آخر هفته کجا بریم؟ از روستای لزور و آبشار مجن تا تالاب گندمان و روستای درکش
تعطیلات آخر هفته فرصت مناسبی است تا دست از زندگی پر استرس و رنگ پریده شهری بشوییم و به دامان طبیعت بی‌نظیر و رنگارنگ کشورمان رهسپار شویم. در این مقاله با روستای لزور و آبشار مجن برای سفرهای یک‌روزه و روستای درکش و تالاب گندمان برای سفری دو روزه آشنا می‌شویم.
سفرهای یک‌روزه
اگر ساکن پایتخت هستید یا آنکه از فضای دود و دم و قیل و قال شهر خسته شده‌اید، فکر می‌کنید فرصتی برای سفر در اختیار ندارید، چند مقصد نزدیک و دیدنی را به شما پیشنهاد می‌کنیم، تا در فرصتی محدود نفسی تازه کنید و با سپری کردن روزی مملو از آرامش، خاطری آسوده کنید.
آبشار مجن
آبشار زیبای مجن در ۳۵ کیلومتری شمال غربی شاهرود واقع‌شده است. این آبشار دیدنی و باصفا، یکی از جلوه‌های طبیعی شهر مجن است. در انتهای مجن دره‌ای زیبا با مناظری منحصربه‌فرد از کوه و دشت و رود، قرار دارد که در فصل بهار بوی عطر گل‌های وحشی و در فصل تابستان گل‌های آفتابگردان بر زیبایی آن می‌افزایند. این آبشار در زمستان نیز بسیار دیدنی است و دسته‌های پر تعداد کبک شما را تا دهانه آبشار همراهی می‌کنند. بعد از گذشتن از دره مجن وارد طبیعت کوهستانی منطقه می‌شوید و دل صخره‌ای بسیار عظیم طنین آبشار مجن را خواهید شنید.
این کوه صخره‌ای جالب، آبشار را در محوطه‌ای باریک و غار مانند محصور کرده است. برای دیدن آبشار مجبورید وارد آبی سرد و زلال شوید و با حدود بیست متر پیاده‌روی در آب در فضایی زیبا و هیجان‌آور از آن لذت ببرید. در بالای آبشار اول چندین آبشار نیز در دل صخره‌های مرموز و بکر واقع گشته‌اند که دستیابی به آن‌ها بسیار سخت است و مکانی مناسب جهت آرامش پرندگان بهحسابمی‌آید. صخره‌های عمودی کنار آبشار جهت عملیات صخره‌نوردی بسیار مناسب بوده و عظمتی شگرف دارد. رود زیبایمجن، رودی فصلی به طول ۲۵کیلومتر بوده که پس از مخلوط شدن با ریزابه‌های زیادی در مسیر شرقی حرکت کرده و به رودخانه تاش می‌پیوندد. شهر مجن به‌دلیل قرار گرفتن در منطقه کوهستانی، شهری بنبست است و تنها راه ارتباطی آن جاده‌ای آسفالت است که مجن را به شاهرود و بسطام ارتباط می‌دهد. آنچه مجن را ازنظر جلب گردشگر ممتاز ساخته است، سبک معماری و طبیعت زیبای آن است. در این شهر خانه‌ها گرداگرد تپه‌ای در دامنه کوه و در میان دو رودخانه پی حصار و پیش ده که از کوه‌های اطراف سرچشمه می‌گیرند، بنا شده است. درمجموع طبیعت سرسبز و رودخانه‌های جاری، مجن را به باغی دلگشا در حاشیه کویر مبدل ساخته است. البته از باران‌هایسیلآسا و شدید این منطقه هم نباید غافل شد.
در مسیر شاهرود به بسطام پس از ۱٫۸ کیلومتر راه آسفالتهی عریضی در سمت چپ ما دیده می‌شود که مسیر روستای مجن است. پس از طی۳۱٫۵ کیلومتر در این مسیر به روستای مجنمی‌رسیم. از روستا تا آبشار ۱۲٫۵ کیلومتر راه است که ۱۰ کیلومتر این مسیر خاکی است ولی جاده‌یخاکی خیلی خوبی است و برای انواع وسایل نقلیه قابلیت تردد دارد. در انتهای این جاده‌ی خاکی به پارکینگ آبشار، در کنار آبشار،می‌رسیم و پس از چند متر پیاده‌روی درون آب سرد به زیر آبشار می‌رسیم.
