پنجاه بدر؛ آیین باستانی قزوینی ها

نسخه اولیه این مقاله در تاریخ ۱۳۹۸/۰۲/۱۹ منتشر شده و در تاریخ ۱۴۰۱/۰۲/۱۹ توسط پوریا محمدی پیوند به‌روزرسانی شده است.

آیین‌های بومی و محلی که ریشه در فرهنگ باستانی مردم ایران دارند، بخشی ناگسستنی از هویت جامعه را تشکیل می‌دهند. آیین پنجاه به در یا پنجاه بدر، یکی از این آیین‌های باستانی و مذهبی است که بین مردم قزوین رواج دارد و تاریخ برگزاری آن ۱۹ اردیبهشت است. در ادامه با ما همراه شوید تا درباره این سنت دیرینه بیشتر بدانیم.

پنجاه بدر از آیین‌های باستانی و مذهبی در بین مردم قزوین است. طبق این سنت، مردم قزوین هر ساله با فرارسیدن تاریخ ۱۹ اردیبهشت به پاس تشکر از نعمت‌های الهی از جمله بارش باران، در مصلی شهر قزوین دور هم جمع می‌شوند. این آیین به‌نوعی سپاس‌گزاری و نیز درخواست مردم از خداوند برای نزول باران است كه طی مراسمی خاص برگزار می‌شود.

تصویر از ایسنا| عکاس مهدی معتمد

بسیاری از محققان و تاریخ‌پژوهان بر این باورند که مراسم پنجاه بدر، مراسمی آیینی و مذهبی است که در اعتقادات و باورهای کهن مردم قزوین ریشه دارد. بائاین‌همه، پژوهشگران در خصوص قدمت و زمان این آیین سنتی به اتفاق‌نظر نرسیده‌اند؛ البته بر کسی پوشیده نیست که آیینی مشابه به پنجاه به در قزوینی‌ها در زمان زرتشتیان اجرا می‌شده است که می‌تواند بیانگر این موضوع باشد که این رسم تاریخی ریشه در تاریخ پیش از اسلام داشته باشد.

مراسم پنجاه بدر تنها در قزوین برگزار می‌شود. در این روز، چنانچه از روز نخست سال تا پنجاهمین روز آن، نزول باران فراوان باشد، مردم نماز شکر به‌جای می‌آورند و چنانچه با کم‌بارشی و خشکسالی روبه‌رو باشند، در این مراسم به خواندن دعاهای باران مشغول می‌شوند.

پخت غذاهای نذری نیز بخش دیگری از مراسم پنجاه بدر قزوینی‌ها است که حین اجرای آیین‌ها، میان شرکت‌کنندگان توزیع می‌شود؛ از جمله این غذاها دیماج، هندوانه، آش و نان و پنیر و سبزی است.

تصاویر از ایسنا| عکاس مهدی معتمد

مراسم سنتی پنجاه بدر شبیه همان سیزده بدر است که البته به آن اندازه شناخته شده نیست؛ اما در میان مردم قزوین هنوز هم پابرجا است و قزوینی‌ها در این روز که به عبارتی پنجاهمین روز از سال جدید است، از خانه بیرون می‌زنند و به دامان طبیعت و جاهای دیدنی قزوین می‌روند تا از خداوند به خاطر نعمت‌هایش تشکر کنند. در واقع، پنجاه بدر آیینی است که هم با باورهای مذهبی مردم و هم با اعتقادات سنتی آن‌ها سر و کار دارد. این مراسم هر سال در مصلی قزوین برگزار می‌شود.

تصویر کاور از خبر آنلاین؛ عکاس: نامشخص