کیش، مات شد | گردشگران کیش کجا رفتند؟

حال و روز جزیره کیش این روزها خوش نیست. جزیره‌ای که زمانی پاتوق عاشقان تفریحات آبی بود و آخر هفته‌ها روی اسکله چوبی‌اش جای سوزن انداختن وحود نداشت، حالا با بحران کمبود گردشگر مواجه شده است. بالا رفتن ناگهانی نرخ اجاره‌بها در جزیره، کاهش محسوس تعداد پروازها به کیش و گرانی بلیط هواپیما، بخشی از مشکلات امروز کیش‌وندان بوده که آن‌ها را به ستوه آورده است.

در حال حاضر دو کارزار، با درخواست رسیدگی به وضعیت بحرانی کیش ایجاد شده که درمجموع ۱۵ هزار نفر آن‌ها را امضا کرده‌اند؛ اما باوجود مشخص بودن وضعیت بحرانی در کیش مسئولان امر تاکنون اقدامی عملی برای رفع مشکلات صورت نداده‌اند و آنطور که برخی از کیش‌وندان می‌گویند، هیچ بعید نیست با ادامه روند فعلی در زمینه مهاجرت معکوس، اندک اندک جزیره از سکنه خالی شده و در بهترین حالت کیش تبدیل به جزیره‌ای صنعتی شود.

یکی از مسائلی که باعث شده است وضعیت کیش در ماه‌های گذشته پیچیده شود و ساکنان این جزیره ایرانی خلیج‌فارس با مشکلات اقتصادی مواجه شوند، مسئله بالا بردن بی‌مورد توقعات مردم یا به اصطلاح رویافروشی است. مهدی اطیابی، فعال اقتصادی ساکن در جزیره کیش در خصوص معضل بالا رفتن سطح توقعات که برای کیش‌وندان در ماه‌های اخیر به وجود آمده است، به خبرنگار کجارو گفت:

دو معضل در جزیره کیش وجود دارد که یکی دستاوردسازی در جزیره و دیگری رویافروشی است.

وی افزود:

همه ما قبول داریم الان تورم در کشور وجود دارد؛ اما، از سال گذشته برخی شروع به فروختن رویای جام جهانی در جزیره کیش کردند. یکبار اعلام کردند قرار است بخشی از بازی‌های جام جهانی در کیش برگزار شود که مشخص بود دروغی بیش نیست. سپس اعلام کردند قرار است کمپ برخی از تیم‌های معتبر دنیا در کیش برگزار شود؛ این در حالی بود که همه می‌دانستیم که در کیش یک زمین چمن بیشتر نیست و این قول‌ها نمی‌تواند عملی شود. در مرحله بعد نیز گفتند گردشگران خارجی به سبب ارزان بودن کیش را به‌عنوان محل اقامت انتخاب می‌کنند.

این فعال اقتصادی خاطرنشان ساخت:

این وعده‌های مطرح‌شده باعث شد اجاره‌ خانه‌های مسکونی و املاک در جزیره به‌یک‌باره به میزان دوبرابر سرزمین اصلی رشد کند. یعنی همه فکر می‌کردند قرار است در جام‌جهانی یک اتفاقاتی در کیش بیفتد و مردم با رونق اقتصادی مواجه شوند؛ به همین دلیل، با توجه به توقع شکل گرفته، اجاره‌ها در کیش بسیار بالا رفت.

این فعال اقتصادی ضمن اشاره به مطرح شدن وعده افزایش پروازها به خبرنگار کجارو گفت:

از سویی دیگر آقای سعید محمد (دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری) قول دادند هفته‌ای ۴۰۰ پرواز از کیش مستقیم به قطر برود؛ یعنی قرار بود روزی حدود ۶۰ پرواز انجام شود. همین قول‌ها باعث شکل گرفتن شرایط نامساعد فعلی شد. اجاره خانه‌ای که سال گذشته هفت تا هشت میلیون تومان بود، الان به ۲۲ میلیون تومان رسیده است. امروز اجاره خانه یک منطقه متوسط جزیره کیش با اجاره بهای منطقه یک تهران برابری می‌کند. همین مسئله باعث شد خیلی از خانواده‌ها اقتصادشان با مشکل مواجه شود. در همین مدت، خیلی‌ها از کیش مهاجرت معکوس کرده‌اند.

افتتاح پروژه‌های نیمه‌کاره توسط برخی از مسئولان، امر جدیدی نیست. برخی از مدیران تلاش دارند با افتتاح حداکثر میزان پروژه‌های ممکن، وضعیت مدیریتی خود را مطلوب نشان دهند. این مدیران با دستاوردسازی این‌طور وانمود کنند که خروجی کارشان زیاد است.