بیشتر بخوانید: آبشار مجن؛ آشنایی با مقاصد تورهای طبیعت گردی ایران
روستای لزور
آب‌وهوای خنک و دلپذیر تابستانی همراه با مناظر بکر و زیبای طبیعی موجب شده که در تابستان جمعیت روستا تا چند برابر افزایش یابد. تا اواخر تابستان هم اگر به لزور بروید می‌بینید که بهار هنوز از این روستا رخت برنبسته، رودخانه‌ها همچنان جاری و پرآب است و طراوت و سرسبزی همچنان مهمان دشت‌ها و مراتع لزور است. لزور از طرف شمال با روستاهای نشل و برزنه از توابع شهرستان بابل هم‌مرز است. در زمانی که مسافرت‌ها با پای پیاده و چهارپا انجام می‌شد این ده از راه‌های ارتباطی شمال کشور محسوب می‌شد؛ اما حالا که ایاب و ذهاب ماشینی شده و مسیر جاده‌ها تغییر کرده دیگر از این مسیر برای آمدوشد استفاده نمی‌شود، مگر اینکه هر از گاهی گذر گردشگران یا کوهنوردان به لزور برسد.
اگر اهل پیاده‌روی و گشت‌وگذار در طبیعت لزور هستید، دو مسیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:
- مسیر امامزاده خوش‌نام
- جاده منتهی به منطقه لاسک
برای رسیدن به امامزاده خوش‌نام دو راه پیش رو دارید: یکی از محله کشک ریز و جنب مسجد امام موسی جعفر (ع) و دومی از طریق جاده لاسک. هرکدام از این راه‌ها را که برای رسیدن به امامزاده خوش‌نام انتخاب کنید جذابیت و زیبایی خاص خودش را دارد. اولی در امتداد دره و رودخانه شما را با یک راه باریک از میان باغ‌ها و مراتع زیبا عبور داده و به امامزاده می‌رساند و دومی از طریق جاده لاسک که از بالای دره عبور می‌کند. در بخشی از جاده یک راه پاکوب از سمت راست به‌سمت پایین انشعاب گرفته و پس از چند دقیقه به امامزاده می‌رسد. از هرکدام از این دو مسیر که بروید حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه راه تا امامزاده در پیش دارید. اگر به امامزاده رفتید می‌توانید از چشمه آب گوارای آن نیز نوش جان کنید. با ادامه مسیر امامزاده به‌سمت بالا کمی آن‌طرف‌تر به یک آبشار زیبا و به نسبت کوچک می‌رسید که می‌تواند مکان مناسبی برای اتراق و استراحت باشد. اگر بخواهید از امامزاده خوش‌نام به جاده لاسک و ابتدای تنگه بروید می‌توانید از راه پاکوب که جلوی امامزاده است، در جهت جنوب خود را به جاده برسانید یا اگر بالاتر از امامزاده و سمت آبشار رفتید، از یک محل مناسب با حرکت به‌سمت چپ ارتفاع بگیرید تا به جاده برسید.
کمی بالاتر از مخابرات چشمه آب از لوله جاری است که می‌توانید از آن آب بردارید. با وارد شدن به تنگه، باید از مسیر پاکوب کنار رودخانه عبور کرده و در بخشی از مسیر از داخل آب عبور کنید (همانند تنگه واشی). برای این قسمت از برنامه حتما باید کفش صندل همراه خود داشته باشید. چون سرمای آب از یک طرف و سنگ‌های تیز کف رودخانه از طرف دیگر حرکت از داخل آب با پای‌برهنه را بسیار سخت می‌کند! با عبور از آب در انتها به یک آبشار کوچک می‌رسید. به بالای آبشار که رفتید، به یک دشت کوچک و دو راهی می‌رسید. تنگه روبه‌رویی یک تنگه فرعی است. تنگه و راه سمت چپ راهی است که شما را به دشت معجز چشمه می‌رساند. در این تنگه هم برای عبور از عرض رودخانه هر از گاهی مجبورید پای به آب بزنید. با عبور از این تنگه و کمی ارتفاع گرفتن در نهایت به دشت معجز چشمه می‌رسید که تقریبا پشت یک پیچ (به‌سمت راست) پنهان است. در این دشت چند چشمه آب وجود دارد که بزرگ‌ترین آن تأمین‌کننده اصلی آب رودخانه فرح رود است. دشت معجز چشمه مکان مناسبی برای کمپ و شب مانی است.
