سازه عظیمی در حوالی بنای چلپی اوغلی سلطانیه کشف شد

بهنام قنبری گفت:

با انجام طرح ساماندهی بناو تصمیم به ایجاد فضای سبز در حاشیه غربی آن پیش از هرگونه دخل‌وتصرف و فضا سازی نیاز به انجام گمانه زنی به‌منظور روشن شدن وضعیت لایه‌ها و آثار بر جای احتمالی احساس می‌شد.

به گفته وی، با شروع کار و برای رسیدن به نتیجه بهتر در چهار نقطه از زمین‌های غرب بنا چهار ترانشه ایجاد شد. این باستان‌شناس با اشاره به نامگذاری ترانشه‌ها با اعداد رومی از I تا IV اظهار داشت:

ترانشه I در شمالی‌ترین بخش محوطه و در ابعاد ۵ در ۴ متر ایجاد شد و در کاوش این ترانشه تاکنون آثاری از فضاهای استقراری مربوط به دو فاز جداگانه شناسایی شده است.

به گفته‌ی قنبری، فاز اول شامل تنورهای ایجاد شده در زمین است که لایه‌های بر جای زیرین را بریده و تخریب کرده‌اند، فاز دوم شامل دیوارهای سنگی و فضاهای کوچکی است که با استفاده از سنگ و آجر ساخته شده‌اند. سرپرست هیئت گمانه زنی به‌منظور خوانا سازی و پیگردی در زمین‌های غرب بنای چلپی اوغلی شهرستان سلطانیه تصریح کرد که درون یکی از این فضاها یک خمره بزرگ قرار گرفته که دقیقا چسبیده به دیواره غربی ترانشه است. قنبری گفت:

در کاوش ترانشه II نیز شواهدی از چند دیوار سنگی که فضاهای مختلفی را تشکیل داده‌اند شناسایی شد که درون یکی از این فضاها دو تنور قرار گرفته که نشان از استفاده کارگاهی یا محل پخت و پز در این قسمت است.

به گفته قنبری در نیمه غربی ترانشه هم بقایای یک کف آجر فرش و سنگ فرش به دست آمده است. به گفته این باستان‌شناس، از کاوش ترانشه III تاکنون هیچ بقایای معماری یا آثار برجایی به دست نیامده است. قنبری سازه بزرگ با پلان دایره‌ای به‌دست آمده از ترانشه IV را جالب‌ترین آثار معماری به دست آمده تا این لحظه اعلام کرد که شامل سکوهای هشتی شکلی است که در بین هرکدام از آن‌ها فضای باریک راهرو مانندی وجود دارد. به گفته او در مرکز این فضای مدور یک چاه وجود دارد و به دور چاه ستون ها یا پایه های آجری به تعداد زیاد قرارگرفته است. قنبری تصریح کرد که پلان کامل این بنا فعلا به‌صورت کامل از زیر خاک بیرون نیامده است و کاوش در این ترانشه همچنان ادامه دارد. او افزود:

مقبره و خانقاه چلپی اوغلو بنایی آجری است که در شهرستان سلطانیه و در جنوب غربی مقبره الجایتو ( ) واقع شده و یکصد و شصت و هفتمین اثر تاریخی به ثبت رسیده در فهرست آثار ملی ایران است.

وی افزود: این بنا توسط مرید نامدار جلال الدین رومی، یکی از بزرگ ترین حکیمان و عارفان ایران، در قرن ۸ هجری قمری ساخته شده و ارتفاع آن ۱۶ متر و قطر دهانه آن ۶ متر است. چلپی اوغلو در سال ۷۱۶ هجری قمری بر اثر بیماری در گذشت. گمانه زنی به‌منظور خوانا سازی و پیگردی در زمین‌های غرب بنای چلبی اوغلی شهرستان سلطانیه با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری از تاریخ ۱۶/۳شروع شد.