دیواره‌های این شهر، امپراتور کین شی هوآنگ (Qin Shi Huang) ارتش معروف سربازان تراکوتا (terracotta) را شکل داد. مورخان بر این باورند که بسیاری از اختراعات مشهور تمدن چین مانند کاغذ، باروت، ارز و ابریشم در دوران قدرتمندی شیان به جهان عرضه‌شده است.

این شهر همچنین نقطه آغاز جاده تاریخی، تجاری و مهم ابریشم به جهان غرب بود. کاروان‌هایی مملو از کالا از این شهر روانه جهان غرب شده یا از آنجا به این شهر وارد می‌شدند، اما نکته مهم‌تر از آن انتقال دانش و فنّاوری از طریق این جاده بود که باعث می‌شد سطح رفاه نسبی مردم در تمام جهان بالاتر رود. در حقیقت این جاده ابریشم بود که رونق و شهرت شیان را به اوج خود رساند، تا جایی که در قرن ۸ ام میلادی، شیان با دو میلیون جمعیت پرجمعیت‌ترین شهر جهان آن روزها شده بود.

از سال ۱۳۳۶ تا ۱۶۴۶ میلادی برای حدود ۳۰۰ سال، امپراتوری ویجایناگار حاکم بر بخش بزرگی از جنوب هند بود. مورخان سراسر دنیا از زیبایی معماری و گوناگونی این شهر ابراز شگفتی کرده‌اند. این شهر که جمعیتی بالغ بر ۵۰۰۰۰۰ نفر را در خود جای‌داده بود، در زمان پادشاهی کیریشنا دورایا (Krishnadevraya) با دفع چند حمله از طرف مسلمانان و گسترش تجارت با تمام نواحی آسیا و اروپا به اوج شهرت و اعتبار خود رسید.

اگرچه پس از مرگ پادشاه، پسرش که میراث دار تاج‌وتخت او بود، به فکر تسخیر امپراتوری همسایه خود افتاد و جنگ‌های پی‌درپی موجب تضعیف جایگاه امپراتوری و به تبع آن شهر ویجایناگارا شد. سرانجام با فتح این شهر، پادشاه اعدام شد و شهر تسخیرشده به مدت شش ماه تمام غارت شد و تنها ویرانه‌هایی از آن به‌جای ماند. ویرانه‌های به‌جای مانده از این شهر، امروزه در فهرست آثار باستانی یونسکو قرارگرفته است.

پادشاهی چیمو از سال ۸۰۰ تا ۱۵۰۰ میلادی بر تمام مناطق شمال پرو سلطه داشت و چان چان تا پیش از سال ۱۴۷۰ میلادی که توسط ایکان ها(Incans) تسخیر شد، پایتخت این پادشاهی و بزرگ‌ترین شهر آمریکای جنوبی تلقی می‌شد. این شهر که تماماً خشتی، نه تنها ارگ، که بسیاری از قلعه‌ها، باغ‌ها، مخازن آب و معابد شگفت‌انگیز خشتی را در خود جای‌داده است.

قرن ۱۳ ام میلادی زمانی که ایکان ها کوزکو را پایتخت امپراتوری خود قراردادند به تدریج از شهرت و اعتبار چان چان کاسته شد و مردم چان چان برای زندگی بهتر به این شهر مهاجرت کردند تا جایی که در قرن ۱۵ ام میلادی و با تسخیر این شهر،  چان چان خالی از سکنه شد. امروزه باستان شناسان بسیاری برای حفظ بناهای ارزشمند چان چان تلاش می‌کنند، تا ساختمان‌های خشتی این شهر از معرض تخریب مصون بماند.

در تمام طول قرن ۱۵ ام میلادی ایالت بورگوندی یکی از ثروتمندترین و پررونق‌ترین حکومت‌های اروپا بود. این ایالت نه تنها  بر شهر بورگوندی که شهرهای لورن، فلاندر، و همچنین هلند را زیر سلطه خود داشت. تجارت با سرتاسر قاره اروپا و جمعیت زیاد این شهر، دوران پر فراز و نشیبی را برای این ایالت رقم زد. با این حال رقابت شدید با پادشاهی فرانسه موجب تضعیف موقعیت بورگوندی شد.

مرگ دوم چارلز دلیر در سال ۱۴۷۷ میلادی، چالش بزرگی را پیش روی این ایالت قرارداد. دوک تنها یک فرزند دختر داشت که به ازدواج خانواده سلطنتی فرانسه در آمده بود. نام شوهر او ماکسیمیلیان اول بود که ریاست مجلس هایسنبورگ اتریش را بر عهده داشت. با مرگ دوک، رقابت شدیدی میان اسپانیا، اتریش و فرانسه برای سلطه بر بورگوندی در گرفت و شهر بورگوندی ویران شد.

هاتی ها ۲۴۰۰ سال قبل از میلاد مسیح  شهر خاتوشا یا (هاتوسا) را در ترکیه امروزی بنا کردند . ۱۷ قرن پیش از میلاد مسیح  اقوام هیتی با شکست هاتی ها، این شهر رو دوباره بنا کرده و با رواج تجارت در خاتوشا رونق بی‌نظیری به آن بخشیدند. امپراتوری هیتی ها تا قرن ۱۲ ام پیش از میلاد به قدرت خود باقی بود، اما با حمله فرنگینها و تسخیر پایتخت آن‌ها، از خاتوشا تنها سرزمینی سوخته بر جای ماند.

این شهر تا قرن ۷ ام میلادی، رها شده بود. اگرچه پس از آن خاتوشا تا حدی مرمت و بازسازی شد اما هیچ‌گاه اعتبار و شکوه گذشته خود را باز نیافت.

هنگامی‌که اروپایی‌ها سرخوش از استعمار سایر قاره‌ها بودند، در شرق قاره آفریقا با بناهای سنگی عظیمی مواجه شدند که آن‌ها را شگفت‌زده کرد. تعصب‌های نژادی آن زمان باعث شد تا ساخت این شهر سنگی عظیم که در زیمباوه امروزی قرارگرفته را به سایر تمدن‌ها نسبت بدهند. چنانکه بسیاری از باستان شناسان ساخت چنین بناهایی را از توان بومیان آفریقا خارج دانسته‌اند.

اما مطالعات پیچیده باستان‌شناسی نشان داد که اقوام شونا این بناها را در قرن ۱۱ ام میلادی بنا کرده‌اند. تخمین زده می‌شود این شهر برای حدود ۴۰۰ سال مرکز حکومت اقوام شونا بوده است. جمعیت این شهر در حدود ۲۵۰۰۰ نفر تخمین زده‌شده، و مقادیر زیادی طلا، عاج فیل و چوب از آن کشف‌شده است. این شهر از طریق اقیانوس هند به کشورهایی چون هند، چین و کشورهای عربی دادوستد داشته است. در این مقاله تنها تعدادی از شهرهای باستانی که از لحاظ فرهنگی، تاریخی و اقتصادی بر جهان اطراف خود تأثیرگذار بودند بررسی شد. در مقالات بعدی به سایر شهرهای باستانی و شگفت‌انگیز خواهیم پرداخت. اگر شهرهایی می‌شناسید که از لحاظ باستانی دارای قدمتی کهن هستند و روزگاری بر جهان اطراف خود تأثیر شگرفی داشته‌اند، با

کجارو

در میان بگذارید. منبع:

buzzle