با ادامه مسیر رودخانه (از سمت راست دشت)، کمی بالاتر به دریاچه زیبای سد سیاهرود می‌رسید. از دریاچه تا گردنه جاده‌ای کشیده شده (به‌سمت غرب در جهت چپ) که این جاده شما را به روی گردنه می‌رساند. شما می‌توانید از سمت چپ دریاچه کم‌کم ارتفاع گرفته تا در امتداد مسیر جاده به گردنه برسید. در اینجا می‌توانید با عبور از مسیرهای پاکوب یا غیر پاکوب از جاده عبور نکرده و میانبر بزنید تا به گردنه برسید. به روی گردنه که رسیدید، از یال سمت راست ارتفاع بگیرید تا خود را به روی خط الراس برسانید. از روی یال که حرکت می‌کنید کم‌کم به‌سمت چپ متمایل شوید تا از سمت چپ سنگ‌های بالای یال به روی خط الراس قرار بگیرید. با ادامه مسیر از روی خط الراس به‌سمت شمال، گاهی ارتفاع کم کرده و گاهی هم در مسیر پاکوب باید تراورس کرده و از پایین خط الراس حرکت کنید. پس از حدود ۱.۵ ساعت حرکت از گردنه، به یک قله فرعی با سنگ‌چین کوچک می‌رسید. قله اصلی در ادامهٔ خط الراس (به‌صورت نعلی شکل)، حدود یک ساعت جلوتر قرار داشته و اختلاف ارتفاع آن هم با قله اول تقریبا محسوس است. برای رسیدن به لزور، باید از تهران به‌سمت جاده فیروزکوه بروید. حدود ۱۰ کیلومتر مانده به فیروز کوه، بعد از پمپ بنزین نمرود، یک سه راهی معروف به سه راهی لاسم در سمت چپ وجود دارد که به‌سمت شمال و بخش ارجمند می‌رود. با قرار گرفتن در این جاده بعد از ۲۷ کیلومتر به ارجمند رسیده و در ادامه راه ۱۳ کیلومتر دیگر که بروید بعد از گذر از روستاهای شادمهن و اهنز در انتهای جاده به روستای لزور می‌رسید. تمام راه از سر جاده تا روستای لزور جاده آسفالته است.
بیشتر بخوانید: دریاچه لزور
سفرهای دو روزه
دو روز فرصت کمی برای تازه شدن نیست، اگر مقصد سفرتان را به‌خوبی بشناسید و بدون تعلل دل به سفر بسپارید و پای به طبیعت، طبیعتی که شگفتی‌های آن شما را از فشار زندگی شهری رهایی می‌بخشد و جان تازه‌ای در روانتان می‌دمد.
تالاب گندمان
اگر می‌خواهید یکی از ده تالاب زیبای ایران را ببینید و در آن به تماشای پرندگان مختلف و کمیاب بنشینید، درنگ نکنید. تالاب گندمان که در نزدیکی شهر گندمان شهرستان بروجن آرامگرفته، نام خود را از شهر تاریخی گندمان که در ضلع شمال شرقی آن واقعشدهگرفته است.چنانکه روایت است، منطقه گندمان یکی از شکارگاه‌های بهرام گور و منطقه ییلاقی خانواده‌های سلطنتی در قرن‌های گذشته بوده که برخی آثار بهجامانده از سکونت گاه‌های آن زمان در بعضی از نقاط تالاب به چشم می‌خورد.