اطیابی، فعال اقتصادی ساکن در کیش ضمن اشاره به دستاوردسازی‌های صورت‌گرفته در کیش به خبرنگار کجارو گفت:

برخی می‌خواهند اتفاقاتی که در سال گذشته یا سنوات قبل افتاده یا در آینده محقق می‌شود را به نام خود تمام کنند و همین مسئله آسیب‌زا شده است. نمونه بارز این مسئله در هفته دولت اتفاق افتاد و در افتتاحیه‌های مناطق آزاد، معاون اول رئیس‌جمهوری بازاری را افتتاح کرد که در بهترین حالت ممکن، دو سال دیگر راه می‌افتد؛ یعنی اگر الان به آنجا بروید؟ مشاهده می‌کنید هنوز کارگران کار می‌کند. این شیوه عمل باعث می‌شود برخی بگویند تمام شعارهایی که در خصوص جزیره کیش مطرح می‌شود، صحت ندارد.

اطیابی ادامه داد:

بسیاری از خانواده‌ها از جزیره رفته و مهاجرت معکوس کرده‌اند. وضعیت بازارها در جزیره نامناسب است و وضعیت اجاره‌نشین‌ها نیز در کیش مناسب نیست. این در حالی است که جزیره کیش بر اساس آمار بانک مرکزی تا سال ۹۶ و ۹۷، یعنی قبل از بحران کرونا، به نسبت جمعیتش کمترین چک برگشتی را داشت؛ یعنی کاسبان جزیره کیش آن‌قدر فضای کسب و کار برایشان مساعد بود که کمترین آمار چک برگشتی مربوط به کیش بود؛ اما در شش ماه اخیر اگر به آمار مراجعه کنید، می‌بینید بیشترین چک برگشتی در استان هرمزگان مربوط به جزیره کیش است.

مشکلات امروز کیش بسیار زیاد است و از مسئله کمبود پروازهای کیش‌ایر به این جزیره، تا وضعیت نامساعد اجاره بهای مسکن و مسائل دیگر را شامل می‌شود.

دکتر سعید پورعلی، معاون فرهنگی و اجتماعی سابق سازمان منطقه آزاد کیش، مشکلاتی را که باعث شده جزیره کیش با وضعیت امروز مواجه شود، برشمرده و به خبرنگار کجارو گفت:

اهم مشکلات امروز کیش شامل بحث مالیات بر ارزش افزوده، ثبت سفارش‌ها، بحث ماده ۲۷ که مربوطه به دبیر شورای عالی است و جایگاه دبیرخانه و عدم رعایت قانون مناطق آزاد مصوب سال ۱۳۷۲ است.

وی افزود:

اجرا نشدن وظایف دستگاه‌های اصلی و ملی در مناطق آزاد، بحث حریم‌سازی‌ها و وابستگی مناطق آزاد به درآمدهای حاصل از خام‌فروشی زمین از جمله دیگر چالش‌های امروز در کیش است.

دکتر پورعلی ضمن اشاره به مشکلات اداری موجود در جزیره کیش ابراز داشت:

بوروکراسی ناکارآمد که علت آن حجم بالای پرسنلی است که جذب مناطق(آزاد) شدند و بحث صدور مجوزها که در مواردی آزاردهنده شده، از دیگر مشکلات کیش است. افزون بر این بحث هزینه زندگی در کیش، اجاره‌بها، هزینه رفت و آمدها، فضای آموزشی و بحث‌های مهاجرتی که شامل موارد مربوط به مهاجرت به جزیره و مهاجرت معکوس از جزیره به سرزمین اصلی است، از دیگر مسائل امروز کیش هستند. همچنین تنش‌هایی که به سبب سبک زندگی در جزیره وجود دارد و برخی سعی می‌کنند با تکیه بر بحث‌های ایدئولوژیکی در این تنش‌ها بدمند نیز از دیگر چالش‌های کیش است.

پورعلی در خاتمه خاطرنشان کرد:

ورود بومیان جزیره به فرآیندهای توسعه گردشگری نیز از جمله مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد. به نظرم مواردی که اشاره داشتم، موضوعاتی است که در خصوص جزیره کیش مطرح هستند و باید در خصوص آن‌ها صحبت کنیم.

شرایط امروز جزیره کیش و نارضایتی‌های موجود گویای آن است اگر قائل به نقش این جزیره در صنعت گردشگری ایران هستیم، باید مسئولان امر همین امروز به داد آن برسند. کمبود پروازها به کیش امروز تبدیل به مشکلی جدی در جزیره شده است و مشکلات متعدد دیگر از جمله افزایش لجام گسیخته اجاره‌بها، ساکنان این جزیره را به تنگ آورده است.

به‌دلیل هزینه بالای سفر به کیش، امروز بسیاری از گردشگران مقاصد دیگر را جایگزین سفر به کیش کرده‌اند و هیچ بعید نیست تداوم شرایط فعلی در چند سال آینده به مرور کیش را از جزیره‌ای گردشگر محور تبدیل به یک جزیره صنعتی کند.

با توجه به وضعیت امروز جزیره کیش، فکر می‌کنید مشکل کمبود مسافر در این جزیره از کجا ناشی می‌شود و برای حل آنچه باید کرد؟

رسانه کجارو آماده انتشار نظرها و دیدگاه‌های مردم، کارشناسان و مسئولان حوزه گردشگری کشور در خصوص وضعیت جزیره کیش است.