این تالاب به‌عنوان یکی از آبگیرهای حوزه آبریز آق بلاغ شناخته می‌شود که با فاصله‌ای نه‌چندان دور از تالاب چغاخور قرار گرفته است. به‌طوری که بخشی از خروجی تالاب چغاخور به این تالاب سرازیر می‌شود. وسعت تالاب گندمان ۹۸۰ هکتار است و ارتفاع آن از سطح دریا ۲۲۱۹ متر است. منابع تأمین کننده آب تالاب گندمان علاوه بر باران و برف، چشمه‌ها (چشمه‌های حاشیه تالاب همچون گل کوچک، گل بزرگ، مرادان و نصیرآباد) و رودخانه آقبلاغ است. پوشش گیاهی تالاب گندمان را عمدتا گونه‌های حاشیه‌ای و نم پسند تشکیل می‌دهد. در کنار تالاب می‌توانید گیاهانی مثل بید، مرغ، جگن، ساز، نی، لویی، زنبق، آلاله آبی، هزار نی، بارهنگ آبی، نخل مرداب، عدسک آبی و بزواش را به تماشا بنشینید.
پرندگانی مثل لک‌لک، شکاریا، حواصیل، بالکان، مرغابی سانان، یلوه و سلیم هم در تالاب گندمان دیده می‌شوند. ماهی‌های تالاب هم شامل ماهی گورخری، سفید کولی، ماهی پوزه دار و سیاه ماهی هستند. بد نیست بدانید که تالاب گندمان در لیست ۱۰ تالاب برتر پرنده‌نگری کشور قرار دارد و از مقاصد پرنده نگری ایران به شمار می‌رود. همچنین این تالاب زیبا در دفتر بین‌المللی تحقیقات پرندگان آبزی لندن ثبت شده است. در کنار تالاب گندمان امکانات ویژه تفریحی و ورزشی مثل پرورش و نگهداری اسب و همچنین فضایی برای سوارکاری در مرغزار پیرامون تالاب فراهم شده که می‌تواند برنامه سفر شما را هیجان انگیزتر کند. برای رسیدن به تالاب گندمان باید از تهران مسیر را به‌سمت استان چهار محال و بختیاری و شهر بروجن در پیش بگیرد،. از بروجن راهی گندمان شده و از طریق جاده آسفالته گندمان _ حسین آباد یا جاده خاکی گندمان _ اشکفت زلیخا مسیر را پی بگیرید. همچنین جاده حسین آباد در شرق تالاب هم راه دیگری برای دسترسی به تالاب است که پس از دور زدن تالاب در ضلع جنوبی به روستا سفیدآباد منتهی می‌شود.
بیشتر بخوانید: تالاب گندمان؛ آشنایی با مقاصد تورهای طبیعت گردی ایران
روستای درکش
اگر اهل روستاگردی و کشف جاذبه‌های ناشناخته کشور هستید، درکش یکی از همان مقاصدی است که باید در برنامه سفر خود جای دهید. این روستا در منطقه‌ای کوهستانی و در عمق دره‌ای استقرار یافته که از سطح دریا ۱۰۴۰ متر ارتفاع دارد و توسط کوه‌های بلند در بر گرفته‌شده است.
برای دیدن درکش باید به ۳۰ کیلومتری شهر آشخانه مرکز شهرستان مانه و سملقان و ۷۰ کیلومتری بجنورد مرکز استان خراسان شمالی سفر کنید. این روستا در موقعیتی قرار گرفته که قسمت جنوبی آن به دره کنداب و کوه‌های بلند آلاداغ با ارتفاع ۲۴۵۵ متر محدود می‌شود. روستای درکش در دره واقع شده و رودخانه درکش (زوهاور) از میانه آن می‌گذرد و در جنوب روستا کوه آلاداغ با ارتفاع ۲۴۵۵ متر و دره کنداب قرار دارد. این روستا حدود ۲۰۰ خانوار جمعیت دارد که زبان محلی آن‌ها کردی کرمانجی است و به خاطر قرار گرفتن در طول دره، به دره‌کش یا درکش معروف شده است. روستای درکش با طبیعتی جنگلی و کوهستانی، با چشمه‌سارها و آبشارهای مصفا در حاشیه غنی‌ترین و تنها ذخیره‌گاهجنگل‌های بلوط شرق کشور است و وجود باغ‌های میوه، انواع گیاهان دارویی و شفابخش، گونه‌های مختلفی از حیاتوحش، تپه‌های باستانی و چشماندازهای بکر و دلپذیر، جلوه‌ای خاص و بیمانند به این تفرجگاه بخشیده است. وجود آثار تاریخی باارزش چون «قزلر قلعه» و سردابه‌های زیبا و همچنین ارتفاعات و کوه‌های مرتفع و نیز سرچشمه‌های پرآب و درختان جنگلی مناطقی چون آبشار کنگره زو، چشمه جنگلی ییلاق، چشمه گلزار و سرچشمه سردار، دره سرسبز کندریزو، دره حلقه با چشمه‌ها و آبشارها وجنگل‌های انبوه، مناطق ییلاقی بسیار زیبا و سرسبز با پوشش جنگلی در نواحی گولک، نرگسلو، کش گربه و تیغ بل از مهم‌تریندیدنی‌های این روستا به شمار می‌رود.
از زیباترین جاذبه‌های طبیعی روستای درکش می‌توان به مراتع وسیع و سرسبز اطراف روستا، حواشی رودخانه زومار و دره کندآب در جنوب آن اشاره کرد. این روستا طبیعتی زیبا و چشمه‌های آب شیرین فراوان دارد و در میان آن رودخانه‌ای به نام درکش یا زوهار جاری است. آبشارهای درکش هم جذابیت این روستا را دو چندان کرده‌اند. درکش علاوه بر جاذبه‌های طبیعی، از نظر تاریخی هم روستای ارزشمندی استبرج تاریخی سبزعلی خان قراچورلو و تپه‌های متعدد باستانی که در اطراف روستا به چشم می‌خورد، از سابقه کهن تاریخی این روستا حکایت دارند. روستای درکش با گیاهات دارویی و کم نظیرش تبدیل به یک داروخانه طبیعی شده است. این طور بگوییم که گیاه شناسان در این روستا ۳۸۰ گونه گیاه دارویی شناخته‌اند که ۷۹ گونه از آن‌ها بسیار ارزشمند هستند.
درکش جایی است که تنها جنگل بلوط منطقه شرق کشور در آن جای گرفته است. در این روستا انواع حیوانات و پرندگان شکاری در ارتفاعات و جنگل‌های منطقه مانند قوچ، میش، گرگ، پلنگ، خرس، خوک و پرندگانی چون عقاب، شاهین، کرکس و کبک زیست می‌کنند. جنگل‌های این منطقه یکی از زیستگاه‌های مرال (گوزن قرمز) است. مرال‌ها (گوزن قرمز) جثه بزرگ و قوی دارند. طول سر و تنه این حیوان را ۱۶ تا ۲۵۰ سانتی‌متر، دم آن ۱۲ تا ۱۵ سانتی‌متر، ارتفاع این حیوان از زمین ۱۲۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر و وزن آن ۱۰۰ تا ۲۵۰ کیلوگرم است. این حیوان شاخ‌های بلند با شاخک‌های منظمی دارد که این عامل زیبایی آن را دوچندان کرده است. همه ساله در اواخر اسفند تا اوایل فرودین شاخ‌های این حیوان می‌افتد و شاخ‌های جدیدی ایجاد می‌شود که این شاخ‌ها در ابتدا مخملی شکل و به‌تدریج تا زمان جفت گیری استخوانی می‌شوند. مرال‌ها، موهای کوتاه به رنگ خاکستری تیره دارند که این رنگ در فصل تابستان و در زمان جفت گیری به زیباترین شکل (قهوه‌ای تیره) مبدل می‌شوند. زمان جفت گیری مرال ها (گوزن قهوه‌ای) از اواسط شهریور تا اواسط مهرماه است. این حیوانات شبگرد بوده و به‌صورت اجتماعی زندگی می‌کنند.
برای دیدن درکش باید به ۳۰ کیلومتری شهر آشخانه، مرکز شهرستان مانه و سملقان و ۷۰ کیلومتری بجنورد مرکز استان خراسان شمالی سفر کنید. برای سفر به درکش از بجنورد به‌سمت آشخانه حرکت کنید و همین که روستای کلاته زمان صوفی را پشت سر گذاشتید، نرسیده به جوزک، جاده‌ای فرعی شما را به روستا می‌رساند.